شناسهٔ خبر: 44059 - سرویس استان‌ها
نسخه قابل چاپ

۹ توصیه به شهردار جدید

علی نوذرپور علی نوذرپور*: شهردار تهران با انبوهی از مسائل و مشکلات مواجه است که حل آنها زمان و انرژی زیاد می‌برد و انتظار نیست که همه به یکباره رفع شوند و شهری آرمانی با کیفیت زیست مطلوب را به یکباره داشته باشیم.

اما انتظار مردم و شورای شهر تهران، اتخاذ جهت‌گیری‌ها و رویکردهای صحیح مبتنی بر برنامه‌ریزی است؛ امری که با توجه به سوابق روشن و درخشان دکتر نجفی، امکان‌پذیر است. اما در سال‌جاری چند اقدام می‌تواند چشم‌انداز خوبی برای آینده شهر تهران ترسیم کند.

اولین اقدام، انتخاب معاونان و مدیران شایسته و کارآمد است. افرادی که با حرکت مردم در انتخابات شوراها همراهی داشته و معتقد به تغییر گفتمان مدیریت شهری باشند. پاسخگویی به مردم، شفافیت در انجام امور و ایجاد بستر مناسب برای مشارکت آنها در اداره امور شهری از مهم‌ترین ویژگی‌های مدیران جدید شهرداری باید باشد.

دومین اقدام، سازماندهی ارتباط صحیح و مناسب با شورای شهر است. به این معنا که به جایگاه شورا باور داشته و با ایجاد ساختار مناسب در شهرداری امکان نظارت سازمان‌یافته شورا بر اداره امور شهر فراهم آید و لوایح و طرح‌های مناسب برای اداره شهر با مشارکت شورا تهیه و تدوین شود. همچنین ایجاد سازو کار مناسب برای حضور مردم در اداره امور شهر با ایجاد تالار گفت‌وگوی شهر در این راستا، معنا و مفهوم می‌یابد.

شناسایی و اتخاذ تصمیم در خصوص حذف همه اقدامات مغایر قانون در شهرداری و ایجاد عزمی جدی و اراده‌ای راسخ در بدنه مدیریت شهرداری برای مقابله با هرگونه فعالیت و اقدام خلاف قوانین و مقررات بالادست کشور گام سومی است که در صورت صحیح برداشته شدن و درست اجرا شدن در ایجاد اعتماد و افزایش سرمایه اجتماعی شهر تهران موثر و مفید خواهد بود.

چهارمین حرکت، اقدامات پیشگیرانه برای کاهش ذرات آلاینده هوا در تهران است. در این خصوص دولت یازدهم مصوبه‌ای مشتمل بر مجموعه اقداماتی در حوزه‌های مختلف صنعتی، بانکی، حمل‌ونقلی، زیست‌محیطی و مدیریتی در حوزه‌های وابسته به آلودگی هوا داشته که می‌تواند چارچوب مناسبی برای همکاری شهرداری تهران و وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی باشد. شهروندان تهرانی انتظار دارند که با ممانعت از سفر ناوگان فرسوده حمل‌ونقلی و نوسازی آن و نیز هوشمندسازی بار و مسافر شهری، سال تحصیلی جدید را با وضعیتی بهتر در پیش‌رو داشته باشند.

پنجمین فعالیت، سرو سامان دادن به ناوگان حمل‌ونقل عمومی در کوتاه‌مدت با خرید حداقل 2 هزار دستگاه اتوبوس ضروری است. خرید این تعداد اتوبوس قطعا با استفاده از کمک دولت امکان‌پذیر است. با توجه به همراهی دولت وشهرداری این اقدام می‌تواند در بهبود حمل‌ونقل بسیار موثر باشد.

ششمین اقدام که گسترش پیاده‌راه‌ها و ایجاد فضاهای عمومی شهری است حکایت از تغییر نگاه و گفتمان مدیریت شهری خواهد داشت. فضاهایی که همدلی‌ها، همراهی‌ها و آشنایی‌ها را در درون جامعه ایجاد کرده و بسترساز نزدیکی جامعه به شهرداری خواهد شد. در این میان حذف دیوارها و حصارهای ساختمان‌های بزرگ متعلق به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی، در توسعه فضاهای شهری موثر خواهد بود.

هفتمین راه، آغاز حرکت بزرگ تفکیک از مبدأ پسماند‌های شهری است. کاری بس مهم، بزرگ و اساسی در بهبود وضعیت محیط زیست تهران که صرفا با مشارکت مردم محقق خواهد شد. در حال حاضر کمتر از 5 درصد پسماندهای شهر تهران از طریق خانوارها تفکیک می‌شود که در مقایسه با وضعیت کلان‌شهرهای کشور که نزدیک به 15 درصد از پسماندها از مردم تحویل گرفته می‌شوند وضعیتی ضعیف ارزیابی می‌شود.

