شناسهٔ خبر: 67842 - سرویس بنادر و دریانوردی
نسخه قابل چاپ

نگاهی به بندر امام خمینی (ره) هاب لجستیک غلات کشور

بندر امام بندر امام خمینی به عنوان یکی بندر استراتژیک در میان بنادر کشور به عنوان هاب لجستیک غلات شناخته شده که تقریبا ۸۰ درصد کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی کشور در این بندر تخلیه و به اقصی نقاط کشور ارسال می‌شود.

پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی-  بندر امام خمینی (ره)، همزمان با احداث راه آهن سراسری کشور در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی با دو پست اسکله چوبی در شمال غربی خلیج فارس و در انتهای آبراه خور موسی(با موقعیت جغرافیایی ۳۰ درجه و ۲۵ دقیقه شمالی و ۴۹ درجه و ۵ دقیقه شرقی) ساخته شد. پس از چندی به بندر شاپور نام گرفت و سه سال بعد به مهم‌ترین مرکز ورود و خروج کالا تبدیل شد.

در سال ۱۳۵۲ محل سکونت اهالی این منطقه، از کنار اسکله‌ها به سربندر انتقال یافت و زمینه برای توسعه هرچه بیش‌تر بندر مهیا شد. پس از پیروزی انقلاب شکوهمند جمهوری اسلامی ایران، این بندر به بندر امام خمینی(ره) تغییر نام یافت و در سال ۱۳۶۱ با تصویب هیات وزیران رسما بندر امام خمینی (ره) نام گرفت و شروعی نو را پایه نهاد.

بندر امام خمینی (ره) حرکت به سوی تحول را از همان دو اسکله چوبی آغاز نمود و امروزه با انجام بیش از ۳۵ درصد از کل تجارت دریایی کشور، نوید بخش توسعه ای پایدار برای منطقه است. بندر امام در اواسط نهمین دهه از آغاز فعالیتش، اکنون به عنوان یکی از مهم ترین قطب های حمل و نقل منطقه ای به ایفای نقش می پردازد.

این بندر پس از تغییر رژیم حقوقی خود در یازدهم آبان ماه سال ۱۳۸۹ به منطقه ویژه اقتصادی تبدیل و ضمن الحاق اراضی مجاور، هم اکنون با بیش از ۱۱ هزار هکتار مساحت، وسیع‌ترین منطقه ویژه اقتصادی بندری کشور به حساب می آید.

  • مجتمع بندری امام در یک نگاه

مساحت کلی برآورد شده در مجتمع بندری امام خمینی (ره) بیش از ۱۱ هزار هکتار است که عدد دقیق آن ۱۱۰۴۴ هکتار است. این مجموعه بندری شامل ۵۰۷ هزار متر مربع انبارهای مسقف و مساحت باراندازهای آن ۲.۷ میلیون مترمربع است. تعداد اسکله‌های آن ۴۰ پست به طول ۷ کیلومتر و عمق مناسب چهت پهلودهی کشتی ها در این بندر ۱۳.۵ متر است. این بندر با ظرفیت پذیرش ۵۵ میلیون تن کالا در سال دارای ۷۰ هزار تن ظرفیت سیلوی غلات بوده و ظرفیت ترمینال کانتینری آن ۷۰هزار TEU اعلام شده است.

همچین طول خطوط داخلی راه آهن در بندر امام خمینی ۱۴۰ کیلومتر اعلام شده و فاصله آن تا تهران ۹۲۷ کیلومتر برآورده شده است. از این منظر بندر امام ۱۰۰ کیلومتر تا اهواز فاصله داشته و تا مرکز شهر بندر امام خمینی (ره) این فاصله ۱۰ کیلومتر تخمین زده شده است. فاصله این بندر تا مراکز فرودگاهی نیز ۱۸ کیلومتر تا فرودگاه ماهشهر، ۱۱۰ کیلومتر تا فرودگاه بین المللی اهواز و ۱۰۰ کیلومتر تا فرودگاه بین المللی آبادان است.

  • مزایا و ویژگی های منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره)

دسترسی به پسکرانه های صنعتی و جمعیتی از طریق راه آهن و حمل و نقل ریلی از ویژگی های برجسته این مجموعه بندری به حساب می آید. از جمله مزایا و ویژگی های این منطقه می توان به این موارد اشاره داشت:

- موقعیت ممتاز جغرافیایی، مطمئن ترین، مناسب ترین و کوتاه ترین پل ارتباطی با کشورهای حوزه قفقاز، عراق، ترکیه و اروپای شرقی

- اتصال به شبکه بین المللی راه آهن جمهوری اسلامی ایران

- ظرفیت تخلیه و بارگیری تا ۵۵ میلیون تن انواع کالاهای وارداتی، صادراتی و ترانزیتی

- وجود ترمینال های اختصاصی، کانتینری، عمومی، فرآورده های نفتی و مواد معدنی

- کنترل ترافیک دریایی و هدایت کشتی ها از طریق برج مراقبت و تجهیزات پیشرفته (V.T.S)

