به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از ایرنا، «مسافر قوقندی» سخنگوی وزارت صنایع و تجارت، «استاد مسعود» اقتصاددان برجسته دانشگاه کابل و «صیام پسرلی» رییس کمیته روابط بین‌الملل اتاق تجارت و صنایع افغانستان روز یکشنبه میهمانان میزگرد ایرنا در کابل با موضوع «نقش و جایگاه بندر ترانزیتی چابهار در اقتصاد منطقه» بودند.

سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان در این میزگرد با تشریح تلاش های دولت افغانستان از سال ۱۳۸۳ برای استفاده از بندر چابهار گفت کاهش هزینه ها در استفاده از این بندر نسبت به بندر کراچی پاکستان برای بازرگانان کشورمان که ۳۰ درصد مردم آن زیر خط فقر زندگی می کنند، بسیار مهم است.

وی گفت این کاهش هزینه‌ها به دو دلیل عمده است: یکی اینکه مسافت بندر چابهار برای افغانستان کوتاه‌تر از بندر کراچی است و مساله بعدی موضوع منطقه آزاد بودن چابهار است که بازرگانان و تجار ما از بخش عمده‌ای از مالیات‌ها و جریمه‌هایی که بابت تخلیه نشدن بار کشتی ها باید بپردازند، معاف خواهند بود.

قوقندی افزود: تاجران به دنبال سود هستند و با پرداخت این هزینه‌ها، سود آن را از مردم دریافت می‌کنند و در واقع تمامی هزینه های واردات و تامین کالاها را به دوش مصرف کنندگان می‌اندازند و این کاهش هزینه ها، نقش مستیم در کاهش هزینه های مردم کشورمان خواهد داشت.

وی افزود: پیش بینی های اولیه ما نشان می‌دهد پس از امضای توافق‌نامه استفاده از بندر ترانزیتی چابهار بین سران کشورهای افغانستان، ایران و هند، صادرات محصولات افغانستان به هندوستان تا دو برابر افزایش خواهد یافت. زیرا بازرگانان ما دیگر به بندر کراچی متکی نخواهند بود و از مشکلاتی که در این مسیر برای آنان ایجاد می شد، خارج می‌شوند.

وی گفت: افغانستان در تلاش است تا رقابت سالم را در منطقه به وجود آورد و هندوستان نیز به بندر چابهار علاقه زیاد دارد. زیرا کالاهای بازرگانی هند در افغانستان و کشورهای آسیای میانه مشتری زیاد دارد و می خواهد از طریق افغانستان به آسیای میانه صادرات داشته باشد.

قوقندی در پاسخ به این طرح این مطلب که بندر چابهار برای افغانستان جنبه یک طرفه دارد و تنها می‌توان کالاهای مورد نیاز را وارد کرد، اما صادراتی از افغانستان به آن بندر وجود ندارد، گفت: برخی کالاها و یا مواد خام که افغانستان از کشورهای دیگر وارد می‌کند، در ایران وجود ندارد و ما می توانیم آن را از بندر چابهار به کشور وارد کنیم.

معافیت مالیاتی کالاهای صادراتی افغانستان به آمریکا و اروپا

وی گفت: علاوه بر این، بازرگانان ایران باید تشویق شوند تا در بخش معادن افغانستان سرمایه گذاری کنند. زیرا این منابع بهتر است توسط کشور همسایه، هم زبان، هم دین و هم فرهنگ استخراج شود و از نظر اقتصادی نیز برای ما با صرفه تر خواهد بود.

قوقندی اضافه کرد: افغانستان برای صادرات کالاهای خود به اروپا ۱۰۰ درصد از پرداخت مالیات معاف است و این وضعیت برای صادرات از کشورمان به اروپا تا ۸۰ درصد است و اگر یک کارخانه تولیدی ایران در افغانستان راه اندازی شود، از این نظر سود بیشتری نصیب هر دو کشور خواهد شد و مشکلات یک طرفه بودن واردات از بندر چابهار نیز مرتفع می شود.

عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی بر توسعه مناسبات اثرگذار است

سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان در پاسخ به این پرسش که چنانچه سردی روابط اسلام آباد و کابل پایان یابد، باز هم بندر چابهار نسبت به کراچی برای افغانستان اولویت خواهد داشت، گفت: بدون شک هر کشوری در دنیا به دنبال منافع اقتصادی است و ما سه هدف را در چابهار تعقیب می کنیم: مسافت کوتاه تر برای صادرات و واردات، تامین کالای ارزان و نیز تامین کالاها مطابق با استانداردها.

وی افزود: افغانسان در اخرین نشست سازمان تجارت جهانی در نایروبی توانست عضویت این سازمان را کسب کند و اکنون به سرعت پاکستان مشکلاتی را برای بازرگانان افغان ایجاد نکند، آیا باز هم بندر چابهار برای افغانستان جایگاه فعلی خود را خواهد داشت، گفت که افغانستان و پاکستان به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمده اند و دولت افغانستان در حال منطبق ساختن خود با قوانین سازمان تجارت جهانی است که در اختیار کشورمان قرار گرفته است و کار بشدت روی آن جریان دارد و پس از اجرایی شدن آن، پاکستان دیگر نمی تواند از قوانین این سازمان تخطی کند.

