علی مالمیر رییس سازمان میراث فرهنگی استان همدان در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی پیرامون مرمت و بازسازی خانه‌های تاریخی و نوسازی آنها بیان کرد: شناسایی و ثبت  بناهای تاریخی جزو اولویت‌ها و دستور کار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. تاکنون در حوزه میراث فرهنگی بخش عمده‌ای از شناسایی‌ها در سطح استان انجام شده  و تعداد زیادی از این بناها در سازمان ملی به ثبت رسیده است.

مالمیر در ادامه مساله اعتبار و تملک بناها را از مشکلات اصلی احیا و مرمت خانه‌های تاریخی خواند و گفت: با وجود این مشکلات سازمان میراث فرهنگی تا کنون اقدامات خوبی را به کمک سایر دستگاه  از جمله شهرداری و وزارت راه و شهرسازی انجام داده و موفق به تملک و احیای بناهای متعددی از جمله خانه صمدیان، عمارت باغ نظری، خانه لطفعلیان، حمام حاج آقا تراب، خانه آسید‌الله قدوسی، عمارت نورمحال و پوستی‌زاده از جمله آنها به شمار می‌رود.

وی در ادامه با تأکید بر اینکه تمامی تلاش ما در احیا و نوسازی این بناها حفظ این آثار و خانه های باارزش است گفت: در حال حاضر استفاده‌های فرهنگی و اموزشی بسیاری از این بناها شده و بسیاری از آنها تبدیل به موزه فرهنگ و تاریخ و یا مردم‌شناسی، پایگاه فعالیت سمن‌ها، خانه صنایع دستی و امور هنری و یا فرهنگ‌سرا شده‌اند.

مالمیر در این خصوص اضافه کرد: بسیاری از این بناها متعلق به بخش خصوصی و بسیاری متعلق به دولت بودند که با کمک و همکاری تمامی آنها موفق به ثبت و تملک و احیای آنها شده‌ایم.

رییس سازمان میراث فرهنگی همدان درباره بنای تاریخی صالحان گفت: خانه صالحان از خانه‌های زیبایی است که مربوط به اوایل دوره پهلوی اول است و مجاور مرکز محله‌ای به نام کلپا (از محلاتی که هویت خود را نسبت به بافت شهری تا کنون حفظ کرده است) واقع شده است. پیرامون این بنا مجموعه فضای تجاری و یک مسجد که طی سال‌های گذشته مرمت آن به پایان رسیده وجود دارد ولی متأسفانه حمام آن به دلیل گذشت زمان و عدم رسیدگی تخریب شده است.

مالمیر در ادامه این مطلب اضافه کرد: عمارت صالحان در ابتدا به نام خانه نایینی‌ها معروف بود. این بنا دو طبقه است و ۱۵ اتاق دارد. به دلیل این نقشه زیبا در گذر زمان کاربری آن به اداری و آموزشی تغییر یافت و به بعد از انقلاب به مدرسه پسرانه صالحان تبدیل شد.

این مقام مسوول در بخش دیگری از سخنانش مناطق تاریخی هر شهر را شناسنامه فرهنگ و هویت و همچنین اصالت آن شهر خواند و گفت: اگر ما یکی از این بناها را انتخاب و مرمت کنیم و در یک فضای فرهنگی و آموزشی از آن استفاده کنیم، در واقع به هویت آن منطقه و شهر پی برده و معرف اصالت آن خواهیم بود. این آثار برگرفته از تجارب و دانش گذشتگان ما هستند و این وظیفه بر دوش ماست تا این تجربه‌ها را چه از نظر فرهنگی و چه معماری به نسل خود منتقل کنیم.

مالمیر با تأکید بر اینکه این اقدام منفعت اقتصادی بسیاری نیز برای کشور دارد گفت: به جای اینکه برای ساخت یک فرهنگ‌سرا میلیاردها تومان هزینه کرده و مکانی را تهیه کنیم، می‌توانیم با هزینه کمتر و مرمت اینگونه بناها آن‌ها را تبدیل به یک فضای اموزشی و فرهنگی زیبا و با معماری و نمای کاملا سنتی و ایرانی کنیم که از دیدگاه من صرفه اقتصادی بسیاری برای تمامی کشور دارد چرا که سازمان‌های دیگر نیز می‌توانند از این ایده برای دایر کردن یک دفتر و یا اداره زیرمجموعه خود استفاده کنند.

رییس سازمان میراث فرهنگی همدان همچنین افزود: برای شناسایی و مرمت این بناها همکاری سه بخش میراث فرهنگی، شهرداری و وزارت راه و شهرسازی کافی نیست بلکه تمامی ارگان‌ها برای این امر باید اقدام کنند، ‌آنها می‌توانند با خریداری این بناها هزینه کمی برای مرمت پرداخت کرده و با حفظ هویت و اصالت منطقه و شهر خودشان از آن فضا استفاده اداری و خدماتی نیز داشته باشند.

این مقام مسوول چنین ادامه داد: امروز حفاظت از سرمایه‌های اصلی که همان میراث طبیعی و تاریخی جهان است، زمینه را برای برنامه ریزی توسعه مدیریت شهری فراهم می‌کند. وقتی مردم با این ارزش آشنا شوند و هویت و وابستگی خود را در بخشی از تاریخ شهر خود ببینند می‌توانند درک بهتری از گذشته و نیاکان خود داشته باشند. حال این امر با خریداری بنا و جریان داشتن زندگی در آن بسیار ملموس‌تر و امکان‌پذیرتر خواهد بود. وقتی مردم ارزش مادی و معنوی یک اثر تاریخی را از نزدیک بینند به طور طبیعی ارزش فرهنگ و تمدن شهر و از همه مهمتر تاریخ خودشان برای آنها مهمتر خواهد شد./