شناسهٔ خبر: 36092 - سرویس مسکن و شهرسازی
نسخه قابل چاپ

معاون فنی و مهندسی شركت عمران شهرهای جدید:

تشریح جایگاه امروز ایران در زمینه شهرهای جدید/ تلاش برای تكمیل هرچه سریعتر پروژه‌های نیمه تمام مسکن مهر

حسن روانفر به عقیده حسن روانفر در نظام شهرسازی قبل از توسعه فیزیكی شهرهای جدید، امكانات زیرساختی فراهم می‌شود و تازه بعد از آن، از بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری و توسعه شهر دعوت می‌شود و در نهایت جمعیت‌پذیری شهر در دستور كار قرار می‌گیرد؛ اما این روند طی بازه زمانی ۸ساله ۸۴تا۹۲ به صورت معكوس دنبال شد.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از اعتماد حسن روانفر عضو هیات‌مدیره  و معاون فنی و مهندسی شركت عمران شهرهای جدید از تكمیل پروژههای نیمه تمام و جایگاه امروز ایران در زمینه شهرهای جدید می‌گوید.

«جایگاه امروز ایران در بخش توسعه سرزمینی» یكی از پرسشهایی است كه برای تحلیل و ارزیابی وضعیت شهرهای جدید در كشورمان ضروری به نظر میرسد؛ جایگاهی كه با ارزیابی دقیق آن میتوان به تصویری از آینده شهرهای جدید نیز دست پیدا كرد. واقعیت آن است كه مجموعه سیاستهای اجرایی دولت كه در سالهای ۸۴تا۹۲ در حوزه «شهرسازی» به تصویب رسیده، مشكلات فراوانی را در مسیر توسعه شهرهای جدید ایجاد كرد كه دولت یازدهم تلاش كرد قطار مدیریت و برنامهریزی در شهرهای جدید را به مسیر برنامهریزیهای كارشناسی بازگرداند. در نظام شهرسازی قبل از توسعه فیزیكی شهرهای جدید، امكانات زیرساختی فراهم میشود و تازه بعد از آن، از بخش خصوصی برای سرمایهگذاری و توسعه شهر دعوت میشود و در نهایت جمعیتپذیری شهر در دستور كار قرار میگیرد؛ اما این روند طی بازه زمانی ۸ساله ۸۴تا۹۲ به صورت معكوس دنبال شد. در جستوجوی رسیدن به پاسخ پرسشهای تحلیلی در مورد شهرهای جدید سراغ «حسن روانفر» معاون فنی و مهندسی شركت عمران شهرهای جدید رفتیم تا درباره ابهامات پیش روی توسعه شهرهای جدید صحبت كنیم. روانفر معتقد است توسعه شهرهای جدید از ابتدا در كشورمان بر اساس اسلوب تخصصی دنبال شده و با وجود برخی سوءمدیریتهای قبلی میتوان به افق آینده این شهرها امیدوار بود.

با توجه به موضوعاتی كه در بحث توسعه سرزمینی مطرح است در ابتدا مایلم تعریفی از جایگاه امروز ایران در زمینه شهرهای جدید ارایه كنید.

خوشبختانه در بحث شهرهای جدید از آغاز آنكه از اصفهان شروع شد، موضوع اولویتهای منطقهای در دستور كار قرار گرفت. همین توجه به شاخصهای اقلیمی و منطقهای باعث شد تا زیربنای این كار در كشورمان به درستی تحقق پیدا كند. برای رسیدن به یك طرح جامع از شهرهای جدید صرفا مختصات مشخص شهرهای جدید را بررسی نكردند و این ارزیابیها را تا شعاع ۵۰تا۸۰كیلومتری از محل احداث وسعت دادند و مشكلات میدانی شهرهای جدید را تحلیل كردند. مثلا مناطق صنعتی و قطبهای كشاورزی را بررسی كردند تا نهایتا برای كم كردن فشار روی شهرهای مادر بر اساس فضای كسب و كار توسعه سرزمینی را برنامهریزی كردند.

