به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دولت‌های یازدهم و دوازدهم «برنامه ملی بازآفرینی شهری» را با هدف پاسخ به چالش کیفیت زندگی و زیست پذیری شهر‌ها در دستور کار قرار داده است. برنامه‌ای که برنامه در برگیرنده رویکرد و سیاستی جامع و یکپارچه برای هدایت روند رشد و توسعه شهر‌ها در جهت پاسخگویی به چالش‌های برآمده از تغییرات و نیاز‌های نسل جدید است، به گونه‌ای که در نهایت ضمن پیشگری و حل مشکلات شهری به یک پیشرفت و بهبود پایدار کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و محیطی منجر شود.

در این ارتباط، برنامه ششم توسعه به وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و کشور و همچنین شهرداری‌ها تکلیف کرده است که عملیات‌های احیا، بهسازی، نوسازی، مقاوم سازی و بازآفرینی سالانه در ۲۷۰ محله از بافت‌های ناکارآمد میانی، تاریخی و سکونت گاه‌های غیررسمی اجرایی شود.

براساس این هدفگذاری ها، برنامه ملی بازآفرینی شهری تا پایان برنامه ششم توسعه مساحتی حدود ۶۶ هزار هکتار با جمعیتی حدود ۹ میلیون نفر را تحت پوشش خود قرار می‌دهد.

برای اجرای این طرح، حدود ۱۲۳ هزار و ۵۰ میلیارد تومان پیش بینی شده است که منابع این طرح از شهرداری ها، سرمایه گذاری بخش غیردولتی داخلی و خارجی و همچنین دستگاه‌های دولتی عضو ستاد ملی بازآفرینی شهری تامین می‌شود؛ به این ترتیب که شهرداری‌ها ۳۷ هزار میلیارد تومان و دستگاه‌های دولتی عضو ستاد ملی بازآفرینی شهری ۳۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از منابع مورد نیاز را تامین می‌کنند و ۴۸ هزار میلیارد تومان نیز از محل سرمایه گذاری‌های بخش غیردولتی تامین خواهد شد.

اهداف کمی برنامه‌های بازآفرینی
بر اساس برنامه‌های بازآفرینی، امکانات و خدمات روبنایی در مقیاس شهری و محله‌ای ۳۹.۶ میلیون متر مربع توسعه پیدا خواهد کرد و فضا‌های شهری و محله‌ای به میزان ۸۲.۵ میلیون متر مربع بهسازی می‌شود.

در این ارتباط، به منظور ارتقای توانمندی‌های اقتصادی، ظرفیت سازی‌های اجتماعی و نهادی، ۶ هزار و ۶۰۰ فعالیت با سه هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال مورد توجه قرار گرفته است.

در این طرح عملیات بهسازی، مقاوم سازی و نوسازی ۵۰۰ هزار واحد مسکونی با ۴۸۰ هزار میلیارد ریال در دستور کار قرار گرفته است.

 آخرین وضعیت بافت‌های شهری کشور
هم اکنون یک هزار محله در ۴۶۵ شهر با مساحتی حدود ۵۵ هزار هکتار دارای بافت‌های ناکارآمد میانی است؛ ۶۰۰ محله در ۱۷۵ شهر و با مساحتی بیش از ۲۴ هزار هکتار دارای بافت‌های تاریخی و همچنین یک هزار و ۱۰۰ محله در ۱۱۰ شهر با مساحتی حدود ۶۱ هزار و ۶۵۰ هکتار دارای سکونتگاه‌های غیر رسمی است.

بطور کلی، ۲ هزار و ۷۰۰ محله در ۵۴۳ شهر جزو بافت‌های فرسوده شهری به حساب می‌آیند که این مناطق، شامل ۱۴۱ هزار هکتار می‌شود و ۱۸ درصد مساحت شهری را در بر می‌گیرد و همچنین در حال حاضر ۱۹ میلیون نفر در بافت‌های فرسوده شهری زندگی می‌کنند که ۳۰ درصد جمعیت شهری کشور را شامل می‌شود.

این بافت‌های فرسوده، قابلیت زیست پذیری و کیفیت زندگی در شهر‌ها را کاهش داده و منجر به «فقر شهری»، «گسترش آسیب‌های اجتماعی»، «بحران ایمنی و تاب آوری پایین در برابر بلایا»، «افت منزلت مکانی و بحران هویت»، «ناکارآمدی نظام جابجایی» و همچنین «بحران‌های زیست محیطی» شده است.
در سی و نهمین نشست ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار که اواسط بهمن ماه سال جاری در وزارت راه و شهرسازی و به ریاست حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، برنامه ملی بازآفرینی شهری همزمان در چند استان آغاز شد.

رئیس جمهوری در این نشست ضمن صدور دستور آغاز اجرای طرح ملی بازآفرینی شهری امید در چند استان، گزارش عملکرد ستاد ملی بازآفرینی شهری و کارگروه‌های زیرمجموعه را نیز مورد بررسی قرار داد تا اجرای این برنامه شهری با سرعت بیشتری دنبال شود. 

حسن روحانی با بیان اینکه اولین هدف در اجرای این طرح، جان مردم و سلامت آنان اصل است، گفت: زلزله کرمانشاه به ما اعلام کرد که باید به فکر سکونتگاه‌های مردم باشیم و برای این کار باید طراحی کنیم که مردمی که در بافت فرسوده زندگی می‌کنند با شرایط آسان به یک خانه امن برسند.

رییس جمهوری گفت: باید به این افراد برای بازسازی امتیازاتی بدهیم و راه اساسی این است که اگر محله‌ای بافت فرسوده و قدیمی دارد به بافت پایدار و سالم و کم مصرف تبدیل شود.

براساس گزارش ایسنا، بازآفرینی شهری سیاستی جامع و یکپارچه برای حل مشکلات شهر‌ها است به نحوی که منجر به ارتقای شاخص‌های زیست‌پذیری و کیفیت زندگی شهروندان می‌شود.

از سوی دیگر اجرای این طرح که در برگیرنده شبکه­‌ای از اقدامات و برنامه ­های مختلف و در مسیر اهداف توسعه پایدار محسوب می‌شود، رویکردی همه‌جانبه، مشارکتی، فرایند مبنا، راهبردی، اجتماع محور و برنامه ­های بازآفرینی است که در تمامی سطوح، مشارکت حداکثری بویژه مردم را به همراه دارد.