حسین پنبه‌دانه‌پور، رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی خوزستان در گفت‌وگو با پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به تشریح وضعیت حاشیه‌نشینی این استان پرداخت و عنوان کرد: شاخصی برای تعیین سکونتگاه‌های غیررسمی تدوین نشده و برخلاف بافت فرسوده میزان دقیق مناطق حاشیه‌نشین مشخص نشده است.

پنبه‌دانه‌پور با بیان اینکه در تعریفی کلی سکونتگاه‌های غیررسمی شامل مناطق فاقد خدمات زیربنایی هستند که به دلیل عواملی چون مهاجرت از روستاها یا شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و ورود جنگ‌زده‌های شهرهای مختلف به اهواز ایجاد شده‌است، افزود: در استان خوزستان بیشتر مطالعات روی ۲۹ شهر دارای بافت فرسوده به سرانجام رسیده که ما را به انجام بهسازی بهتر بافت‌های فرسوده کمک می‌کند. البته درباره وضعیت حاشیه‌نشینی هشت شهر استان مطالعاتی انجام شده و حدود ۱۰ درصد مساحت این شهرها و حدود ۱۵ درصد جمعیت آنها را سکونتگاه‌های غیررسمی تشکیل می‌دهند و اهواز پس از مشهد بیشترین آمار حاشیه‌نشین را به خود اختصاص داده است.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی استان خوزستان توضیح داد: بر اساس مطالعات انجام شده در اهواز ۱۷ محله با مساحت ۳۵۹۲ هکتار و جمعیتی بالغ بر ۲۴۲ هزار و ۷۵ نفر حاشیه‌نشین‌اند و اولویت اجرای طرح‌های بهسازی به محله‌های هدف کوی آل‌صافی، حصرآباد، زاویه، شلنگ‌آباد، منبع‌آب، کریشان و کوی طاهر اختصاص دارد.

وی افزود: در دزفول پنج محله با مساحت ۲۶۴ هکتار و جمعیت ۴۸ هزار و ۵۸۸ نفر در محدوده سکونتگاه‌های غیررسمی قرار دارند و محله‌های شهرک پیام نور، مدرس شمالی و مدرس جنوبی در اولویت اجرای طرح بهسازی حاشیه‌نشینی هستند.

پنبه‌دانه پور با بیان اینکه در آبادان ۱۱محله به مساحت کلی ۶۰۰ هکتار و جمعیتی بالغ بر ۵۶۲۴۸نفر شامل بافت حاشیه‌نشینی‌اند، گفت: محله های ذوالفقاری، سلیچ غربی و شطیط در اولویت اجرای برنامه‌های بهسازی هستند.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی خوزستان با بیان اینکه ۳۶ محله در مسجدسلیمان با مساحت کلی ۸۱۷ هکتار و جمعیتی بالغ بر ۹۱ هزار و ۹۸۹ نفر دارای سکونتگاه غیررسمی هستند، افزود: دراین میان محله‌های کلگه، سبزآباد، مال جولکی و چهاربیشه در اولویت برنامه‌های بهسازی هستند.

وی گفت: در اندیمشک شش محله با مساحت کلی ۲۷۵ هکتار و جمعیتی بالغ بر ۴۶ هزار و ۲۷۸ نفر مناطق حاشیه‌نشین‌ را تشکیل داده‌اند که از این میان محله‌های زیباشهر، قلعه لور پایین، کشتارگاه و ساختمان اصلی در اولویت برنامه‌های بهسازی هستند.

پنبه‌دانه‌پور با بیان اینکه در شهر شهید چمران چهارمحله با مساحت کلی ۲۷۷ هکتار و دارای ۱۳ هزار و ۸۷۷ سکنه جزو مناطق حاشیه نشین اند، افزود: اولویت برنامه‌های مطالعات حاشیه نشینی ما دراین میان متمرکز بر محله‌های کوی یاسر و کوی عمار است.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی خوزستان همچنین گفت: در بندرامام، شش محله کوی نیزار، کوی صباغیان، شهرک دستغیب، شهرک ولیعصر، تلمبه شماره ۴ و شهرک مقداد با مساحت کلی ۲۲۶ هکتار و ۲۴ هزار و ۲۱۰ سکنه حاشیه نشین اند.

وی افزود: در ماهشهر هفت محله با مساحت کلی ۴۵۴ هکتار و جمعیتی بالغ بر ۵۲ هزار و ۶۴۱ نفر حاشیه نشین اند.

پنبه‌دانه‌پور توضیح داد: برخی از محلات هدف ازجمله منبع آب اهواز دارای ویژگی سکونتی خاصی است و درمعرض ریزش کوه قرار دارد. این ویژگی خاص و نیز مسئله اشتغال، بافت قومیتی و وضعیت معابر برای بررسی تجمیع و جابجایی ساکنان این منطقه انجام شده و پیشنهادهایی برای برون رفت اهالی انجام شده است. سیاستگذاری این بود که تا حد مقدور از جابه‌جایی ساکنین پرهیز شود و بهسازی و اصلاح منطقه اجرا شود.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی خوزستان گفت: در این راستا اهالی را تشویق کردیم که زمین‌های کوچک خود را با یکدیگر تجمیع کنند و نیز شکل ساختمان‌های احداثی جدید را با فرهنگ منطقه مطابقت دادیم.

حاشیه‌نشینی بندرامام یک معضل بزرگ شده است

وی همچنین عنوان کرد: محله شهید صباغان در بندرامام هم نمونه سکونتگاه غیررسمی است که نتیجه مهاجرت جنگ‌زده‌های دوران دفاع مقدس است که در منطقه کمپ ایران-ژاپن به حلبی‌سازی پرداختند و حدود هزار خانوار پس از جنگ نیز در آن منطقه ماندند. این منطقه آسیب‌های اجتماعی زیادی ایجاد کرد که هنوز ادامه دارد.

پنبه‌دانه‌پور ادامه داد: برای بهسازی این محله در چندین مرحله تلاش‌هایی صورت گرفت ولی به دلیل اشتباه در برنامه‌ریزی و نگاه حاکمیتی از بالا به پایین و استفاده از اعمال فشار به نتیجه نرسید تا اینکه سال ۸۵ مسکن و شهرسازی این مسئولیت را بر عهده گرفت و تصمیم گرفتیم به جای خراب کردن خانه‌ها ابتدا معتمدین محله را شناسایی و توجیه کنیم که قرار است در این منطقه ساخت و ساز صورت بگیرد و ۱۲۱ واحد را در فاز اول احداث کردیم و فضای سبز بزرگی نیز طراحی شد و قرار بود در فازهای بعدی نیز با کمترین جابه‌جایی ساکنین طرح عملیاتی شود ولی این طزح به دلیل کمبود اعتبار به بن‌بست رسید و ناقص ماند.

رئیس اداره عمران و بهسازی شهری اداره کل راه و شهرسازی خوزستان تاکید کرد: سکونتگاه‌های غیررسمی به دلیل شکل خاص تولید و وضعیت فرهنگی و اجتماعی حاکم بر آنها با سایر مناطق شهری تفاوت دارند و باید اعتبار مناسب در کنار همکاری فرابخشی به ساماندهی این مناطق اختصاص یابد.

 وی گفت: برای ساماندهی حاشیه‌نشینی و بافت‌های فرسوده باید دستگاه‌های مختلف به صحنه بیایند و این امر فعالیتی فراسازمانی است که جز از طریق ارتباط نزدیک با مخاطبان این عرصه‌های اجتماعی میسر نیست.