به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی دکتر کاظم جلالی در همایش جامعه مهندسی و مدیریت اخلاق حرفه‌ای که صبح دیروز یکشنبه ۲ اسفند در ساختمان جامعه مهندسان مشاور ایران با حضور دکتر عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، پیروز حناچی معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی و حبیب‌الله بیطرف رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران برگزار شد، گفت: اخلاق حرفه‌ای موضوع بسیار مهمی است. در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که مدعی یک فرهنک بزرگ دو هزار و ۵۰۰ ساله است و در کنار آن از ذخایر بزرگ معنوی و دینی برخورداریم. همچنین پیامبر گرامی اسلام (ص) مدعی اخلاق بود و می‌فرمود: إنُی بعثت لاتمَم مکارم الاخلاق ایشان رسالت خود را اخلاق می دانستند؛ حال آنکه چرا ما اینقدر با اخلاق فاصله داریم؟

نماینده مردم شاهرود در مجلس شورای اسلامی افزود: خاطره‌ای بیان می‌کنم که این خاطره همیشه برای من درس‌آموز است دو سه سال پیش من شدیدا مبتلای به دیسک کمر و ناچار به  حرکت کردن با عصا بودم؛ همزمان عضو کمیته حقوق بشر اتحادیه جهانی بین‌المجالس هم بودم که سالی دو بار این اجلاس در ژنو برگزار می‌شود. در فرودگاه ژنو یکی از دوستانم را دیدم وقتی من را با عصا دید اصرار کرد تا مرا نزد پزشک ببرد. بخشی از مدارک پزشکی‌ام را از ایران ارسال کردند تا این دوست ایرانی بتواند برای من از یکی از پزشکان حاذق سوئیس وقت بگیرد وقتی به آن پزشک مراجعه کردم و شرح حالی از بیماری ام ارائه دادم گفت من متخصص مفاصل پا هستم و تخصصی در دیسک کمر ندارم. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه هم برای من توضیح داد که چه کاری انجام دهم شنیده بودم ویزیت این پزشک گران است اما به دلیل اینکه اخلاق حرفه‌ای داشت از من هزینه ویزیت نگرفت حال اگر چنین اتفاقی در جامعه خودمان رخ می‌داد شاید آن پزشک دارویی برای من می‌نوشت و هزینه ویزیت هم می‌گرفت و نهایتا بیمار به نتیجه‌ای هم نمی‌رسید. چگونه است آن جامعه‌ای که به برخی بی‌اخلاقی‌های فردی ـ از نظر ما مسلمانان ـ متصف است در حوزه اخلاق حرفه‌ای اینقدر به اخلاقیات پایبندند؟

رئیس مرکز پژوهش های مجلس گفت: در باب اخلاق فردی کتاب‌های بسیاری داریم، همچنین مواعظ اخلاقی و استاد اخلاق فراوان داریم اما باید به این پاسخ برسیم که چرا علی‌رغم این ذخایر فرهنگی ـ دینی و این میزان از تریبون‌هایی که درس اخلاق می‌دهند، چرا وضع اخلاقی جامعه اینگونه است؟ بسیاری از ما در بخش اخلاق اجتماعی و اخلاق حرفه‌ای از وضع موجود ناراضی هستیم. اخلاق فردی و اجتماعی و حرفه‌ای با هم متفاوتند. در مفاهیم انتزاعی مشکل چندانی نداریم. مثلا اگر از ما بپرسند عدالت را دوست دارید یا خیر؟ هیچ کس نمی‌گوید مرگ بر عدالت. به همین دلیل هم انقلابیون در مفاهیم انتزاعی کنار هم هستند. در انقلاب خودمان هم همین‌گونه بود. همه انقلابیون مفاهیمی چون عدالت اجتماعی و آزادی و .. را تکرار می‌کردند اما در مرحله عمل اختلاف نظرها به دلیل اختلاف منافع آشکار می‌شود.

