شناسهٔ خبر: 23784 - سرویس مسکن و شهرسازی
نسخه قابل چاپ

نگاهی به خانه پدری شهيد چمران/ هزاران «چ» در یک موزه

چمران تک‌تک کوچه‌های محله سیروس پر از خاطره‌های شیرین از دوران تهران قدیم است. اگر روزي گذرتان به اين محله‌ها كه به بازار تهران معروف شده افتاد، حتما با دقت بيشتري به بناي خانه‌هايي كه در اين كوچه‌ها قرار دارند نگاه كنيد؛ به درهاي چوبي قديمي، درخت‌هاي سبز باغچه‌ها، صندلي‌هاي مهرباني جلوي در خانه‌ها، كاشي‌هاي آبي سردر اين خانه‌ها و سقف‌هاي كاه‌گلي كه بي‌شك در تهران امروز كمتر ديده مي‌شوند.

بعضي از همين خانه‌ها، روزگاري محل سكونت بسياري از بزرگان، علما، روحانيون، دانشمندان و شهدايي چون شهيد مصطفي چمران بوده‌اند. اگر تا به حال به گذر سرپولك در چهارراه سيروس رفته باشيد، احتمالا خانه‌اي قديمي كه خانه پدري اين شهيد معروف است را ديده‌ايد؛ خانه‌اي كه با همان نماي زيبايش طي چند سال اخير تبديل به موزه شهيد چمران شده و امروز گردشگران زيادي به آن رفت‌وآمد مي‌كنند. سالروز شهادت اين شهيد شناخته شده بهانه‌اي شد تا فرصت را غنيمت بشماريم و سري به اين موزه ديدني در دل بازار تهران بزنيم.

بعد از چهارراه سيروس، گذر سرپولك را به سمت امامزاده سيداسماعيل(ع) كه پايين برويد، سر كوچه حشمتي، تابلويي مزين به حاشيه تذهيب شما را به خانه موزه شهيد مصطفي چمران هدايت مي‌كند. ‌ در ابتداي كوچه، سمت راست با درهاي باز اين خانه روبه‌رو مي‌شويد. براي رفتن به اين نقطه از شهر بهترين گزينه، استفاده از خط يك متروي تهران و پياده‌شدن در ايستگاه‌هاي مولوي يا ۱۵خرداد است.

درباره يك خانه موزه

منزل پدري شهيد چمران از حدود سال ۱۳۳۰ محل سكونت خانواده پدري‌و از سال ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۷ كه وي براي تحصيل به خارج از كشور عزيمت كرده محل سكونت خانواده‌ خود شهيد چمران بوده است. اين بنا با مساحتي بالغ بر ۲۴۴مترمربع به‌عنوان نمونه‌اي از معماري اواخر دوره قاجار واقع در محله چاله ميدان، پس از خريداري شركت توسعه فضاهاي فرهنگي شهر تهران از ورثه مرحوم حسين چمران (پدر دكتر چمران) به خانه‌موزه تبديل شد. اين خانه قديمي زيبا، حال‌وهواي بسيار خوبي دارد كه در آن بسياري از وسايل شخصي دكتر به همراه تصاوير زيبايي از ايشان و تعدادي از نقاشي‌هاي كشيده شده توسط او نگهداري مي‌شود.

حياط بيروني خانه

اين خانه قديمي‌ داراي ۲حياط بيروني و اندروني است. يك اتاق پنج‌دري، ۲ ايوان مشرف به حياط، زيرزمين، آب‌انبار، پاشير، پستو و مطبخ، قسمت‌هاي مختلف ساختمان را تشكيل مي‌دهند. ساير اتاق‌ها در ضلع شمالي و جنوبي واقع شده‌اند. اين بنا به‌طور رسمي‌ در سال۸۶ به‌عنوان خانه‌موزه شهيد چمران مورد بهره‌برداري قرار گرفت و كار خود را با كاربري موزه آغاز كرده است.