بحث توسعه سرزمینی با موضوع كسب و كارمردم چه ارتباط متقابلی دارد؟

این مساله نقش برجستهای در توفیق و كاربردیشدن شهرهای جدید دارد، چرا كه مردم شهرهای جدید را بر اساس فرصتهایی كه برای كسب و كار در اختیار آنها قرار میدهد، انتخاب میكنند. این الگویی است كه همواره در بحث توسعه سرزمینی باید مورد توجه قرار بگیرد. اتفاقا نتایج عینی شهرهای جدید در كلانشهرهایی مانند تهران، تبریز و مشهد نشان میدهد كه چنانچه احداث شهرهای جدید بر اساس فرصتهای كسب و كار منطقهای تحقق پیدا كند، خروجی كارمناسبتر خواهد بود. مجموعه این دلایل نشان میدهد كه فرآیند توسعه سرزمینی و احداث شهرهای جدید در كشورمان به غیر از یك دوره زمانی محدود بین سالهای ۸۴تا۹۲ كه به جای نظرات كارشناسی احساسات حاكم شد، از روند معقولانهای برخوردار بوده و توانسته بخشی از دامنه جمعیتی شهرهای بزرگ را در خود جای دهد.

یكی از موضوعات مهم در سند چشمانداز ۲۰ساله كشورمان برخورداری از شهرهایی است كه در آن به نیازهای مختلف اجتماعی، فرهنگی، درمانی و... شهروندان پاسخ داده میشود. در حال حاضر شهرهای جدید ایران چه فاصلهای با افقهایی كه در این سند بالادستی به آنها اشاره شده، دارند؟

بدون شك هر طرح تئوریك در مرحله عمل با كاستیها و مشكلاتی مواجه میشود. در زمان تصویب قانون شهرهای جدید اشاره شده كه بلافاصله پس از اسكان مردم در شهرهای جدید سایر نهادها و ارگانهای مسوول باید زمینه سرویس دهی به شهروندان را فراهم كنند. اما به دلایل گوناگون این فرآیند در شهرهای جدید آنگونه كه باید جدی گرفته نشده است. متاسفانه در برخی دورهها متولیان امور بدون توجه به نیازهای مردم تنها جانمایی و ساخت و ساز مساكن را پیگیری كردهاند و سایر نیازهای آموزشی، رفاهی و امنیتی مردم نادیده انگاشته شده است. در نسل دوم شهرهای جدید باید رجعت دوبارهای به این قانون داشته باشیم تا قبل از اسكان مردم در شهرهای جدید، برنامهریزی برای نیازهای اساسی مردم صورت بگیرد.

در صحبتهایتان اشاره كردید كه به نیازهای اساسی مردم باید با هماهنگی سایر نهادها، سازمانها و ارگانها پاسخ داده شود، در حال حاضر این هماهنگی وجود دارد؟

واقعیت آن است كه در حال حاضر شركت عمران شهرهای جدید بخش قابل توجهی از مطالبات را پیگیری میكند و سایر نهادهای مسوول آنگونه كه باید و شاید به آن پاسخ نمیدهند. در واقع شركت مادر تخصصی با مصوبات مجمع عمده خدمات زیربنایی و روبنایی را انجام میدهد. این البته به این معنا نیست كه سایر نهادها نباید به وظایف خود عمل كنند.

