شناسهٔ خبر: 13617 - سرویس استان‌ها
نسخه قابل چاپ

حفظ‌حقوق شهروندان با صیانت از جاده‌ها

راهداری بی‌شک نگهداری بيش از ۲۰۶ هزار كيلومتر انواع راه در ايران از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. بسیاری از آزادراه‌ها، بزرگراه‌ها، راه‌های اصلي و فرعي و روستايي‌ در کشور ما امروز به عنوان يك سرمايه مهم و مطرح ملي قلمداد می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی، ايرانيان ۹۰ % جابجايي كالا و مسافر را از طريق جاده‌ها به انجام مي رسانند و حفظ جسم راه و حريم از اهم وظايف وزارت راه و شهرسازي تلقي مي گردد.این مقاله به موضوع حفظ حقوق شهروندی در جاده‌های کشور می پردازد.

شهروندان به كرات با تابلوهاي "راهداري در خدمت مردم" در مسير سفرهاي جاده اي مواجهند. اما بیشتر قريب به اتفاق این شهروندان از حريم و لزوم صيانت از آن چيزي نمي دانند و البته حق شهروندان است كه با آگاهي به اين منظر بنگرند،زیرا آگاهی در این باره به حفظ حقوق شهروندي كمك شاياني خواهد‌كرد .

*صيانت از حريم راه‌ها به منظور توسعه آتي راه :

استان تهران به دليل شرايط جغرافيايي و طبيعي خود ، نزديكي شهرها ، روستاها و ارزش افزوده بالاي زمين همواره استاني مهم تلقي شده است و در سالهاي اخير نيز با افزايش ناگهاني و صعودي جمعيت اكثر راههاي اين استان از دوخطه به چهارخطه تبديل شده اند،حريم راه براي اين استان نقش "حافظ  شرايين" را عهده دار است و هرگونه عدول از حفظ حريم راهها سبب ساز تصلب شرايين اين استان در آينده اي نزديك خواهد شد.طي سالهاي اخير رسيدگي به تقاضاهاي بي شمار براي تفكيك اراضي مجاور حريم راههاي اين استان به پروسه اي طولاني در اداره كل راه و شهرسازي استان تهران تبديل شده است و يكي از دلايل اين موضوع عدم آگاهي شهروندان از مبحث حريم راه و ضرورت حفظ اين سرمايه ملي است .

از طرفي با افزايش جمعيت و رشد فزاينده ترافيك و توليد خودرو محورهاي تهران بيش از پيش نياز به ارتقاء، توسعه و تعريض دارند،اگر چه طي ۸ سال اخير عزم بزرگي براي اين مهم صورت پذيرفته اما هنوز تكافوي نياز استان را نمي‌كند .

*نگهداري از حريم راه‌ها وظيفه ذاتي راهداران:

حفظ و نگهداري راههاي موجود يكي از وظايف ذاتي و اصلي ادارات كل راه و شهرسازي استانها و بالتبع آن ادارات راه و شهرسازي تمام شهرهاي كشور تلقي مي‌شود.ادارات كل به‌رغم محدوديت‌هاي اعتباري و مالي با تكيه بر تلاش راهداران در اين مسير گام‌هاي ارزنده‌اي برداشته‌اند.

قلع و قمع تابلوهاي غير‌مجاز،منظر آرايي،شستشوي علائم و تابلوهاي ايمني، زيباسازي مبلمان جاده‌اي ، شانه‌سازي ، لكه‌گيري رويه راه‌ها ، تخليه قنوها ، نگهداري از ابنيه و تونلها ، حذف اختلاف سطح در جاده ها ، ريزش برداري از حريم راهها و ... از جمله عمليات مستمر و در حال اجراي هميشگي راهداران است . راهداران حريم راه را خط قرمز هميشگي خود مي دانند و هرگونه تجاوز به حريم را به دقت دنبال كرده و در راستاي حذف آن از طريق قوانين مصوب كشوري و هماهنگي با نيروي انتظامي اقدامات لازم را بعمل مي آورند.

