به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، نریمان مصطفایی، مدیر کل دفتر توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیر رسمی، در گزارشی درباره مهمترین اقدام‌های انجام شده در این حوزه از سال ۱۳۸۲ تاکنون توضیح داده است که شرح این اقدا‌م‌ها را با هم می‌خوانیم:

تصویب سند ملی توانمندسازی پایه‌گذار فعالیت جدی در حوزه سکونتگاه‌های غیر رسمی

شاید بتوان گفت که مهمترین اقدام انجام گرفته در این حوزه تصویب سند ملی توانمندسازی مصوب ۲۶ بهمن ماه سال ۱۳۸۲ است و ایران اولین كشور خاورمیانه، سومین كشور آسیایی بعد از هند و پاكستان و ششمین كشور دنیا محسوب می‌شود كه دارای سند ملی توانمند سازی است. یکی از مهمترین دستاوردهای این سند نیز مصوبه‌ای مشترك است كه توسط شورای عالی شهرسازی و معماری و ستاد ملی تهیه و به استانداران و اعضای ستاد ملی توانمندسازی به عنوان تکالیف دستگاه‌های سطح ملی، منطقه‌ای و محلی در راستای ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی و همچنین پیشنگری و پیشگیری از گسترش سکونتگاه‌های غیررسمی جهت اجرا ابلاغ شده است.

 در حال حاضر ستاد ملی توانمندسازی به عنوان بالاترین مرجع رسیدگی به این‌گونه سکونتگاه‌ها با عضویت ۱۴ وزارتخانه ذیربط و مشاوران و معاونان ریاست جمهوری تشكیل شده است. از سوی دیگر در سطح  منطقه‌ای نیز ستادهای استانی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی به ریاست استاندار و عضویت ۱۷ دستگاه مدیریت محلی تشكیل شده است و در سطح  محلی نیز ستادهای شهرستانی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی با ریاست فرماندار و عضویت ۱۷ دستگاه مدیریت محلی تشكیل شده‌اند.

با تشکیل ستاد ملی توانمندسازی، براساس بند ۲ مصوبه هیات وزیران، از سال۱۳۸۵ تا پایان سال ۱۳۹۲، ۱۸ جلسه تشکیل شده که ۵۷ مصوبه درباره نحوه اجرایی کردن بروندادهای مطالعات، اقدامات بین بخشی و اصلاح مصوبه هیئت وزیران داشته است. در این مدت ستادهای توانمندسازی استانی و شهرستانی و کارگروه‌های آن‌ها نیز تشکیل شده‌اند و از سال۱۳۸۳ تاكنون بالغ بر ۹۲۵ جلسه ستاد توانمندسازی استانی، شهرستانی و كمیته‌های تخصصی، شورای مسکن به منظور راهبری، تصویب و اجرای برنامه های ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی برگزار شده است.

بر اساس این گزارش در راستای شناسایی و پرداختن به ساماندهی و توانمندسازی این‌گونه سکونتگاه‌ها در شهرهای کشور تاکنون تهیه و تصویب مطالعات در ۷۷ شهر در قالب ۸۵۱ محله غیررسمی با مساحت ۵۲ هزار و ۴۴۳ هکتار و جمعیتی بالغ برپنج میلیون و ۹۰۰ هزار نفرشناسایی شده است که از این تعداد محلات شناسایی شده ۳۴۴ محله با مساحت ۲۴ هزار و ۳۱۸ و جمعیتی بالغ بر دو میلیون و ۹۰۰ هزار نفر برای انجام اقدامات کالبدی، اجتماعی، فرهنگی واقتصادی به عنوان محلات در اولویت اول جهت مداخله و ساماندهی در برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی انتخاب شده‌اند. در حال حاضر کلیه مراکز استان‌ها وکلانشهرهای کشور به جز شهرهای تهران و شهرکرد دارای مطالعات توانمند سازی سکونتگاه‌های غیر رسمی هستند.

«بهسازی شهری و اصلاحات بخش مسكن» با همکاری بانک جهانی

به منظور استفاده و انتقال و تبادل تجارب جهانی از سال ۱۳۸۱ یك پروژه مشترك دولت جمهوری اسلامی ایران و بانك جهانی با عنوان «بهسازی شهری و اصلاحات بخش مسكن» در دست انجام است كه در مرحله اول این طرح پنج شهر زاهدان، بندرعباس، كرمانشاه، سنندج و تبریز به عنوان شهرهای پیشگام و الگو انتخاب و اقدامات اجرایی و تجربه‌های اقدامات انجام شده در این شهرها در حال تعمیم به سایر شهرهای كشور است.

در راستای مطالعات مصوب انجام شده تاکنون تعداد ۱۶۷ پروژه با اعتباری بالغ بر ۹۴۰ میلیارد ریال در سکونتگاه‌های غیررسمی ۲۰ شهر کشور و تعداد ۶۴ محله با همکاری مدیریت شهری و مردم در قالب ارتقای سرانه‌های خدمات شهری از قبیل پروژه‌های ساخت و احداث مراکز آموزشی، بهداشتی، فرهنگی، فنی و حرفه‌ای، ایجاد دسترسی، احداث شبکه‌های آب و فاضلاب، آب آشامیدنی سالم، روشنایی معابر انجام گرفته و در حال انجام است.

به منظور ایجاد هماهنگی بین نهادها بخشی از تفاهم نامه در راستای ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی با سازمان بهزیستی کشور، معاونت اجتماعی ناجا، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و سازمان فنی و حرفه‌ای مبادله و به استان‌ها جهت اجرا ابلاغ شده و در دست پی‌گیری و اجرا است.

نگاهی به وضعیت سکونتگاه‌های غیررسمی استان تهران

مطالعات توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی پنج شهر اسلامشهر، شهرقدس، ورامین، گلستان و شهریار با هزینه‌ای بالغ بر پنج هزار و ۵۷۰ میلیون ریال تهیه شده است که نتایج آن را می‌توان در جدول زیر خلاصه کرد:

همچنین مطالعات توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی شهرهای اسلامشهر و شهر قدس در ستاد توانمندسازی شهرستان و استان تهران تصویب و برای اجرا به مدیریت شهری، مطالعات شهرهای ورامین، گلستان و شهریار در ستادهای توانمندسازی شهرستان‌ها ابلاغ شده‌اند. این موارد به ریاست فرمانداران و دبیری شهرداران و با عضویت دستگاه‌های مرتبط در شهرهای مذکور به تصویب رسیده‌اند و در حال پیگیری برای تصویب در ستاد استانی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی استان تهران است.

در بخش اقدام‌های اجرایی ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی استان تهران، ساخت مدرسه ۱۲ کلاسه با اعتباری بالغ بر هشت هزار و ۵۰۰  میلیون ریال و با پیشرفت بالای ۹۰ درصد در سکونتگاه‌های غیررسمی اسلامشهر(محله میان‌آباد) در حال انجام است.