شناسهٔ خبر: 210907 - سرویس استان‌ها
نسخه قابل چاپ

قصه موفقیت هادی‌آباد قزوین، از بافت فرسوده تا جایزه جهانی

قزوین طرح بازآفرینی محله هادی‌آباد با رویکرد ارتقای کیفیت زندگی، تاب‌آوری شهری و مشارکت مردمی، در جایزه جهانی خشت طلا ۲۰۲۵ به‌عنوان طرح برگزیده معرفی شد.

 به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، مجتبی دائی دائی گفت: هادی‌آباد از پرفروغ‌ترین تجربه‌های بازآفرینی شهری در کشور است؛ محله‌ای که سال‌ها در رکود توسعه‌ای و فرسودگی کالبدی باقی مانده بود، امروز به یک نمونه ملی و حتی بین‌المللی تبدیل شده است، مدل بومی بازآفرینی هادی‌آباد قزوین محله ای که در کمتر از دو سال، با کمک مردم و همراهی دستگاه‌های تخصصی، ۹۱ پروانه ساختمانی صادر شد، ۳۵۷ پلاک فرسوده در قالب ۷۶۷ واحد نوسازی گردید و ۸۲ هزار مترمربع زیربنا به چرخه توسعه بازگشت، حالا با درخشش در مسابقه خشت طلای ۲۰۲۵، امروز الگویی برای جهانیان شده است که این حجم از تحول، نتیجه اعتماد مردم و تغییر سیاست‌های مدیریت شهری بود.

 مدیر کل راه و شهرسازی بیان داشت: هادی‌آباد با مساحتی بالغ بر ۵۶ هکتار، یکی از پرتراکم‌ترین محدوده‌های شهری قزوین است، به‌گونه‌ای که میانگین تراکم جمعیت در این محله بیش از ۶۰۰ نفر در هر هکتار بوده و این میزان، حدود سه برابر تراکم متوسط جمعیتی شهر قزوین است، بررسی‌های فنی و میدانی نشان داده که حدود ۸۰ درصد ابنیه‌های موجود این محله در وضعیت تخریبی و ۱۵ درصد نیز در وضعیت مرمتی قرار دارند.

 وی افزود: از منظر مصالح، نمای ساختمان‌ها نیز بالغ بر ۸۰ درصد فاقد نمای استاندارد بوده و یا دارای نمای سیمانی و سنگی ساده هستند که بر سیمای شهری اثر منفی دارد و همچنین اسکلت غالب بناها از نوع بنایی است که در برابر حوادثی مانند زلزله، پایداری کافی را نداشته و از منظر گذربندی نیز بیش از ۸۷ درصد معابر آن دارای عرضی کمتر از هشت متر هستند که مساله نفوذناپذیری بافت را در مواقع بحران تشدید می‌کند.

 مدیر کل راه و شهرسازی در خصوص چگونگی طی شدن فرآیند تدوین این ضوابط گفت: طی سال ۱۴۰۲ و پس از بررسی‌های جامع و برگزاری جلسات متعدد فنی و کارشناسی جهت تدوین یک بسته تشویقی همه جانبه و کامل با هدف ارتقای کیفیت زندگی در این محله، بسته ضوابط تشویقی خاص نوسازی این محله توسط شهرداری قزوین تهیه شد.

 وی افزود: قبل از تهیه بسته ضوابط تشویقی نوسازی، جلسات و مذاکرات مستمری با سرمایه‌گذاران و سازندگان مسکن شکل گرفت تا نظر و خواسته‌های آنان در تدوین بسته مورد توجه قرار گیرد، پس از تهیه ضوابط نیز نشستی با حضور ۳۰ سازنده برگزار شد تا از جزییات امتیازهای اختصاصی محله هادی‌آباد مطلع شوند، این بسته پس از تایید و تصویب در شورای اسلامی شهر، به تصویب مراجع ذیصلاح رسید و اجرای آن از اسفند ماه ۱۴۰۲ آغاز شد.

