مهران خمیسی زاده در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، در خصوص دستاوردهای هیات ایرانی در سفر به ارمنستان برای شرکت در چهاردهمین اجلاس اتصال کریدورهای اروپا- آسیا، گفت: مهم‌ترین اتفاق قبول پیشنهادهای ایران در خصوص کریدور جاده ابریشم بود.

مشاور معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع، با توضیح اینکه این اجلاس در چارچوب فعالیت‌های کمیسیون اروپایی سازمان ملل متحد در تاریخ ۵ و۶ آبان ماه در ایروان برگزار شد، گفت: این پروژه هر دو فاز خود را که از سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲، ادامه داشت پشت سر گذاشته است، گزارش نهایی هر دو فاز تهیه و برای اجلاس وزرای کریدور اروپا- آسیا ارسال و در حال حاضر تصویب‌ شده است.

وی ادامه داد: بر اساس مطالعاتی که انجام‌شده است ۹ مسیر ریلی و ۹ مسیر جاده‌ای در اولویت قرار گرفته و از مجموع ۴۲۱ پروژه‌ای که در این مطالعه شناسایی‌شده، ۳۱۱ پروژه به‌طور کامل مورد بررسی قرار گرفته و مجموع سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای این ۳۱۱ پروژه رقمی حدود ۲۱۵ میلیارد دلار برآورد شده است.

مشاور معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع بابیان اینکه آنچه در این جلسه اهمیت داشت، اظهاراتی بود که مشاوران یونانی و آمریکایی در این اجلاس ارائه کردند، تصریح کرد: مسیرهای اروپا و آسیا از مسیرهای اصلی کریدور جاده ابریشم است و یکی از اساتید دانشگاه نیوجرسی آمریکا که در خصوص طرح یک کمربند، یک جاده- جاده ابریشم با طرف‌های چینی کار کرده و مطالعاتی را پیرامون کریدور جاده ابریشم انجام داده است، چهار سناریو برای جاده ابریشم درنظر گرفته است که هیچ یک از این سناریوها از کشور ما عبور نمی‌کند.

وی گفت: ما دراین جلسه به وی اعلام کردیم که جمهوری اسلامی ایران مرکز ثقل کریدور شمال به جنوب است و درمقابل این ۴ سناریو، ۳ سناریو را نیز ایران اعلام کرد که می‌تواند نیازمندی‌های کل منطقه را پوشش دهد.

خمیسی زاده با بیان اینکه یکی از این سناریوها اتصال چین به قرقیزستان- تاجیکستان- افغانستان و ایران است، گفت: سناریوی دوم اتصال چین به قزاقستان ازطریق راه‌آهن یعنی مسیر چین-قزاقستان-ازبکستان-ترکمنستان و ایران به سمت ترکیه و اروپا است و سناریوی سوم هم سناریوی دریایی است که از بنادر شرقی چین شروع و به بنادرما در خلیج فارس-دریای سیاه و حوزه اروپای شرقی می‌رسد.

وی با بیان اینکه ایران با درنظرگرفتن این سه سناریو اعلام کرد بدون این سه سناریو اساسا هیچ سناریویی در چارچوب جاده ابریشم معنا نخواهد داشت، اضافه کرد: مشاور فازسوم که در پی نهایی کردن فاز سوم است بعد از بررسی پیشنهادهای ایران اعلام کرد این سه سناریو را در گزارش‌ها و مطالعات درج خواهد کرد.

به گفتهٔ خمیسی زاده قبول پیشنهاد ایران برای درج در گزارش مطالعات فاز سوم پروژه یکی از مهمترین دستاوردهای سفر هیئت ایرانی است. 

وی ادامه داد: در خصوص مطالعات فاز دوم پروژه ما از مشاور یونانی درخواست کردیم که متدولوژی خود را در خصوص نحوه همگرا کردن پروژه‌های زیرساختی، ریلی جاده‌ای و دریایی به صورت ترکیبی اعلام کند. مشاور اعلام کرد در این زمینه کاری انجام نداده است و بیشتر در حوزه بهره‌برداری کار کرده است، این درحالی است که در تمام دنیا هر پروژهٔ زیرساختی که بخواهد انجام شود ابتدا باید همگرا شود.  این نقصان مطالعه هم به کمیسیون اروپایی سازمان ملل اعلام شد و قرار شد در گزارش‌های بعدی به صورت یک ضمیمه دربیاید.

وی گفت: موضوع سوم که برای ایران بسیار مهم است در خصوص سیاست‌هایی است که سازمان osjd یا سازمان همکاری‌های راه‌آهن‌ها درپیش گرفته است و آن فعال کردن وضعیت کریدور ترانسیبری است. که از اروپا می‌آید، از روسیه رد می‌شود و به سمت چین می‌رود و ایران در این کریدور جایگاهی ندارد.

خمیسی زاده ادامه داد: این درحالی است که osjd یک کریدور مهم ریلی دیگری تحت عنوان کریدورشماره ۶ دارد که از منطقه خاورمیانه عبور می‌کند و از مرکز شبکه ریلی کشور ما رد می‌شود. این کریدور در سال‌های گذشته بسیارمهم بوده است اما به نظر می‌رسد یک تغییر سیاستی در osjd شکل گرفته که منجر به کمرنگ شدن این کریدور و پررنگ شدن کریدور ترانسیبری شده است.

مشاور معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع با بیان اینکه ایران در این جلسه موضوع را گوشزد کرد و در گزارشی که به مشاور روس خواهد داد آن را درج می‌کند، گفت: این مجموعه اقدامات انجام شده در چارچوب این اجلاس بود. ضمن اینکه می‌بایست برای همکاری در چارچوب کریدورهای اتصال اروپا- آسیا منسجم‌تر عمل کنیم و از اقدامات پراکنده‌ای که در زیربخش‌ها انجام می‌شود اجتناب کنیم، باید یک مرکزیت وجود داشته باشد که بتواند زیر بخش‌ها را با هم هماهنگ کند.

وی تاکید کرد باید مواضع یکسانی در چارچوب این کریدور داشته باشیم و گفت: ما باید بتوانیم هم سیاست‌های ترانزیتی خود را پیش ببریم وهم اقداماتی که در تضاد با سیاست‌های حمل و نقلی ما است از جمله مواردی که مشاور آمریکایی اعلام کرده بود و سناریوهایی داده بود که از کشور ما عبور نمی‌کرد را مدیریت کنیم، باید بتوانیم اقداماتی که برخلاف سیاست‌های حمل و نقلی ما است را کمرنگ کنیم و به حاشیه اندازیم و سیاست‌های حمل و نقلی خود را پرررنگ کنیم.

وی از برگزاری اجلاس بعدی تا دو ماه آینده در لهستان خبر داد و گفت: در این اجلاس نتیجه پیشنهاد ایران مشخص خواهد شد.

مشاور معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع توضیح داد که درصورت پذیرفته شدن پیشنهادهای ایران در خصوص سناریوهای جاده ابریشم و درج در گزارش، این گزارش برای چین، بانک جهانی و اتحادیه اروپا می‌رود.

وی در خصوص محاسن این اقدام گفت:حسن اول شناسایی مسیرهای ایران در عرصه بین‌الملل است، متوجه می‌شوند مسیرهای ایران به لحاظ زمان و هزینه دارای قابلیت بیشتری است که در سناریوهای ایران درج شده است. ضمن اینکه می‌تواند توجه سرمایه گذاران بزرگ را جلب کند تا برای تکمیل حلقه‌های مفقود در کشور سرمایه گذار خارجی جذب کنیم.