- امکان بارگذاری زمین و انبار به شکل استیجاری با قیمت های رقابتی به صورت کوتاه مدت و بلند مدت به متقاضیان و سرمایه گذاران

- امکان تبدیل و بسته بندی کالاها جهت صادرات مجدد

- برخورداری از امکانات رفاهی در مجتمع بندری (هتل)

- واقع شدن در نیمه غربی کشور با بیش از ۷۰ درصد تراکم جمعیتی

- برخورداری از سیستم دوربین های مدار بسته CCTV در کل مجتمع بندری

- امکانات اختصاصی مانند: دیتای مخابراتی، آب و برق

- ارائه خدمات جانبی عملیات کانتینری نظیر استریپ و استافینگ، شست و شوی کانتینرهای خالی و غیره

- واگذاری اراضی به صورت کوتاه مدت

- واگذاری اراضی به صورت اجاره بلند مدت در قالب قراردادهای سرمایه گذاری به روش های B.O.T، B.O.O.T و B.O.O

- صدور قبض انبار تفکیکی و قابل معامله

- صدور گواهی مبدأ

- خدمات ورود تجهیزات، مواد مصرفی و لوازم یدکی جهت بهره برداری در منطقه ویژه اقتصادی بدون تشریفات گمرکی

- سیستم تک پنجره Single window (بمنظور ارائه خدمات بندری به صورت متمرکز)

- سامانه الکترونیکی پیگیری مکاتبات اداری

  • فرآیند انعقاد قراردادهای سرمایه گذاری در بندر امام

شروع فرآیند ثبت سرمایه گذاری در بندر امام از ارسال تقاضای سرمایه گذاری توسط سرمایه گذار شروع می شود. پس از ثبت تقاضای انجام شده در کمیته بازار و سرمایه گذاری بررسی شده و در صورت تایید این تقاضا مرحله بعد اعلام به شرکت سرمایه گذار جهت گزارش توجیهی فنی و اقتصادی طرح، تعهدنامه و ضمانت بانکی جهت حسن اجرای فرآیند سرمایه گذاری است.

پس از این مرحله ارائه گزارش توجیهی فنی و اقتصادی طرح، تعهدنامه و ضمانت بانکی توسط سرمایه گذاری است و در ادامه بررسی گزارش توجیهی فنی و اقتصادی طرح توسط کارشناسان خبره بندر و ارسال طرح نهایی به سازمان بنادر ودریانوردی جهت اخذ تائیدیه است.

در مرحله بعد طرح در سازمان بررسی شده و جهت صدور مجوز و انعقاد قرار خواهد بود تا پس از آن قرارداد تنظیم شده و پیوست های مورد نیاز طبق مجوز اخذ شود. در نهایت امر هم پس از طی کردن این مراحل امضاء قرارداد توسط متقاضی و مدیرکل بندر و ابلاغ قرارداد خواهد بود.

 

  • معافیت ها و تسهیلات منطقه ویژه اقتصادی بندر

در راستای سیاست های تشویقی و رونق تجارت در این بندر، معافیت ها و تسهیلاتی در منطقه ویژه اقتصادی بندر امام برای صاحبان کالا، سرمایه گذاران غیرتولیدی، شرکت های کارگزار خدمات بنادری و دریایی  و سرمایه گذاران تولیدی در نظر گرفته شده است که از آن جمله می توان به این موارد می توان اشاره داشت:

الف) صاحبان کالا

- امکان ورود کالا به بندر بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی، سود بازرگانی با کمترین تشریفات

- امکان صادرات مجدد، مرجوع در ترانشیپ کالا با حداقل تشریفات گمرکی

- پردازش کالا و ایجاد تغییرات در آن به منظور کسب ارزش افزوده

- توقف مشروط نامحدود کالا در منطقه

- امکان خرده فروشی کالا در منطقه

- صدور پروفرما و واگذاری تمام یا قسمتی از کالا به دیگران

- ورود تمام یا قسمتی از کالاهای وارداتی به بندر به داخل کشور توسط صاحبان کالا به صورت قطعی و موقت پس از طی مراحل گمرکی مربوطه

- صدور گواهی مبدأ جهت کالاهای وارداتی و صادراتی

- صدور بیمه نامه جهت کالاهای وارده به منطقه

- صدور قبض انبار تفکیکی قابل معامله

ب) سرمایه گذاران غیرتولیدی

- آزادی مشارکت و سرمایه گذاری برای اتباع داخلی و خارجی براساس قانون حمایت از سرمایه گذاری خارجی امکان ورود و به کارگیری ماشین آلات، قطعات یدکی، وسایل نقلیه، مواد اولیه مورد نیاز بدون پرداخت حقوقی گمرک

- امکان استفاده از نیروی انسانی متخصص خارجی در منطقه

- تضمین کامل سرمایه های خارجی و سود حاصله از آنها طبق قوانین حمایت از سرمایه گذاری خارجی

- امکان ورود مصالح، آهن آلات و سایر موارد مصرفی بدون پرداخت عوارض، حقوق گمرکی و سود بازرگانی با موافقت مدیریت منطقه

- معافیت مالیاتی بر ارزش افزوده

- مستثنی بودن فعالیت های خدماتی از شمول قانون کار و تبعیت از قوانین و مقررات مناطق ویژه اقتصادی

- استفاده از مزایای توقف مشروط نامحدود کالا در منطقه

- برخورداری از مزایا و تسهیلات ایجاد شده در مناطق جهت صاحبان کالا (شامل صدور قبض انبار تفکیکی قابل معامله کاهش تشریفات گمرکی توقف مشروط نامحدود کالا، امکان خرده فروشی کالا و...)

