به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، احمد مرزبان مدیرکل راه و شهرسازی گفت : بر اساس مطالعات مدیریت بحران این اداره کل ، ایران بر روی کمربند آلپ – هیمالیا قرار دارد و جزو مناطق لرزه خیز جهان می باشد. ایران از چهار طرف (صفحه عربستان، صفحه عمان، صفحه هیمالیا و صفحه خزر) تحت فشار است و در مقابل این فشارها مقاومت می کند. درست زمانی که فشارها بیش از حد توان باشد شکستگی صفحات رخ داده و حرکت گسل ها زلزله را ایجاد می کند ودر حال حاضر بیشترین فشار از سمت صفحه عربستان به ایران وارد می شود.
وی افزود : ایران سالانه به صورت متوسط ۳ سانتیمتر فشرده می شود و به طور میانگین هر ده سال یک زلزله فاجعه بار با بزرگی ۷ ریشتر و یا بیشتر و هر سال يك زلزله با بزرگاي ۶ تا ۷ ریشتر رخ می دهد. زلزله های ایران از نوع کم عمق(میانگین ۱۰ کیلومتر از سطح زمین) هستند و علت اصلی افزایش خرابی ها و تلفات انسانی، علاوه بر ژرفای کم بیشتر زمینلرزه ها که موجب نزدیکی کانون زمینلرزه ها به مناطق شهری می گردد، به دلیل کیفیت پایین ساخت وسازها ، عدم رعایت مقررات ملی ساختمان و همچنین پایین بودن سطح آموزش است.
مرزبان بیان کرد : ۴۷ گسل شناخته شده در استان مرکزی وجود دارد که از جمله مهم‌ترین گسل‌ها می‌توان به تبرته، تلخاب،چغار،تفرش،عزالدین،ایندس،خشک‌رود، کوشک نصرت ، البرز، بید هند،کهک، موجان، راهجرد،نیزار،شمال محلات، جنوب محلات، شمال خمین، جنوب خمین، گلپایگان، فرنق، امان آباد، انجیرک، ساوه و غیره اشاره کرد. گسل تبرته (توزلوگل) از شمال غربي روستاي تبرته كه در فاصله ۱۵ كيلومتري غرب فرمهين واقع شده است، تا فراسوي جنوب شرقي روستاي انجدان در جنوب شرقي اراك گسترش دارد.طول اين گسل بالغ بر ۱۳۰ كيلومتر است. گسل تلخاب با طول حدود ۱۱۰ کیلومتر از فاصله حدود ۴ كيلومتري شرق كميجان تا نزديكي خورهه در (شمال غربي دليجان) ادامه مييابد و از فاصله حدود ۴۰ كيلومتري شمال شرقي شهر اراك ميگذرد. گسل کوشک نصرت(چشمه پلنگ)به درازاي بالغ بر ۱۶۰ کيلومتر در پهنه شمالي ساوه قرار دارد. گسل ايندس با درازاي بيش از ۷۰ کيلومتر يکي از گسل‌هاي بنيادي گستره ساوه است و تا سلفچگان گسترش دارد واز فاصله حدود صد متری شمال شرقی سد ساوه می گذرد. گسل خشک رود به درازاي بالغ بر ۱۲۰ کيلومتر در شمال و شمال شرقی گسل ایندس گسترش دارد.
این مقام مسئول اظهار داشت : براساس آخرین ویرایش استاندارد ۲۸۰۰ (آیین نامه زلزله ایران) ، استان مرکزی در محدوده شهر‌های با خطر زلزله نسبی متوسط و بالا قراردارد و شهر‌ها و مراکز جمعیتی ساوه، رازقان،مامونیه،نوبران،زاویه، پرندک، آشتیان،تفرش، دلیجان، نراق، جفتان، عضدیه شازند، راوه جزء مناطق با خطر نسبی زلزله بالا هستند و سایر مناطق با خطرنسبی زلزله متوسط هستند.
وی گفت : در این زمینه مطالعاتی انجام شده که شامل تهیه نقشه پهنه بندی زلزله استان(طرح لرزه زمین ساخت)، مطالعه گسل های تلخاب و تبرته، مطالعه موردی روستاهای واقع در حریم گسل و طرح جابجایی بعضی از آنها، مطالعات خاص لرزه خیزی برای سایت های ویژه استان نظیر سدها، پالایشگاه، نیروگاه و تاسیسات و مستحدثات مهم، حساس و حیاتی و انجام طرح جامع خطرپذیری استان( شامل زمین لغزش،لرزه زمین ساخت و لرزه خیزی و...) ۶- تهیه طرح ریز پهنه بندی زلزله برای شهرستان اراک و داود آباد می‌شود
مدیرکل راه و شهرسازی گفت : تجهیزات و سیستم های لرزه نگاری و شتابنگاری در استان شامل شبکه لرزه نگاری وابسته به پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله( ورچه خمین و آشتیان)، شبکه لرزه نگاری وابسته به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران( رازقان)، شبکه شتابنگاری وابسته به مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی( ۲۵ ایستگاه)، لرزه نگارهای اختصاصی نصب شده در مراکز ویژه نظیر سد کمال صالح و نصب سیستم هشدار زلزله جهت کلان شهر اراک در محل استانداری مرکزی(سامانه هشدار سریع) می‌شوند.
وی افزود: ایستگاه های خمین و آشتیان وابسته به پژوهشگاه زلزله، ایستگاه رازقان وابسته به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و ایستگاه های خنداب، نراق، سد ۱۵ خرداد، کمیجان، تفرش، آشتیان، رازقان، خمین، نوبران، شازند، مامونیه، جفتان، رودشور، تلخاب، محلات، ساوه، جعفرآباد، اراک و فرمهین وابسته به وزارت راه و شهرسازی هستند.
مرزبان اذعان داشت : از مجموع حدود ۱۰۵ هزار واحد مسکونی روستایی استان حدود ۵۰ هزار واحد مسکونی توسط بنیاد مسکن مقاوم سازی شده وبقیه حدود ۵۵ هزار واحد نیازمند مقاوم سازی است. در مناطق شهری عمدتاً بافت های فرسوده، حاشیه ای و سکونت گاه های غیر رسمی و ... نیازمند مقاوم سازی است. در كل استان يكهزار و ۹۰۰ هكتار بافت فرسوده و ناهمگون شهري و ۷۱۲ هكتار سكونتگاه غيررسمي وجود دارد كه عمده سكونتگاه هاي غيررسمي در اراك و ساوه و بافت هاي فرسوده در اراك، دليجان، محلات، آشتيان، غرق آباد، مامونيه و پرندك وجود دارد.
وی طرحهای تعیین حریم گسل‌ها- تهیه و تدوین سناریو زلزله شهر های اراک و ساوه و بررسی وضعیت اماکن یا نقاط لازم اسکان اضطراری برای آنها-مدیریت بحران و کاهش ریسک سامانه حمل و نقل استان را از جمله طرحهای مصوب در این زمینه در استان مرکزی برشمرد.