به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، از زیبایی‌های خاص سرای مشیر، حیاط بزرگی است که در وسط ساختمان هشتی آن واقع شده و این حیاط با درختان نارنج زیبا و تنومندش و حوض بزرگ وسط آن جلوه خاصی به کل بنا بخشیده است.
این بازار دارای یک هشتی است که بازار رابه دوبخش تقسیم کرده به گونه‌ای که ازسمت غرب به سرای مشیر وازسمت جنوب به اردو بازار متصل می‌شود. درورودی چوبی بزرگی نیز در ورودی بازار به هشتی وجود دارد. این هشتی بازار مشیر رابه بازار نومشیر متصل می‌کند ودارای سقفی مرتفع استکه برفراز آن گنبد کم خیز نسبتا بزرگی وجود دارد که روی آن یک بادگیر چند وجهی مشاهده می‌شود.
نام دیگر سرای مشیر سرای گلشن است که این موضوع در کتیبه‌ای که در سر در ورودی اصلی این بنا قرار دارد به وضوح نوشته شده است.
سرای مشیر یا همان سرای گلشن با معماری هشت گوش واقع در جنوب بازار وکیل و شمال بازار مشیر که در دوره قاجاریه توسط میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک بنا گذاری شده یکی از دیدنیهای شهر شیراز است.
این بنا در سال ۱۳۴۷ هجری شمسی با شماره ۴۲۴ در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده و قسمت‌هایی از آن در دوره پهلوی مرمت شده است.
چون کاشي‌کارى‌هاى زيبا و ريزه‌کارى‌هاى چوبى و شيشه‌هاى الوان درک‌هاى آن رو به انهدام بود، در سال ۱۳۴۸ تحت تعمير و مرمت قرار گرفت. درک‌هاى فرسوده و شکسته آن نوسازى شد و حوض‌خانه آن هم که از حيث کاشيکارى و مقرنس‌کارى بى‌نظير است به شکل چايخانه درآمد و اتاق‌هاى آن براى نمايش هنرهاى دستى و محلى فارس اختصاص يافت و به «سراى هنر» معروف شد.
این بنا بنا بر چیزی که بر کتیبه آن درج شد توسط ابوالحسن خان مشیر الملک وقف امام پنجم شیعیان شده و به همین دلیل از پیش از انقلاب تا کنون مدیریت و امتیاز بهره برداری از آن در دست سازمان حج و اوقاف بوده است. سازمان اوقاف که ملکیت بنا را بر عهده دارد حجره‌ها را به شکل سرقفلی به مالکان فعلی تحویل داده و ماهیانه از آنها اجاره بهای ملک را دریافت می‌کند واین محل هم اکنون یکی از مهمترین مراکز عرضه صنایع دستی در کلانشهر شیراز است.
بر فراز هشتی میانی یا چهار سوق بازار سرای مشیر که سرای کهنه را به سرای نو مشیر متصل می‌کند گنبد معقلی روزنی وجود دارد که روی آن یک بادگیر چند وجهی مشاهده می‌شود وکف هشتی نیز مانند کف سرای مشیر از قلوه سنگ پوشیده شده است. در این هشتی چهار حجره وجود دارد که به فاصله دوپله از سطح زمین قرار گرفته است. این هشتی را در اصطلاح چهار سوق یا چهار سو می نامند که علت این نام‌گذاری این است که چهار وجه از این هشتی را حجره‌ها اشغال کرده‌اند و چهار وجه دیگر محل عبور بازدیدکنندگان و رهگذران است.
هم اکنون بالای سر درب ورودی اصلی سرای مشیر یا سرای گلشن سنگی نصب شده که متن وقف نامه را بر روی آن نوشته‌اند و تاریخ آن رمضان سال ۱۲۸۸ هجری قمری را نشان می‌دهد. سر درب ورودی سرا با مقرنس و کاشی تزئین یافته و در سقف دالان هشتی آن نیز مقداری کاشی معرق به کار رفته است.
در محوطه سرای مشیر در چهار ضلع، حجره‌هایی در دو طبقه ساخته شده است. در این بنا تمام سقف‌ها به شکل طاق ضربی و بدون به کار بردن الوار ساخته شده‌اند که در نوع خود جالب توجه است.
سردرورودی ضلع جنوبی بازار پس از اردوبازار کاشیکاری شده است و در آنجا کتیبه‌ای وجود داردکه برروی آن نوشته این بازار نو مشیر در سال ۱۳۷۱هجری تکمیل وافتتاح شد . این ضلع دارای دالانی است که سنگ فرش شده و سقف دالان نیز دارای عرق چین ساده‌ای است که در چهار گوش آن ترنج‌هایی آجرکاری شده است. در پیشانی سردر نیز دولچکی از کاشی هفت رنگ وجود دارد. همچنین تصویری ازخسرو وشیرین وتصویر دیگر یوسف وزلیخا در این ضلع یافت می‌شود.
در این راسته ۱۰ طاق‌نما وجود دارد و بر سردر راسته شمالی بازار نیز کتیبه‌ای است که در آن نوشته شده است.
ضلع شرقی بازار شمالی دارای شش حجره وضلع غربی دارای پنج حجره است. درمیان جرز مغازه های طاقچه‌ای کوچک برجسته برای چراغ‌های پیه سوز وجود دارد و در ابتدای بازار یک آب نمای کوچک هشت ضلعی دیده می شود.
سرای مشیر به دلیل واقع بودن در یکی از مکانهای مهم گردشگری شیراز که در واقع محور شاه چراغ به سمت بازار وکیل است و به دلیل ساختمان زیبای بنا و حیاط بزرگ و دلگشایی که در میان این بنا واقع شده است از دیرباز مقصد مهمی برای بازدید گردشگران داخلی و خارجی بوده است. این مکان مرکزی مهم در عرضه صنایع دستی در سطح شیراز و حتی استان فارس است. علاوه بر فروش صنایع دستی در این بازار واحدهایی هم مشغول تولید صنایع دستی هستند که برای نمونه می توان به صنایع خاتم‌سازی و معرق، حکاکی و قلم‌زنی روی مس و برنج ، حکاکی و تراش سنگ‌های قیمتی ، ساخت زیورآلات دست‌ساز سنتی نقره و طلا و گبه بافی ... اشاره کرد.
نظر شما