وی ادامه داد: به نظر من بخش زیادی از بی اخلاقی‌های ما برگرفته از اختلاف در نوع دیدگاه ماست. در کشور ما اقتصاد با قدرت سیاسی عجین شده و بخشی از بی‌اخلاقی‌ها با عجین شدن قدرت سیاسی با اقتصاد گره خورده است که نشأت گرفته از اقتصاد نفتی است. کسانی که در مسند امور بوده‌اند توزیع‌کننده ثروت هم بوده‌اند. هرم اقتصاد از پایین شکل نگرفته و ما همواره از بالا به پایین حرکت کرده‌ایم بنابراین بخش زیادی از بی‌اخلاقی‌ها به ما که در حاکمیتیم برمی‌گردد. مثلا قانون تصویب می‌کنیم و به شهرداری‌ها می گوییم که درآمدشان را خودشان به دست بیاورند. ضوابط محدودی هم تعیین می‌کنیم اما دستشان به هر حال برای انجام هر کاری باز است که نتیجه‌اش این وضع شهرسازی‌های ماست. در نوع حکومت کردن به دلیل عجین شدن قدرت با نفت سبب می‌شود برخی از امور را از بالا به جامعه تزریق کنیم.

عضو مجمع نمایندگان مردم استان سمنان در مجلس به ذکر مثالی در این زمینه پرداخت و گفت: یک نمونه از این از بالا به پایین نگاه کردن‌ها، جعل آمار است. جعل آمار یک بی اخلاقی اجتماعی پدید می‌آورد. چون به معنای غافلگیر کردن تصمیم‌گیران و لغو فرآیند تصمیم گیری صحیح است. آمار و ارقامی که ارائه می‌کنیم خودساخته است! سال ۱۳۹۱ ما در مرکز پژوهش‌ها اعلام کردیم رشد کشور منفی سه و نیم است. دولت وقت روی سر ما ریخت و گفت مکر مرکز آمارید؟ به شما چه؟ ما هم در پاسخ گفتیم این رقم بر اساس اعداد و ارقام خامی است که در اختیار ما بوده. تحت فشار دولت قبل بودیم تا اینکه دولت عوض شد. در دولت یازدهم بعد از دو سه ماه مرکز آمار ایران با همین مدیر فعلی که در دولت قبل هم مدیر مرکز آمار بود اعلام کرد رشد اقتصادی کشور در سال ۹۱ منفی پنج و چهار دهم درصد بوده است. بانک مرکزی گفت منفی پنج و هشت دهم درصد. آخرین آمار می‌گوید منفی شش و هشت دهم درصد. در بخش کشاورزی که دیگر جعل آمار بیداد می‌کرد.

وی با بیان اینکه وقتی ما خودمان از بالا به پایین در حال ترویج دروغ هستیم این روند به جامعه هم تزریق می‌شود تصریح کرد: مردم فکر می‌کنند دور زدن قانون می‌شود زرنگی. این کار با مفهوم توسعه هیچ سنخیتی ندارد. اینکه می‌بینیم کشورمان با این همه منابع زیرزمینی و انواع سرمایه‌ها، وضع اقتصادی‌اش اینگونه است، بخش زیادی از آن به بی‌اخلاقی برمی‌گردد. در هشت سال دولت نهم و دهم ما ۶۹۰ میلیارد دلار نفت فروختیم که در تاریخ ایران بی‌نظیر است. ضمن اینکه این دو دولت حدود ۳۰۰ میلیارد دلار هم فروش شرکت‌های دولتی و سایر درآمدها داشته است یعنی رقمی نزدیک به هزار میلیارد دلار مجموع درآمدهای دولت‌های نهم و دهم بوده است. وقتی دولت را واگذر کردند حدود ۴۴۰ هزار میلیارد تومان پروژه‌های روی زمین مانده داشتند که از ۵ درصد پیشرفت شروع می‌شد تا به پروژه‌های با ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی می‌رسید. اگر نرخ تورم و هزینه نگهداری هم حساب شود خواهید دید به چه رقمی دست می‌یابید. در کنار این‌ها، باید به بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان مجموع بدهی دولت به بخش خصوصی، پیمانکاران بانک‌ها و سازمان تأمین اجتماعی را هم محاسبه کنید. مهمترین علت وقوع این اتفاق، رواج بی‌اخلاقی در جامعه در دولت گذشته بود. اول انقلاب بحث می‌شد که تعهد بالاتر است یا تخصص؟ خیلی‌ها می‌گفتند تعهد مهم‌تر است بعدا فهمیدیم اشتباه کرده‌ایم. امام صادق می‌گوید خدا لعنت کند کسی را که کاری را که بلد نیست به عهده می‌گیرد. یعنی اولین شرط تعهد این است که انسان در کاری که بلد نیست وارد نشود.