قوقندی تصریح کرد «تمامی تسهیلاتی را که سازمان تجارت جهانی به ۱۶۳ کشور عضو این سازمان ارایه می دهد، مکلف است برای افغانستان نیز فراهم کند. بنابراین، پاکستان دیگر نخواهد توانست مشکلات و موانعی را به بازرگانان افغان تحمیل کند؛ زیرا بازرگانان می توانند آن را با اسناد و مدارک به سازمان تجارت جهانی ارائه کرده و شکایت خود را مطرح کنند.

سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان گفت جمهوری اسلامی ایران و افغانستان در یک زمان درخواست عضویت خود به سازمان تجارت جهانی را ارایه کردند و افغانستان با حمایت کشورهای منطقه و جهان به عضویت این سازمان درآمد و از عضویت ایران نیز حمایت می کند و در صورت پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی، حلقه تجارت در منطقه تکمیل می شود و بر توسعه مناسبات اقتصادی اثرگذار خواهد بود.

قوقندی تاکید کرد: هر کشوری که برای افغانستان سهولت ایجاد کند، مطابق با قوانین کشورمان سود بیشتری را از تجارت با این کشور کسب خواهد کرد و در سالهای گذشته روند ترانزیت افغانستان و ایران رو به افزایش بوده است و در سفر محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنایع ایران به افغانستان نیز از وی خواسته شد تا سهولت های بیشتری را بندر چابهار ایجاد کرده و اطلس‌های بین‌المللی را در ارتباط با چابهار منتشر کند تا خطوط بین المللی مرتبط با این بندر شناخته و به یک بندر بین المللی تبدیل شود.

هند سال ها در انتظار رساندن کالاهای خود به آسیای میانه بوده است

استاد مسعود از صاحب نظران اقتصادی برجسته افغانستان در این میزگرد در باره اهمیت استفاده از بندر چابهار گفت که با افتتاح عملی طرح های توسعه در «بندر چابهار» و امضای توافق نامه میان افغانستان، ایران و هند، رونق اقتصادی در افغانستان و منطقه به وجود خواهد آمد، اما در این میان هندوستان بیشترین بهره را از این بندر خواهد برد.

وی اضافه کرد چابهار کشورهای آسیای جنوبی را از طریق افغانستان به کشورهای آسیای میانه وصل می کند و هندوستان سالها در انتظار رساندن اموال بازرگانی خود به آسیای میانه و روسیه از طریق افغانستان می باشد.

این استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد که بندر چابهار را نباید بدیلی برای بندر کراچی پاکستان به حساب آورد، بلکه باید به عنوان متمم و تکمیل کننده آن بندر در منطقه دانست. زیرا این بندر علاوه بر اهمیت اقتصادی، از نظر سیاسی و اجتماعی هم مهم است و گره گشای این عرصه ها و نقطه وصل کشورهای منطقه است.

به باور استاد دانشگاه کابل آغاز به کار بندر چابهار رقابت سالم اقتصادی را بوجود می آورد و ظرفیت‌های کلان اقتصادی را در منطقه بوجود خواهد آورد.

مسعود گفت که اکنون بندر چابهار در حال بهره برداری قرار گرفته و کشورهای ایران و هندوستان در آن سرمایه گذاری کرده و می کنند افغانستان نیز باید سهم خود را ادا کند.

وی گفت افغانستان باید به ۵ مورد در داخل این کشور توجه جدی کند دولت داری خوب و عاری از فساد، تامین امنیت این شاهراه و خط آهن که قرار است از چابهار به افغانستان و آسیای میانه وصل شود، ساخت زیربنا های خوب برای این بزرگراه و تغیر فرهنگ منازعه برای حمایت از روند همگرایی و وصل این کشور ها و تشویق بیشتر کشورهای منطقه برای استفاده بیشتر از این بندر می باشد.

وی در آخر تاکید کرد افتتاح چابهار درهای تجارت منطقه و جهان را به روی افغانستان باز می کند و افغانستان می تواند گذرگاه خوبی برای کشورهای آسیای میانه و روسیه از این طریق باشد.

کشورهای آسیای میانه باید در چابهار سرمایه گذاری کنند

سخنگوی اتاق تجارت و صنایع افغانستان نیز در میزگرد ایرنا، اهمیت بندر چابهار را برای افغانستان و منطقه فوق العاده دانست و گفت که بندر چابهار یک منطقه ارزان و مفید برای افغانستان، هند، ایران و کشورهای منطقه است و راه بازرگانان افغانستان را حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ نسبت به بندر کراچی پاکستان کوتاه تر می کند.