 مدیر کل راه و شهرسازی درخصوص جزییات این الگوی درخشان بازآفرینی بومی قصه موفقیت هادی‌آباد گفت: برگزیده شدن هادی‌آباد در خشت طلای ۲۰۲۵ نتیجه تدوین نخستین ضوابط بومی بازآفرینی در کشور است، این موفقیت جهانی حاصل رویکرد بومی، داده‌محور و مبتنی بر اسناد ملی و جهانی بود، ما از ابتدا می‌دانستیم نسخه‌های تکراری برای هادی‌آباد جواب نمی‌دهد، بنابراین یک مدل کاملاً بومی، محلی و داده‌محور طراحی کردیم که اکنون در سطح جهانی نیز مورد توجه قرار گرفته است.

 وی در خصوص ابزارها و تسهیلات تشویقی که در این طرح پیش‌بینی شده گفت: هادی‌آباد نخستین محله کشور است که ضوابط اختصاصی آن براساس داده‌های واقعی، مشارکت اجتماعی و تحلیل ۲۷ شاخص ملی ناکارآمدی تدوین شده است، در این طرح از ابزارهای مختلفی استفاده شد از جمله بخشودگی ۱۰۰ درصدی عوارض برای مدل کلیدبه‌کلید و حمایت از خانوارهای کم‌درآمد، ابزار TDR (سازوکار تحقق پذیری طرح‌های توسعه شهری) برای انتقال حق توسعه، کاهش زمان صدور پروانه به حدود یک هفته. همچنین در بسته تشویقی این محله مواردی مانند اختصاص حداقل ۷۰ درصد سطح اشغال برای ساخت‌وساز، صدور رایگان پروانه ساختمانی و تخفیف حداکثری در پایان‌کار، تسهیل ضوابط طراحی با حذف برخی محدودیت‌های مربوط به فضاهای مشاع، اختصاص فضای معبر بن‌بست باقیمانده به عرصه پلاک تجمیعی به صورت رایگان، مجاز بودن احداث درب پارکینگ اضافه در اضلاع مختلف بنا، اعمال تخفیف در تعرفه انشعابات جدید و انتقال انشعابات قبلی بدون دریافت مابه‌التفاوت، اعطای تسهیلات بانکی کم‌بهره با دوره تنفس مناسب در نظر گرفته شده و این اقدامات باعث شد مردم احساس کنند شهرداری شریک توسعه است، نه مانع آن.

 دائی دائی افزود: این طرح نتایج کمی و ملموسی داشته است؛ در خصوص تنها در ۲۰ ماه، ۳۴۸ پلاک تجمیع و ۷۳۲ واحد نوسازی شد و این آمار در کشور کم‌نظیر است، برای درک بهتر این دستاورد باید اشاره کنم که تا پیش از تهیه بسته ضوابط تشویقی، طی ۱۲ سال (۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲) تنها ۱۱ پروانه ساختمانی در هادی‌آباد صادر شده بود، اما از آغاز اجرای ضوابط تشویقی تا پایان تیرماه امسال، ۷۷ پروانه ساختمانی در قالب ۶۸۳ واحد مسکونی، در نتیجه تجمیع ۱۲۲ پلاک صادر شده که این موضوع بیانگر تحول و رشد چشمگیر در نوسازی این محله قدیمی قزوین است.

 وی در خصوص چشم‌انداز آینده این مدل موفق گفت: کسب جایزه جهانی خشت طلا، مسئولیت ما را سنگین‌تر می‌کند، در سال‌های آینده اجرای این مدل در چند محله دیگر قزوین در دستور کار قرار خواهد گرفت، این تجربه نشان داد که مدل بومی تدوین شده برای هادی‌آباد، یک الگوی قابل‌اتکا در سطح ملی و حتی فراملی است و مسیر جدیدی را برای بازآفرینی شهری در ایران گشوده است.

 مدیرکل راه و شهرسازی تأکید کرد: این موفقیت، نتیجه انسجام مدیریتی، همدلی شهروندان و سیاست‌گذاری نوآورانه شهری قزوین است، الگوی هادی‌آباد در سال آینده در چند محله دیگر قزوین اجرا خواهد شد و این موفقیت جهانی، انگیزه‌ای دوچندان برای ادامه مسیر ایجاد کرده است.

 وی افزود: این جایزه متعلق به مردم هادی‌آباد است؛ مردمی که با اعتماد، همراهی و مشارکت واقعی خود ثابت کردند توسعه شهری بدون حضور آنان ممکن نیست.