جلالی با بیان اینکه متأسفانه در جامعه به زمامداری و حکومت کردن نگاه تخصصی وجود ندارد و فکر می‌کنیم کار راحتی است خاطرنشان کرد: خود این کار یعنی بی اخلاقی؛ اینکه یک فرد متخصص در جایگاه واقعی خود نباشد، بی‌عدالتی و بی‌اخلاقی است. عدالت یعنی اینکه قرار دادن هر چیز در جای خودش. اگر شما متخصصی را در جایگاه خودش قرار ندادید می‌شود ظلم. در دو دولت نهم و دهم ۵ رئیس در سازمان تأمین اجتماعی تغییر کرد. یکی از سازمان آب آمد، یک نفر از اداره برق آمد، یک بار دیگر فردی که قاضی بود در رأس سازمان ورود کرد. من کاری به اشخاص ندارم ولی وقتی شما فکر می‌کنید هر فردی می‌تواند در یک سازمان تخصصی به نام تأمین اجتماعی مدیریت کند، این یعنی بی اخلاقی.

وی ادامه داد: بزرگ‌ترین صنعت در دنیا، صنعت گردشگری است. وقتی در طول هشت سال دولت‌های نهم و دهم هشت مدیر در سازمان گردشگری مدام تغییر می‌کنند و معمولا هم نگاهمان این است که کارها به راحتی اداره می‌شوند، این یعنی رواج بی‌اخلاقی اجتماعی و حرفه‌ای.

رئیس مرکز پژوهش های مجلس بیان کرد: اگر به شما بگویند هواپیمایی در این فرودگاه داریم که خلبان ندارد و تو بیا این را به مقصد برسان، تعجب می‌کنید و می‌گویید مگر من آموزش خلبانی دیده‌ام. اما اگر به ما بگویند بیا در رأس این سازمان یا وزارت‌خانه کار کن همه ما اعلام آمادگی می‌کنیم. تازه برخی هم می‌گویند من حاضرم دو یا سه وزارتخانه را اداره کنم. اگر کشور ما می‌خواهد توسعه بیابد باید به مقوله اخلاق حرفه‌ای توجه کند. اگر ما امور را به خود مردم واگذار کنیم، خودشان هم کاری می‌کنند تا به عنوان فردی بی‌اخلاق، لکه‌دار نشوند. اگر ما به مردم و بخش خصوصی اعتماد کنیم، ‌مقررات‌زدایی کنیم اتفاقات خوبی رخ می‌دهد. البته باید برای این کار نگاه توسعه‌محور داشت نه فقرمحوری که در دولت قبل رایج بود و کشور را دچار مشکل کرد.

وی تصریح کرد: این دیدگاه دولت قبل که در یک جلسه ۳۰۰-۲۰۰ مصوبه داشت و بلافاصله کلنگ‌زنی را شروع می‌کرد، کشور را به این روز انداخت. ما الآن در دوران پسابرجام هستیم. برجام یک فرصت طلایی برای کشور است و باید به دولت و مجلس در این خصوص دست مریزاد گفت. دولت با قدرت پشت این کار ایستاد و تیم مذاکره‌کننده هم حرفه‌ای ما را از این پیچ تاریخی خطرناک عبور داد.