وی، در باره اهمیت بندر ترانزیتی چابهار برای منطقه گفت که آن جیزی که به این بندر اهمیت می دهد جایگاه آن در منطقه است. افغانستان می تواند از این بندر کالاهای خود را به هند صادر و کالاهای هندی را وارد کشور کند و از طرف دیگر افغانستان و هندوستان می توانند کالاهای هندی را به کشورهای آسیای میانه صادر کنند. زیرا هند بازار خوبی برای کالاها و محصولات تولیدی افغانستان به ویژه میوه و سبزیجات کشورمان است.

صیام پسرلی توضیح داد که افغانستان یک قرار داد ترانزیتی و تجارتی به نام «اپتا» با پاکستان دارد که براساس آن، افغانستان نمی تواند از بندر «واگه» که بین کشورهای هند و پاکستان واقع شده است، واردات داشته باشد و استفاده یک طرفه آن، سودی برای افغانستان نخواهد داشت. بندر چابهار می تواند بدیل خوبی برای واردات و صادرات کالاهای افغانستان باشد. در گذشته افغانستان بطور کامل به بندر کراچی متکی بود.

سخنگوی اتاق تجارت افغانستان افزود: افغانستان می تواند اموال تجاری خود را از بندر «واگه» به هندوستان برساند، اما پاکستان اجازه نمی دهد که اموال هندی به افغانستان وارد شود یا به کشورهای آسیای میانه انتقال یابد. ما از طریق بندر چابهار می توانیم این کار را انجام دهیم و ایران هیچ مانعی برای بازرگانان ما بوجود نمی آورد، اما پاکستان برای بازرگانان افغان مشکلاتی ایجاد می کند.

نگاه مثبت مردم افغانستان به کالاهای ایرانی در مقایسه با کالاهای چینی و هندی

وی به بسته شدن مرز تورخم میان افغانستان و پاکستان اشاره کرد و گفت که حدود دو هفته قبل هنگامی که پاکستان کامیون های پر از میوه و سبزیجات افغان ها را چند روز متوقف کرد و اجازه تردد به آنان نداد، میلیون ها دلار به بازرگانان و باغداران ما آسیب زد و بندر چابهار این مشکلات را برای افغانستان نخواهد داشت.

وی با اظهار این مطلب که کیفیت کالاهای ایرانی نیز در مقایسه با اجناس پاکستانی مناسب تر است، افزود: حدود ماه پیش حدود ۲۰۰ بازرگان ایرانی در افغانستان یک نمایشگاه اختصاصی برگزار کردند و در آنجا ظرفیت های چابهار تشریح شد و با توجه به ذهنیت خوبی که در مردم افغانستان برای خرید کالاها و محصولات ایرانی در مقایسه با محصولات پاکستاین و چینی وجود دارد، چابهار برای کشورمان فوق العاده اهمیت دارد.

وی به مصداقی در این زمینه اشاره کرد و گفت که یکی از بازرگانان افغانستان در سفر به ایران از یک شرکت ایرانی خواسته بود تا کالاهائی را با قیمت پائین تر مطابق با ویژگی هائی که خود خواسته برای وی تولید کند، اما شرکت ایرانی نپذیرفته بود و گفته بود که ما نمی توانیم اموال خود را بدنام کنیم. در صورتی که در پاکستان این طور نیست. هر بازرگان به خواست خود اموال مورد ضرورت را در شرکت های پاکستانی سفارش می دهد و با کیفیت پائین تولید می کند.

سخنگوی اتاق تجارت افغانستان در عین حال گفت که برای اینکه بندر چابهار به یک بندر بین المللی تبدیل شود، باید سرمایه گذاری بیشتری در این بندر صورت بگیرد و به نظر می رسد هند قصد دارد علاوه بر سرمایه گذاری ۸۵ میلیون دلاری، به میزان ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار دیگر در این بندر سرمایه گذاری کند.

وی گفت: چین و هند رقیب اقتصادی یکدیگر در جهان هستند و چین می خواهد در بندر «گوادر» پاکستان یک سرمایه گذاری ۴۰ میلیارد دلاری انجام دهد و به همین خاطر هند برای رقابت با چین و نیز رقابت دیرینه با پاکستان، تصمیم به توسعه سرمایه گذاری در چابهار گرفته است و با فعال شدن چابهار علاوه بر توسعه مناسبات اقتصادی منطقه، وضعیت اقتصادی سیستان و بلوچستان نیز بهبود خواهد یافت.

وی با تصریح این مطلب که دولت افغانستان نمی تواند در چابهار سرمایه گذاری کند، ابراز امیدواری کرد که با سرمایه گذاری دولت های هند و ایران و بخش خصوصی هر سه کشور، چابهار بزودی به یک بندر بین المللی تبدیل شود تا تمامی بازرگانان افغان بتوانند از آن استفاده بهینه کنند، اما به گفته وی کشورهای آسیای میانه هم از بندر چابهار بهره خواهند برد و باید آنان نیز برای سرمایه گذاری در این منطقه ورود کنند.