گروه حمل و نقل - محمد جندقی؛ بعد از توافق حاصل شده میان ایران و کشورهای ۱+۵ در تاریخ ۱۴ جولای ۲۰۱۵  مصادف با ۲۳ تیر ۹۴ که از آن با عنوان توافق «برجام» یاد می‌شود مقرر شد تحریم‌های وضع شده اقتصادی و مالی در حوزه‌های بانکی، مالی، نفتی، گازی، پتروشیمی، تجاری، بیمه و حمل و نقل که توسط اتحادیه اروپایی و آمریکا به بهانه برنامه هسته‌ای ایران به اجرا درآمد، در ابتدای اجرای توافق برجام به طور یک جا لغو شوند.

از بخش‌هایی که به شدت تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفت صنعت حمل و نقل و به طور خاص صنعت هوانوردی کشور بود و بارزترین شاهد آن افزایش عمر ناوگان هوایی کشور به حدود ۲۱ سال طی چند سال اخیر است که به تبع تحریم‌های ناعادلانه شرایط برای خرید هواپیمای جدید سخت شد.

اما بعد از توافق برجام در تیرماه در نهایت روز گذشته ۱۸ اکتبر مصادف با ۲۶ مهرماه «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا دستور آغاز فرایند لغو تحریم‌های ایران به عنوان اجرای بخشی از توافق هسته‌ای جامع میان کشورهای ۱+۵ با ایران موسوم به برجام را صادر کرد و طی دستوری به وزرای انرژی، بازرگانی، خزانه داری و خارجه این کشور از آن‌ها خواست تا گام‌های لازم جهت رفع تحریم های ایران را بردارند.

همچنین اتحادیه اروپا با صدور بیانیه‌ای، همه تحریم‌های اقتصادی مالی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را لغو و اجرایی شدن لغو آنها را به زمان اعلام آژانس مبنی بر ایفای تعهدات ایران موکول کرد.

گرچه به لحاظ قانونی از روز گذشته تحریم‌های اقتصادی مالی علیه ایران لغو می‌شود اما اجرای آن از چند ماه آینده و منوط به اجرای توافق توسط طرفین است.

بر اساس این گزارش تحریم‌هایی که طبق توافق برجام در حوزه هوانوردی و خدمات بانکی مرتبط با آن باید برداشته شوند در دو حوزه اتحادیه اروپا و آمریکا هستند.

تعهدات اتحادیه اروپا براساس برجام

کلیه تحریم های اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته ای ایران همزمان با اجرای اقداماتِ توافق شده‏ در برجام که توسط آژانس راستی آزمایی شده باشد، لغو خواهد شد که این تحریم‌ها به شرح زیر است:

- نقل و انتقالات مالی بین اشخاص و نهادهای اروپایی، از جمله موسسات مالی، و اشخاص و نهادهای ایرانی از جمله موسسات مالی؛

- ارائه خدمات بیمه و بیمه اتکائی

- ارائه خدمات پیام رسانی مالی (از جمله سوئیفت) برای افراد و اشخاص حقوقی نامبرده شده در الحاقیه‏ ی ۱ پیوست ۲ شامل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و موسسات مالی ایرانی

- حمایت مالی از تجارت با ایران (اعتبارات صادراتی، تضامین، یا بیمه)

- تعهد به پرداخت وام های بلاعوض، خدمات مالی و وام های ترجیحی به دولت ایران

- دسترسی به فرودگاه های اتحادیه اروپایی برای هواپیماهای باری ایرانی

تعهدات آمریکا در برجام

همچنین بر اساس توافق برجام، آمریکا منطبق با برجام اعمال تحریم های مشخص شده مرتبط با موضوع هسته‌ ای ایران را که توسط آژانس راستی آزمایی شده باشد، متوقف ساخته و به این توقف ادامه خواهد داد. این تحریم‌ها به شرح زیر است:

- اجازه فروش هواپیمای مسافربری تجاری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران از طریق اعطای امتیاز در موارد زیر داده خواهد شد

الف) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال هواپیمای مسافربری تجاری انحصارا با کاربری غیر نظامی
ب)  صادرات، فروش، اجاره یا انتقال قطعات یدکی و قطعات عمده برای هوایپمای مسافربری تجاری به ایران
ج)   ارائه خدمات تبعی، از جمله ضمانت، نگهداری، و خدمات تعمیر و بازبینی های ایمنی برای کلیه موارد مذکور، مشروط به اینکه قطعات و خدمات مجوز داده شده انحصارا برای هوانوردی تجاری مسافری مورد استفاده قرار گیرند.

- عرضه،  فروش  یا  انتقال  مستقیم  یا  غیرمستقیم  از  سرزمین‌شان، یا توسط  اتباع  آنها  یا  با  استفاده  از کشتی ها یا هواپیماهای دارای پرچم آنها به، یا برای استفاده در یا به سود، ایران، خواه منشا آن در سرزمین آنها باشد یا نباشد، کلیه اقلام، مواد، تجهیزات، کالاها و فناوری مندرج در سند INFCIRC/۲۵۴/Rev.۱۲/Part  ۱، و  چنانچه  استفاده نهایی آن برای برنامه هسته‌‌ای ایران به نحو مندرج در این برجام و یا سایر استفاده‌های نهایی غیرنظامی غیرهسته‌ای باشد، کلیه اقلام، مواد، تجهیزات، کالاها  و فناوری  مندرج در سند INFCIRC/۲۵۴/Rev.۹/Part  ۲،(یا  آخرین  نسخه  های  این  اسناد  که توسط شورای امنیت روزآمد می شود) و همچنین اقلام دیگری که دولت مربوطه تشخیص دهد ممکن است به فعالیت های متعارض با این برجام کمک کند./