استاد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع) با بیان اینکه وقتی پرونده کشوری به شورای امنیت می‌رود یا تغییر رژیم (Regime Change) داده می‌شود یا آن کشور باید تسلیم شود اما امروز نه تسلیم شدیم نه تغییر رژیم. برجام یک مدل جدید در علم روابط بین‌الملل بود که در حال حاضر در دانشگا‌ه‌های علوم سیاسی دنیا درباره آن نظریه‌پردازی می‌شود. در حال حاضر مهم‌ترین مشکل، توسعه‌نیافتگی و استفاده نکردن از فرصت‌هاست.

وی تأکید کرد: آنچه امروز باید به دنبالش باشیم، استفاده از فرصت تاریخی به دست آمده است. باید از فرصت رفت‌و‌آمد هیأت‌های خارجی به کشور استفاده کرد. هفته قبل خانم اشمیت معاون خانم موگرینی به ایران و به دیدار من آمد. برخی تصور می‌کنند وقتی فردی به ایران می‌آید تا سرمایه‌گذاری کند، می‌خواهد همه منابع ما را بردارد و ببرد. در حالی که سرمایه‌گذار می‌خواهد سودآوری داشته باشد و این ما هستیم که می‌بایست این سرمایه‌ها را به سمت مناسب هدایت کنیم.

نماینده مردم شاهرود در مجلس اظهار کرد: این هیأت‌های خارجی درباره میزان فساد اداری در ایران هم تحقیق می‌کنند. چون فردی که می‌خواهد سرمایه‌گذاری کند یک رقم واقعی برای سرمایه‌گذاری را اعلام می کند (مثلا ۱۰۰ میلیارد دلار)؛ ۱۰ درصد هم هزینه فساد مالی در کشور مقصد را در نظر می گیرند که مجموعا می‌شود ۱۱۰ میلیارد دلار. بعد محاسبه می کند که آیا این سرمایه‌گذاری،‌ اقتصادی هست یا خیر. اگر میزان فساد دو تا پنج درصد بود،‌ اقتصادی است اما اگر فساد ۴۰ درصد باشد دیگر سرمایه‌گذاری نمی‌کند. حال که این رغبت در خارجی‌ها برای سرمایه‌گذاری در ایران به وجود آمده، اگر بی اخلاقی‌های سیاسی راه بیندازیم، می‌ترسیم دیگر نتوانیم از این وضع و رفت و آمدهای خارجی‌ها برای سرمایه‌گذاری استفاده کنیم. همان کاری که درباره سرمایه‌گذار داخلی می‌کنیم و آنقدر او را دنبال برخی مجوزها ماه‌ها می‌دوانیم که کسب و کار به این روز افتاده است. در حالی که در کشورهای همسایه حداکثر تا ۷ ساعت مجوزهای کسب و کار داده می‌شود، خوب معلوم است که این فرد دیگر رغبتی برای سرمایه‌گذاری ندارد.

رئیس مرکز پژوهش های مجلس خاطرنشان کرد: اگر امروز می‌خواهیم به توسعه کشور بیندیشیم باید نقشه راه درستی داشته باشیم که به دستگاه قانون‌گذاری کشور برمی‌گردد آن هم با استفاده از ابزار پژوهشی. برخی قوانین ما باید به سرعت اصلاح شود مانند قوانین کار، پولی و بانکی،‌ بیمه‌ای و ... . همچنین باید سیستم‌سازی کنیم و نگاه سیستمی حاکم شود. وقتی شخص دوم کشور می‌گوید من قانون را قبول ندارم شما نمی‌توانید انتظار داشته باشید افراد عادی از قانون اطاعت کنند./