*آشنايي با سه‌ ماده قانوني كه وزارت‌راه و شهرسازي را موظف به حفظ و حراست از حريم کرده است :

  1. ماده ۶ قانون ايمني راهها و راه آهن مصوب مهرماه ۹۴
  • اقدام به هرگونه عملياتي كه موجب خرابي جاده می‌شود، همچنين ايجاد هرگونه مستحدثات يا درختكاري يا زراعت يا اقدام به حفاري در حريم قانوني راهها بدون اجازه وزارت راه ممنوع است.
  • تبصره ۱ : وزارت راه مكلف است با حضور نماينده دادسرا و در نقاطي كه دادسرا  نباشد با حضور نماينده دادگاه بخش مربوطه ، اين قبيل مستحدثات يا درختكاري ، زراعت و حفريات را ضمن تنظيم صورت مجلس رأساً قلع و آثار تجاوز را محو نمايد.
  • ماده ۲ قانون ايمني راهها و راه آهن مصوب اردیبهشت ماه ۷۹
  • ريختن زباله ، نخاله ، مصالح ساختماني ، روغن ترمز و نظاير آن و يا نصب و استقرار تابلو يا هر شيء ديگر در راهها و حريم قانوني آنها در داخل يا خارج از محدوده قانوني شهرها و همچنين هرگونه عمليات كه موجب اخلال در امر تردد وسايط نقليه مي شود و نيز ايجاد راه دسترسي توسط اشخاص حقيقي ممنوع است .
  • ماده ۵ قانون ايمني راهها و راه آهن مصوب اردیبهشت ماه ۷۹
  • ايجاد هرگونه ساختمان و ديوار كشي و تاسيسات به شعاع ۱۰۰ متر از انتهاي حريم راهها ممنوع است.همچنين در ماده ۴ قانون ايمني راهها و راه آهن مصوبه سال ۱۳۷۹ هيئت وزيران ، ماموران وزارت راه و شهرسازی موظفند از اجراي هرگونه عمليات در حريم راهها بدون طي مراحل قانوني و هماهنگي هاي لازم جلوگيري كنند. در ماده ۶ آئين نامه اجرايي تبصره ۳ ماده ۱۷ اصلاحي قانون ايمني راهها و راه آهن مصوب ۱۳۷۹ چنين آمده است : دستگاههاي اجرايي مكلف‌اند به محض دريافت ابلاغ كتبي وزارت راه وشهرسازی در خصوص توقف عمليات به دليل مسايل اضطراري يا مشاهده تخلف از مفاد توافق و نظاير آن نسبت به توقف عمليات حداكثر ظرف ۲۴ ساعت از تاريخ ابلاغ اقدام نمايند و در صورت استنكاف دستگاههاي اجرايي وزارت راه و ترابري طبق تبصره ۱ ماده ۶ قانون ايمني راهها و راه آهن مصوب ۱۳۷۹ اقدام خواهد نمود .

      آرامش بصري سفرهاي جاده‌اي منوط به حفظ حريم :

"به جاده زدن"  يا همان سفر جاده اي كه ۹۰% سفرهاي ايرانيان از اين دست است، اولين امكاني است كه به ذهن شهروندان در تعطيلات رسمي كشور و يا اعياد ملي و مذهبي خطور مي كند و بالتبع حفظ حريم راهها در آرامش بصري شهروندان نقش بارزي خواهد داشت .

*صيانت از حريم براي نسل‌هاي آتي :

ايجاد زيرساختها و توسعه راهها ، تلفيق شقوق مختلف حمل و نقل از قبيل هوايي ، ريلي و جاده اي منوط به حفظ حريم راهها است. طي چند سال اخير ريل‌گذاري در حاشيه و حريم راههاي استان تهران به وضوح قابل رويت و پيگيري است.چنانچه حفظ حريم با مشكل مواجه شود مطمئناً در  سرعت بارگذاري‌هاي ريلي تاثير كاهنده‌اي خواهد داشت.

*حريم راه و امكان ايمن‌سازي :

از ديگر موارد اهميت حفظ حريم راهها اعمال برنامه‌هاي ايمني جاده‌اي در حريم متناسب با نياز روز است .

