غلامرضا اکرمی، رئیس دانشگاه هنر، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر معماری و شهرسازی درگفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی به تشریح نقاط ضعف و قوت معماری معاصر کشورمان پرداخت و تصریح کرد: معماری از هنرهای بسیار تاثیرگذار در زندگی است و تمام انسان‌ها با آن سروکار دارند. از زمانی که یک کودک در چهاردیواری خانه به دنیا می‌آید و بزرگ می‌شود، مدت زیادی از عمرش را در این فضا صرف می‌کند و رشد و نمو وی در خانه‌ای انجام می‌شود که تحت تاثیر هنر معماری قرار دارد. معماری درشکل‌گیری هویت و ذهنیت انسان‌ها بسیار نقش‌آفرین است و وقتی معماری خانه‌ای زیبا باشد ساکنان آن زیبابین می‌شوند و وقتی زشت باشد ساکنانش به زشتی عادت می‌کنند.

اکرمی افزود: یکی از دلایل ملایم، خوشبین و شاد بودن روستانشینان سادگی زندگی آنها و ارتباط نزدیکشان با عناصر طبیعت است که باعث تلطیف روح و افزایش عواطف انسانی آن‌ها می‌شود. بنابر این کالبد معماری در هویت شخصیتی افراد تاثیر زیادی دارد.

رئیس دانشگاه هنر با تاکید بر اینکه شهرهای تاریخی ما چون یزد، اصفهان و کاشان و حتی تهران در دوره‌ای دارای معماری باهویت و منسجمی بوده‌اند، گفت: معماری گذشته شهرهای ایران برگرفته از فرهنگ زیست مردم و سازگار با اقلیم و فرهنگ افراد بود و ساکنان شهرها خود محیط جعغرافیایی و اقلیم را می‌شناختند و قانون نانوشته‌ای بر معماری حاکم بود که ناشی از محیط و طبیعت و اعتقادات اسلامی ما بود. به عنوان نمونه در معماری مناطق کویری حیاط مرکزی ساخته می‌شد که محرم‌تر باشد و دیدکمتری داشته باشد و درعین حال چون فضای خانه و حیاط گرم بود شب‌ها مردم با پشه‌بند در پشت بام می‌خوابیدند که از دید نامحرم در امان باشند. زنان نیز لباس پوشیده در خانه نمی‌پوشیدند و درعوض بیرون منزل چادر به سرمی‌کردند. در برابر این معماری، در شمال کشور حیاط مرکزی نبود و خانه‌ها در دید بودند بنابراین زنان از لباس پوشیده استفاده می‌کردند. بنابراین انسان‌ها با توجه به اعتقادات، خود را با محیط وفق می‌دهند و اقلیم درمعماری تاثیرگذار است.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه معماری به نوعی لباس جامعه است، گفت دولت نباید درساخت و ساز به طور مستقیم وارد شود و شاهد بودیم که مسکن مهر طرحی شکست خورده و غیراصولی بود. مردم خود می‌توانند خانه خود را بسازند و طراحی کنند و دولت دراین راستا باید اصول‌گذار و ناظر باشد.

این پژوهشگر معماری و شهرسازی با بیان اینکه شهرداری تهران مجری خوبی برای اصول طرح تفصیلی ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی نیست، عنوان کرد: متاسفانه امروز شهرداری تهران با تخلف کردن هزینه اداره شهر را می‌پردازد و حقوق مردم را می فروشد و خیابان می سازد که این امر با اصول اسلام مغایر است. وقتی اجازه می‌دهند کنار یک خانه ویلایی ساختمان چهار طبقه احداث شود  محرمیت و آفتاب گیری آن خانه را ازبین می‌برند و وقتی برج ۱۵ طبقه‌ای ساخته می شود تا فاصله ۳۰۰ متری محرمیت خانه‌های اطراف سلب می‌شود و برخورداری ساکنان آنها از آفتاب و کوران هوا از بین می‌رود. از سوی دیگر اتوبان های ما اصولی ساخته نمی‌شوند و دارای مشکلات مدیریت شهری هستیم.

اغلب شهرداران ما فاقد تخصص شهرسازی هستند

وی با بیان اینکه بیشتر شهرداران ما فاقد تخصص شهرسازی هستند، گفت: خدمات یک فرد به انقلاب و دفاع مقدس نباید باعث شود او را مدیر حوزه‌ای کنند که درآن تخصص ندارد و دلیل اصلی انحراف ما عدم تخصص‌گرایی است.

اکرمی افزود: خانمی که خانه‌اش در دید نامحرم قرار دارد ممکن است پس از چند ماه خسته شود و پرده را کنار بزند تا از آفتاب و کوران هوا استفاده کند و به تدریج نمی‌توان او را وادار کرد که بیرون منزل حجاب کامل داشته باشد.

رئیس دانشگاه هنر همچنین گفت: درحالیکه دیگر برج‌سازی درکشورهای پیشرفته منسوخ شده، ما به برج‌سازی می‌پردازیم و برخورد حیوان گونه با انسان‌ها داریم و درفضاهایی تنگ و تاریک و بدون تعامل آنها را جای می دهیم.

معضل رشد بی‌رویه دانشکده‌های معماری

اکرمی همچنین عنوان کرد: راه‌اندازی حدود ۵۰۰ دانشکده معماری با اساتید غیرمجرب باعث می‌شود بیشتر دانش‌آموختگان غیرکارشناس باشند. ضمن اینکه اصول آموزش معماری ما دردانشگاه ها بر اساس معماری فرانسه و ایتالیاست و اغلب دانش‌آموختگان معماری سنتی و اصیل ایرانی را تنها با سفرکردن می‌شناسند و اگر امثال استاد پیرنیا که خود پای کار معماران سنتی می‌نشستند و از آنها اصول معماری را می‌آموختند و تدریس می‌کردند نبودند امروز این سطح اندک آموزش معماری سنتی را نیز نداشتیم.

وی همچنین بر ضرورت بصیرت‌افزایی در معماری و شهرسازی مورد تاکید مقام معظم رهبری تاکید کرد و گفت: تخلفاتی که در مدیریت شهری ما رخ می‌دهد خلاف تاکیدات مقام معظم رهبری و فاقد بصیرت است. اگر بصیرت داشته باشیم معماری ما درست می شود و به دنبال آن بسیاری از مسائل اجتماعی و سیاسی رفع می‌شود.