در حال حاضر سرانه تولید روزانه پسماند در شهر تهران برای هر نفر در چهار سال اخیر از 900 گرم به 967 گرم رسیده است. اگرچه طی دو دهه اخیر بر موضوع تفکیک زباله از مبدا تاکید شده است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد در شهرهای ایران سهم تفکیک زباله از مبدا 7 درصد و در کلان‌شهرها معادل 14 درصد است.

با وجود برخی بررسی‌های انجام شده که نشان‌دهنده سهم 2 تا 3 درصدی تفکیک زباله از مبدأ در شهر تهران است، براساس آمار رسمی اعلامی از سوی مدیران شهرداری، سهم تفکیک زباله از مبدأ در شهر تهران معادل 5 درصد است. با وجود این اگر حتی بپذیریم که آمار اعلام‌شده دقیق است، اما حاکی از آن است که مدیریت پسماند به‌عنوان اولین و مهم‌ترین وظیفه مدیریت شهری، به سنتی‌ترین شکل ممکن انجام می‌شود. تاکنون نیز دو پروژه در تهران برای تولید برق از زباله راه‌اندازی شده است.

پروژه نخست با عنوان «پروژه هاضم» است که براساس اهداف اولیه بنا بود ظرفیت 300 تن زباله‌سوزی در روز را برای تولید برق 2 مگاواتی داشته باشد. اما به‌رغم گذشت 4 سال از افتتاح این پروژه به‌دلیل انتخاب نادرست تکنولوژی، هنوز ظرفیت تولید برق درآن ایجاد نشده است.

پروژه زباله‌سوز کهریزک نیز دومین پروژه برای تولید برق از زباله در شهر تهران است، این پروژه با مشارکت چینی‌ها و یک شرکت ایرانی برای تولید برق از 200 تن زباله‌سوز در روز افتتاح شد اما به خاطر محدودیت منابع آب و انتخاب نادرست تکنولوژی کمتر از 100 تن زباله‌سوز در روز در این پروژه تولید می‌شود.

قانون مدیریت پسماند در شهر تهران اجرایی نشده، درحالی‌که براساس طرح جامع مربوط به این حوزه بنا بود تا پایان سال90 همه پسماندهای عادی به‌صورت تفکیک‌شده جمع‌آوری شوند. بنابراین از آنجاکه در حال حاضر تفکیک زباله در کشورهای توسعه‌یافته به یک اقدام رایج از سوی شهروندان بدل شده، اقدامات شهرداری در جهت فرهنگ‌سازی در این حوزه سبب می‌شود تا شهروندان تهرانی نیز به‌صورت اختیاری در این برنامه مشارکت کنند. هشتمین قدم، ایجاد کمیسیون سه‌جانبه دولت، شهرداری تهران و مجلس شورای اسلامی ایران برای هم‌افزایی و استفاده از همه ظرفیت‌های کشور است.

با توجه به حضور شهرداری تهران در هیات دولت و نیز تشکیل شورای 51 نفره نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای اسلامی شهر تهران، تشکیل این کمیسیون در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر است. ایجاد دبیرخانه‌ای در شهرداری تهران یا سازماندهی آن در معاونت امور شورا، مجلس و دولت –که ‌باید در ساختار شهرداری تهران ایجاد شود- می‌تواند در پیشبرد امور موثر باشد، به‌ویژه اینکه شهردار تهران و رئیس شورای شهر تهران در کمیسیون خاص امور کلان‌شهر تهران و سایر کلان‌شهرهای دولت، حضور دارند. اجرای اسناد آسیب‌شناسی مدیریت شهری مصوب هیات دولت می‌تواند جزو اولین برنامه‌های کمیسیون باشد.

نهمین فعالیت، بازنگری در تعریف و تدقیق حدود محله‌های شهری و تهیه طرح‌های احیای مرکز محله‌های شهری برای شکل‌دهی به هویت محله‌های شهری و در نتیجه ایجاد سلسله‌مراتب ارائه خدمات شهری به شهروندان تهرانی است که برنامه‌ریزی برای انجام آن در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر است.

و سرانجام سر وسامان دادن به طرح‌های جامع و تفصیلی شهر تهران با توجه به، به سر رسیدن دوره بازنگری طرح‌های مذکور از اقدامات کوتاه‌مدت است و در این راستا، بازنگری در شرح وظایف شورای معماری و شهرسازی مناطق شهری تهران از اولویت برخوردار است. چراکه این شوراها در انجام برخی وظایف مندرج در طرح تفصیلی تهران شکل گرفته‌اند. لیکن به بیراهه رفته و محلی شده‌اند برای رفع و رجوع تخلفات ساختمانی و اخذ درآمد برای شهرداری.

*معاون سابق شهرداری‌های سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور

نظر شما