سال ۱۳۹۴ با فراز و نشیب‌هایی خاص در حوزه روابط بین الملل همراه با اشک‌ها و لبخندهایی گذشت. روزهایی که کشور در یک بزنگاه تاریخی قرار گرفت و منتهی به تصمیمی شد که مدیریت آن، از اصل موضوع دارای اهمیتی استراتژیک در افق پیش روست و رخدادی از مجموع اتفاقات، سهم صنعت هوانوردی ایران اسلامی بوده است.

صنعتی که در طول ۳ دهه گذشته رفتاری ظالمانه با نقض آشکار در مفاد کنوانسیون بین المللی ۱۹۴۵ معروف به معاهده شیکاگو به خود دیده است. صنعتی جهانی که همواره تصمیمات مشترک دولت‌ها ضامن رشد و توسعه آن بوده و ملل و نه یک ملت، ذینفع مستقیم آن است. با عبور از ابر تاریک تحریم‌های نامنصف در حقوق هوانوردی کشور به روزنه‌ای درخشان و سرشار از امید و فرصت‌ها رسیده‌ایم و این حاصل سال‌ها مقاومت منابع انسانی متخصص هموطن در اداره بدنه صنعت هوانوردی است و نمی‌توان صرفا نمره درخشانی به مدیریت‌ها متصور شد. حال هر آنچه بود گذشت و حاصل آن، تجربه‌ای ارزشمند است که بینشی بر محور منافع ملی، الزامی بر التزام خواهد بود و تکلیفی است که باید از این بزنگاه هوانوردی ایران، به حداکثر برآیند برسیم؛ اما مشروط.

مشروط بر این که تحریم نگرش و بینش نیز لغو شود و برجامی داخلی با تاکید بر وحدت ملی مورد نگارش و تدوین قرار گرفته و با تعهدی منسجم بر پایه برنامه ریزی و مطالعات راهبردی و با محور ارتباطات بین الملل پیش برویم.

کیفیت برجام داخلی، در واقع برنامه جامع اقدام مشترک کلیه نهادها و دستگاه‌های مرتبط با صنعت هوانوردی است که پیش از این هر یک مدعی حاکمیت، قدرت، تصدی و برنامه‌ریزی را در حوزه فعالیت قانونی خود داشتند و به اصطلاح مولد مدیریت جزیره‌ای و نه یکپارچه بوده‌اند که هوانوردی کشور را وارد فرآیندی مقاومتی کرده است بود و حال این رفتار سازمانی، مدعی تحقق اقتصاد مقاومتی نیز است.

باید به این درک برسیم که نگاه مقام معظم رهبری در موفقیت و اقتدار و تاکید مجدد ایشان بر اقتصاد مقاومتی، با فرآیند و مدیریت مقاومتی و سرشار از چالش در راهبرد ممکن نیست. فرصت‌های پیش‌رو در سال حیاتی بهره‌برداری هدفمند از برجام و مشخصا در حوزه صنعت هوانوردی ، قطعا با ارتباطات بین الملل و ورود به عرصه تطبیق پذیری و الگوبرداری اما معادل‌سازی نسبت به سیاست‌های ملی در یک چشم‌انداز مفهومی و روشن و با تعریف ساختار تضامینی در پایبندی به اجرای آن و فرمان‌پذیری کلیه دستگاه‌ها از یک نهاد حاکمیتی قانونی با نام سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان متولی و رهبر هوانوردی ایران اسلامی ممکن است.

روزهایی را پیش رو داریم که همچون بنیان یک ساختمان است و کوچک‌ترین تصمیم آلوده به اشتباه، سرنوشتی بحران آمیز را در انتظارمان قرار خواهد داد. سال پیش رو از نظر نگارنده، سال برداشت محصول نیست بلکه سالی برای آماده‌سازی زمین برای کشت است. سالی که اگر وارد عرصه بازنگری نشویم، بازیگر منطقه در افق نخواهیم بود. این بازنگری از اصلاح خودمان آغاز و به مصرف کننده خدمات در عالی ترین سطح منتهی می‌شود که ضمانتی در کاهش اتکا به انرژی فسیلی کشور خواهد بود و سهم هوانوردی در تولید ناخالص داخلی را به شدت دستخوش تغییر مثبت قرار می‌دهد. این هدفی آرمانی مشروط به اراده‌ای ملی در سال اقدام و عمل است که بر اقتصاد مقاومتی مزین شده است و بحث پیرامون کیفیت اقتصاد مقاومتی در حوصله این یادداشت نیست که تنها به این نکته اشاره می‌کنم که مدیریت سرمایه و هزینه هوشمندانه پژوهش بنیان با هدف کاهش هزینه و افزایش کیفیت و بهره‌وری ، خلاصه‌ای قابل درک از مفهوم اقتصاد مقاومتی است.

سال ۹۵؛ سال عبور از تفکرات سنتی مقاومتی، ورود مدیران نونگر

سال ۱۳۹۵ ، سال عبور از تفکرات سنتی مقاومتی و  ورود مدیران نونگر است ، سالی که صنعت هوانوردی وارد مقدمات پوست اندازی ساختاری و تشکیلاتی می شود. سالی که برای شناسایی ظرفیت‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌های پنهان صنعت هوانوردی، اقدامی ملی جهادی،  مبتنی بر وحدت آمیخته به تکریم و شفافیت در رفتار از تصمیم گیران و تصمیم سازان انتظار می‌رود تا دغدغه به حق رهبر معظم انقلاب مرتفع شود و اگر غیر از این عمل شود، هوانوردی کشور آبستن چالشی بیش از گذشته، همراه با تعهدات بین‌المللی خواهد شد و پایمالی فرصت‌ها برای کشور غیر قابل توجیه و بخشش خواهد بود.

قابل تاکید است سال آغاز شده، سال محصول و بهره وری نیست. تنها سال مطالعه ، برنامه ریزی و تصمیم برای اصلاح و تبیین نقشه راه است که سیاسی نگری و حزبی اندیشی پیرامون آن ، پذیرفته نیست چرا که توده مردم ، بهره بردار آن هستند و نباید وارد بازی‌های شبهه پوپولیستی شویم بلکه باید صداقت را در بیان و عمل، ملاک قرار دهیم و اگر نمی‌توانیم، سرمایه‌های علمی و تجربی کشور که قدرت تحلیل و تفسیر دارند، دعوت به هم اندیشی کنیم. اگر در طول ۳ دهه گذشته، تنها ۲۰ هزار نفر از همکاران و اساتید صنعت هوانوردی به افتخار بازنشستگی نائل آمده باشند، بیش از ۶۰۰.۰۰۰ سال تجربه اجرایی و علمی ، در سطوح مختلف ، پشتوانه این صنعت است. حال چه توجهی بدان داشته‌ایم و از این گنج پنهان چه استفاده هدفمندی کرده‌ایم؟ این سال پیش رو تنها سال مطالعه، پژوهش، تحقیق و تاکید بر مدیریت دانش و ارتباط گذشته با امروز است تا کیفیت تصمیم ارتقاء یابد.

۱۲ ماه آینده میدانی است که غیرتمندان و دلسوزان پایبند اصول ملی را به خود می‌طلبد. جهاد در صنعت هوانوردی آغاز شده است.

*کارشناس صنعت هوانوردی