مشكلاتی مانند حاشیهنشینی و دو پاره شدن فرهنگی در شهرهای مادر امروز به یك چالش جدی برای كشور بدل شده، برای اینكه از تجربیات شهرهای مادر و كلانشهرها در توسعه شهرهای جدید استفاده مناسبی شود چه راهكارهایی پیشنهاد  میكنید؟

معتقدم نگاه به مقوله شهر و شهرنشینی در كشورمان باید بازنگری شود كه این موضوع نیازمند كار وسیع رسانهای و فرهنگی در این خصوص است. شهرها عمدتا مانند یك موجود زنده هستند كه اگر بخواهیم یك رشد طبیعی را برای آن در نظر بگیریم باید تمام ابعاد و زوایای آن دیده شود. همانطور كه پیكره زنده نیازمند رسیدگی، توجه و تكامل دارد، شهرها هم نیازمند بررسی، رسیدگی و رشد هستند. به نظرم مهمترین اقدامات برای این رشد طبیعی خدمات زیربنایی، روبنایی و اسكان مناسب است. اما بنا به دلایل گوناگون طی سالهای گذشته این پروسه رشد به درستی تعبیه نشده است. مادر شركت عمران شهرهای جدید معتقدیم شهرهای جدید صرفا نباید به یك محیط خوابگاهی بدل شوند. بلكه باید زیرساختهای كسب و كار و اشتغال نیز در آنها دیده شود تا مردم نسبت به اسكان در این شهرها اقبال نشان دهند. از سوی دیگر شهرهایی كه بیشتر از ظرفیتهایشان در آنها اسكان داده شود، مشكلات بیشتری را تجربه خواهند كرد.

یكی از مهمترین وظایفی كه برای شهرهای جدید عنوان میشود، اسكان جمعیت سرریز شهرهای مادر است، در این زمینه در نسل دوم شهرهای جدید چه راهكاری دیده شده است؟

همانطور كه اشاره كردید، یكی از آسیبهای شهرهای بزرگ جمعیت بالایی است كه در این شهرها اسكان داده میشود تا جایی كه این موضوع زمینه ساز بروز مشكلاتی چون آلودگی هوا، افزایش تراكم جمعیتی، ترافیك و... میشود. نسل نوین شهرهای جدید قرار است بر اساس این تجربیات و درراستای توسعه شهر نشینی در كشورمان تحقق پیدا كنند. از همان ابتدای كار بسترهای كسب و كار و اشتغال در آن شهرها دیده شده تا مشكلات شهرهای بزرگ به این مناطق تسری پیدا نكند. كمترین مزیت مدل اجرایی این است كه شهرهای جدید میتوانند در مسیر كاستن از ناهنجاریهای شهرهای مادر گام بردارند. برای این منظور در قوانین مجلس هم باید به صورت جدیتر به مساله شهرهای جدید و مطالبات مردم پرداخته شود. برای شهرهای جدید باید سقف جمعیتی افزونتری تدارك دیده شود و بعد از ایجاد زیرساختها به شهرداریها تحویل داده شود.

شركت عمران شهرهای جدید در این مسیر كه درباره آن صحبت كردید چه برنامههایی را تدارك دیده است؟

یكی از سیاستهایی كه در شركت از طریق هیاتمدیره پیگیری میشود تكمیل پروژههای نیمهتمام است كه این معاونت در این زمینه تلاشهای بسیاری را انجام داده است. ضمن اینكه طرحهای زیربنایی و روبنایی مورد نیاز نیز در دستور كار قرار گرفته است. برای ایجاد زیرساختهای دیگری مانند كلانتریها، مدارس و محیطهای آموزشی، بانكها و... تلاش شده تا از طریق تهاتر به آنها پاسخ داده شود. موضوع دیگر ایجاد فضاهای سبز در شهرهای جدید است كه كارهای قابل قبولی انجام شده است. در مجموع در سال۹۵، ۱۲۵پروژه روبنایی فعال و ۳۷پروژه زیربنایی (مسجد، فضاهای سبز، مدارس و...) انجام شده كه در بسیاری از موارد حتی مطالباتی كه در حوزه اختیار ما قرار داشت نیز دنبال شده است. این اعداد و ارقام چشمانداز روشنی از توسعه در نسل دوم شهرهای جدید را نوید میدهد./

نظر شما