شناسهٔ خبر: 8738 - سرویس مسکن و شهرسازی
نسخه قابل چاپ

بررسی وضعيت حفظ و احيای بافت تاريخی ايستگاه‌های راه‌آهن در گفتگو با کارشناسان و مسئولان/۱۳

ایستگاه‌های قدیمی‌ راه‌آهن؛ بناهایی که به دلیل بی‌توجهی محکوم به فنا بوده‌اند/ نوسازی، شرط ماندگاری شبکه‌های حمل و نقل ریلی

ایستگاه راه آهن ورسک مشاور مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران معتقد است: همکاری میان نهادهای مختلف فنی و مدیریت شهری برای احیای ایستگاه‌های راه‌آهن ضروری است.

حمیدرضا سپهری در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درباره تفاوت دیدگاه مرمت‌کاران با مسئولان شهری در حفظ و احیای ایستگاه‌های راه‌آهن و اهمیت توجه به اصول نوسازی در این ابنیه، اظهار کرد: حفظ و احیای آثار باقی‌مانده از گذشته و حتی دوران معاصر مسئولیتی بر دوش همگان است. ما نمی‌توانیم در مقابل آنچه که از گذشته با صرف سرمایه ملی برای ما به ارث رسیده بی‌تفاوت و یا شاهد تخریب تدریجی آن باشیم. گاهی این تفاوت دیدگاه بین مرمت‌کاران و مدیران‌شهری باعث انحرافاتی در نقش ایستگاه‌های راه‌آهن می‌شود که ممکن است با هویت اصلی این ابنیه در تضاد باشد. البته خوشبختانه در حال حاضر، در وزارت راه و شهرسازی برای حفظ و احیای شبکه‌های ریلی که شامل ایستگاه‌های راه‌آهن شهری و بین‌شهری و همچنین شبکه‌های ریلی است تلاش بسیاری می‌شود که این جای تقدیر دارد.

مشاور مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران ادامه داد: سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اگرچه در حیطه حمل و نقل جاده‌ای مسئولیت دارد، ولی در اجرای طرح نوسازی ابنیه حمل و نقل نقش بسزایی ایفا می‌کند زیرا راه‌ها و شریان‌هایی که این سازمان ایجاد می‌کند از کنار ساختمان‌های قدیمی رد شده‌اند و به همین خاطر تعامل با راهداری در طرح حفظ و احیای ایستگاه‌ها و شبکه‌های ریلی بسیار حائز اهمیت است.

به گفته وی، تعامل نهادهای مختلف و اجرای کامل طرح حفظ و احیای ایستگاه‌ها و شبکه‌های ریلی، خرابه‌هایی را که به دلیل بی‌توجهی و بعضا کم‌دانشی عده‌ای در مقاطعی از تاریخ، محکوم به فنا بوده‌اند، زنده می‌کند.

سپهری با اشاره به تفاوت دیدگاه‌ها در ایران و خارج از کشور نسبت به میراث و آثار فرهنگی و تاریخی به جای مانده از دوران گذشته و معاصر یادآوری کرد: سنگ‌ها، ساختمان‌ها و حتی راه‌ها شاید به خودی خود ارزش محسوب نشوند اما میراث گذشته از آنجایی‌که بازگوکننده بخشی از هویت تاریخی یک سرزمین هستند دارای اهمیت‌اند. از سویی دیگر، تولد راه‌آهن با نگاه خاص مهندسی خود که علاوه بر نظم به اقلیم و شرایط نیز نظر داشته، گویای تاریخ گذشته بر خود است.  

سپهری تاکید کرد: تمامی تلاش‌ها باید در راستای ضمانت از شبکه‌های حمل و نقلی، ساختمان و راه‌ها باشد و نوسازی و مرمت روش مناسبی برای ضمانت راه‌هاست.

مشاور شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با تاکید بر داشتن زبان مهندسی بناهای تاریخی و معاصر راه‌آهن گفت: شبکه‌های حمل و نقل ریلی به مراتب بهتر از فرودگاه‌ها احداث شدند و زبان گویای مهندسی معرف بیشتر آنهاست؛ گرچه بعدها و در دوران معاصر، مرمت‌ها و نوسازی‌های غیر اصولی با نام توسعه ماندگاری آنها دستخوش تغییر کرد.

سپهری ساختمان‌های قدیمی‌ راه‌آهن را ماندگارتر از ساختمان‌های فعلی دانست و گفت: داشتن اندیشه، فرهنگ و بازتابی که اجتماع فرهیخته بر ساخت یک بنا در دورانی از تاریخ می‌گذارد انکارناپذیر است. در دوران قحطی اندیشه، هیاهوی سیاسی و بر مسند قدرت بودن کارفرمایان فاقد اندیشه، شهرها بازتابی از اجتماع خود می‌شوند.   

وی با بیان زمانبر بودن مرمت و نوسازی بناها به مسجد شاه اصفهان اشاره کرد و افزود: طبیعی است ساخت ساختمان، طولانی‌مدت و زمانبر باشد. ساختمان‌هایی که با عجله و بدون حضور تمامی عوامل ساخته می‌شوند علاوه بر ناایمن بودن، ماندگار هم نیستند.

این کارشناس مرمت، راز ماندگاری ابنیه تاریخی را حضور همه عوامل فنی دانست و گفت: تا چندی پیش، اگر ایستگاه‌های بین‌راهی تخریب می‌شدند کسی باخبر نمی‌شد، در حالیکه امروزه سرمایه‌گذاران و بهره‌برداران نسبت به این موضوع حساسیت نشان می‌دهند.

سپهری معتقد است: مشکل عمده دوران معاصر، کافی‌نبودن آموزش‌ها در تمامی مقاطع سنی است. اگر پیش‌تر افراد در کتاب‌های درسی خود با راه‌ها، استان‌ها، ایستگاه، شبکه‌های حمل و نقل ریلی، بازارچه و شیوهای حضور در آن، آشنا می‌شدند حالا ردی از این آموزش‌ها در کتاب‌ها نیست. اصولا مشکل ما این بوده و هست که بیشتر مدیران ارشد ما در بخش‌های مختلف همچون صنعت، اقتصاد، معدن، تجارت و سایر حوزه‌ها با فرهنگ بیگانه هستند، اگرچه همواره داعیه آن را دارند.

وی افزود: برای همگام شدن با توسعه ضرورتی ندارد که ایستگاه‌های بین‌راهی را که در زمان خود با دانش مهندسی و از روی اصول منطبق با اقلیم هر منطقه ساخته شده‌اند ویران کنیم تا به جایش راهی جدید بسازیم.

وی در بیان پیشنهادات خود برای نوسازی و احیای ایستگاه‌های راه‌آهن به طرح الحاق اشاره كرد و گفت: بخشی از مرمت و توان مهندسی را می‌توان با طرح الحاق به نمايش گذاشت، بدین‌معنا که در توسعه می‌توان بدون دست‌بردن به بناي اصلي، با الحاق ساختمان يا ساختمان‌هايی، ابنيه را گسترش داد بدون آنكه در اين كار تخريبی صورت گيرد./

نظر شما