اتاق پنج‌دري

اين اتاق معروف است به دوران آمريكا، لبنان و كردستان. ديوارهاي اتاق پوشيده از عكس‌هاي يادگاري است كه از اين شهيد عارف در طول دوران زندگي در اين كشور‌ها باقي مانده است. عكس‌هاي سال‌هاي دهه ۴۰ در دانشگاه برلي كاليفرنيا، كار در شركت « بل» و همينطور تصوير سال‌هايي كه شهيد چمران با امام موسي صدر در لبنان دست به يك حركت انقلابي عليه رژيم طاغوتي ايران و رژيم غاصب اسرائيل زد، همه در اين اتاق به نمايش در آمده‌اند. همچنين برخي از عكس‌هاي روي ديوار يادآور روزهايي است كه اين سردار فاتح به جنگ داخلي كردستان فيصله داد و قضيه پاوه را حل كرد و در مدت ۱۵ روز كردستان را به اختيار نيروهاي انقلاب اسلامي‌ درآورد.

اتاق كودكي

اين اتاق فضاي دلنشيني دارد. تصويري از كودكي اين شهيد بزرگوار در آن نقش بسته است. او در تاريخ ۱۰مهر سال ۱۳۱۱ به دنيا آمد. ۶ ماهه بود كه خانواده او به تهران مهاجرت كردند و براي هميشه در محله سرپولك تهران ماندگار شدند. او با شوق، تحصيل خود را ادامه داد. همه به ياد مي‌آورند روز‌هايي را كه او پاي پياده از بازار تهران به چهارراه كالج مي‌رفت تا در مدرسه‌اي نمونه درس بخواند. پدر بزرگوار ايشان با نخ‌ريسي امرار معاش مي‌كرد و در چشم اين پسر از احترام بسيار زيادي برخوردار بود.

نمايش سادگي

شهيد چمران، ازسرداران عارف، عاشق و بزرگي است كه نه‌تنها در دوران دفاع‌مقدس بلكه در كردستان و لبنان به مبارزه خود در راه آرمان‌هايش ادامه داد. آرمان او آزادگي انسان‌ها بود. او تشنه شهادت در راه حق بود و در نهايت با بزرگ‌منشي‌اي كه در راه آزادگي انجام داد به آرزوي خود رسيد. در همه اتاق‌هاي اين خانه مي‌توان وسايل شخصي او را ديد. ۵ تابلوي نقاشي، مهر، تسبيح و عينك از يادگار‌هاي اين شهيد والامقام هستند كه حالا فارغ از نقش خود سال‌هاست كه سادگي اين سردار را به نمايش مي‌گذارند.

رشادت‌‌هاي دفاع‌مقدس

در اتاقي ديگر، روزنامه‌ها، بروشورها وكتاب‌هاي چاپي مختلفي كه مربوط به دوره‌اي از زندگي‌‌ شهيد چمران است ديده مي‌شود. در كنار روزنامه‌ها و فيلم‌‌ها، يك گچ پا هم از جنگ سوسنگرد به يادگار مانده است. متأسفانه شهيد چمران هنوز مدت زيادي از بازكردن گچ پايش نمي‌‌گذشت كه شهيد شد.

بخش‌هاي ديگر خانه پدري

مجسمه‌‌اي برنزي از اين شهيد بزرگوار توسط هنرمندان ساخته و در حياط گذاشته شده است. اين بنا قدمتي در حدود يك قرن و نيم دارد و به خوبي نمايانگر فضاها و ارزش‌هاي يك خانه متوسط از عهد قاجارهاست. جالب است بدانيد كه در اين خانه، اتاق ديگري وجود دارد كه پدر شهيد چمران آن را به زوجي جوان دادند تا زندگي مشتركشان را در آن آغاز كنند. اكنون آن اتاق تبديل به آمفي‌تئاتر شده است. مطبخ و ساير بخش‌هاي خانه هم به‌صورت مشترك استفاده مي‌‌شد. مطبخ و آشپزخانه منزل پدر شهيد چمران هنوز با همان وسايل آشپزي و سبك قديم باقي مانده است. اين خانه هم مانند ساير بناهاي دوره قاجار آب انبار و پاشير دارد. پاشير در گذشته همان نقش يخچال امروزي را داشت. در حال حاضر اين فضا با تجهيز چند قفسه و گذاشتن كتاب‌هاي مربوط به زندگي شهيد چمران در آن، تبديل به كتابخانه‌‌اي كوچك شده است.

منبع: همشهری دو

برچسب‌ها:

نظر شما