- استفاده از مزایای رونق فعالیت های اقتصادی در مناطق ویژه بندری

ج) سرمایه گذاران تولیدی

- امکان ورود، مصرف و بکارگیری، ماشین آلات، قطعات یدکی، وسائط نقلیه و مواد اولیه بدون پرداخت حقوق گمرکی و با حداقل تشریفات قانونی

- امکان مشارکت و سرمایه گذاری داخلی و خارجی

- تضمین کامل سرمایه های خارجی و سود حاصله از آنها طبق قوانین حمایت از سرمایه گذاری خارجی

- مستثنی بودن فعالیت های خدماتی از شمول قانون کار و تبعیت از قوانین و مقررات مناطق

- برخورداری از مزایا و تسهیلات ایجاد شده در مناطق ویژه جهت صاحبان کالا (شامل صدور قبض انبار تفکیکی قابل معامله، کاهش تشریفات گمرکی، توقف مشروط نامحدود کالا و...)

- معافیت مالیاتی بر ارزش افزوده

- صدور گواهی مبدا جهت کالاهای تولید شده در منطقه

- برخورداری از معافیت گمرکی برای ورود کالاهای ساخته شده در منطقه به داخل کشور به میزان ارزش افزوده کالای مزبور

- استفاده از مزایای رونق فعالیت های اقتصادی در مناطق ویژه بندری

- امکان صدور کالاهای ساخته شده از مواد اولیه و کالاهای خارجی در منطقه به خارج از کشور بدون الزام به رعایت مقررات عمومی صادرات و واردات

- ورود آزاد بدون حقوق گمرکی آهن آلات و مصالح ساختمانی جهت احداث واحدهای تولیدی درمنطقه

د) شرکت های کارگزار خدمات بندری و دریایی

- استفاده از مزایای رونق فعالیت های اقتصادی در منطقه ویژه اقتصادی

- امکان ورود و به کارگیری تجهیزات و ابزار تخلیه و بارگیری بدون حقوق گمرکی و با حداقل تشریفات

- برخورداری از معافیت های قانونی  گمرکی جهت ورود مواد مصرفی و قطعات یدکی مورد استفاده در محدوده منطقه ویژه اقتصادی

- امکان سرمایه گذاری جهت انجام خدمات لجستیکی

- امکان برنامه ریزی و اجرای حمل و نقل DOOR TO DOOR

- معافیت مالیاتی بر ارزش افزوده

  • تجهیزات استراتژیک و دریایی

به منظور اجرای سریع، ایمن و اصولی عملیه تخربه و بارگیری، بندر امام خمینی پیشرفته ترین تجهیزات ویژه عملیات بندری را مورد استفاده قرار داده است. همچنین بندر امام که از پتانسیل طبیعی کانال خور موسی بهره مند است به منظور ایجاد بستری ایمن و استاندارد جهت تردد کشتی که عمدتا از نوع کشتی های عظیم الجثه ودارای طول آبخور بسیار زیاد و تناژ حدود ۱۲۰ هزار تن و تعداد قابل توجهی از آنها نیز حامل کالاهای خطرناک نظیر گازهای متراکم، مواد نفتی و مواد پتروشیمی است، مجموعه ای از کامل ترین و کارآمدترین تجهیزات دریایی را به خدمت گرفته است. انواع مکنده ها با ظرفیت ۲۵۰ تا ۶۰۰ تن که تعداد آنها ۱۵ عدد می رسد در کنار جرثقیل های موجود در برج های تخلیه غلات که ۲۴ دستگاه انواع مختلف بوده و ظرفیت ۱۴۰ تا ۵۵۰ تن دارند.

در این بین وجود انواع مختلف جرثقیل محموله ای، لیفتراک، تاپ لیفت، کمرشکن، کفی و کشنده، لودر، تریلر، کشنده تک مستر، مینی لودر، بلدوزر بخشی از تجهیزات متفرقه بندر امام هسند که در کنار جرثقیل ها و تجهیزات کانتینری مثل ۴ دستگاه گنتری کرین (ظرفیت ۴۰ تن)، ترانستینر (۵ دستگاه ۴۰ تن)، جرثقیل ساحلی گاتوالد (یک دستگاه ۱۰۰ تنی) و ریچ استراکر (۳ دستگاه ۴۵ تنی) بخشی از ظرفیت های تخلیه بار در بندر امام است.

تجهیزات دریایی آماده به کار و در حال استفاده در بندر امام خمینی هم شامل چندین لایروب در شکل های هاپر ساکشن و چنگکی، شمعکوب، یدک کش، قایق، بارج، لندینگ کرافت، مولتی کت و کشتی هستند.