*ساخت و سازهاي غير مجاز در حريم راهها عامل تصادف :

ساخت و سازهاي غير مجاز در حريم راهها از مهمترين عوامل تاثير گذار در بروز تصادفات جاده اي محسوب مي‌شود. هرگونه ساخت و ساز غير مجاز در حريم راهها به معناي استقبال از حوادث ناگوار ترافيكي و امكان بروز تصادف‌هاي با ضريب شكنندگي و صدمه بالا محسوب مي‌شود .جاذبه‌هاي پليس در اغلب محورهاي استان تهران مثل اوشان-فشم ، لواسان ، كن ، سولقان ، دماوند و ... سودجويان را به ساخت و سازهاي غيرمجاز ترغيب مي‌كند و راهداران مي بايست در اين زمينه با هوشياري كامل مي‌كنند .

*حفظ حريم، مصداق حفاظت از بيت المال :

حفظ حريم راه بعنوان اموال عمومي مصداق حفاظت از بيت المال تلقي مي شود و آن را همانند معيار و ملاك توسعه صنعتي خوانده‌اند ، توسعه راهها نماد "توسعه ملي" در تمام كشورها قلمداد مي‌شود و از مهمترين زيرساخت‌های توسعه راه مباحث مربوط به حريم و آزادبودن آن با هدف توسعه است.

*آگاهي شهروندان و لزوم برخورد با دستفروشان در حريم راهها :

اگر شهروندان نسبت به خطرات توقف خودرو در حريم راه آگاهي داشته باشند و از اين كار اكيداً پرهيز كنند راهداران نيز در جمع آوري دستفروشان با قدرت و توان بيشتري وارد عمل خواهند شد.شهروندان ايراني بايد بدانند كه هرساله قسمت زيادي از اعتبارات ادارات‌كل راه و شهرسازي صرف حفاظت از حريم راه‌ها مي‌شود. آگاهي از اين موضوع و عدم توقف در حاشيه راه و همچنين گزارش ساخت و سازهاي غير مجاز به مراجع ذي‌صلاح و يا گشت‌هاي راهداري نمود بارز شهروندان آگاه و مسئول و آگاهي از حقوق شهروندي است.

 مطالعه موردي 

قلع و قمع تابلوهاي غير مجاز در حريم راههاي استحفاظي رباط كريم

در ابتداي سال ۹۳ در ورودي شهر رباط كريم از مسير آزادراهي تهران – ساوه و در محورهاي آلارد- وهن آباد و جاده قديم ساوه، شهردار رباط كريم اقدام به نصب تابلوهاي خير مقدم نمود كه معاونت راهداري اداره كل راه و شهرسازي استان تهران و راه و شهرسازي رباط كريم طي چندين مورد اخطار و نامه نگاري تخلف شهرداري رباط كريم را يادآوري کردند اما با وجود مذاكرات و مكاتبات مكرر صورت گرفته هيچ تعاملي در جهت رفع آثار تجاوز از حريم قانوني راه مشاهده نگرديد.

چندين بار نامه نگاري و ۴ مرتبه اخطار به شهرداري رباط كريم هيچ نتيجه اي نداشت و هيچ تعاملي از سوي اين نهاد مشاهده نگرديد.نهايتاً در اوايل آبان ماه جاري ضمن انجام هماهنگي‌هاي لازم با مقامات محترم قضايي و انتظامي و در حضور ماموران كلانتري منجيل آباد و كلانتري‌هاي ۱۱ مركزي و وهن آباد،ناظر حريم،مشاور حقوقي و گشت‌هاي راهداري نسبت به اعمال قانون و رفع آثار تجاوز ( قلع و قمع ۳ عدد تابلو ) اقدام گرديد.

سوال اينجاست آيا نهادهاي شهرستاني در آگاهي از  مواد صريح قانوني نمي‌بايست با دقت و آگاهي بيشتر عمل كنند ؟ آيا زمان آن نرسيده كه شهروندان با آگاهي از حقوق خود با حساسيت بيشتري با راهداران و مسئولان همراه شوند؟

منبع: روابط عمومي اداره كل راه‌و‌شهرسازي استان تهران

نظر شما