به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، شهرهای هوشمند به عنوان شكل جدید زندگی در محیط مدنی با استفاده از فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات هزینه ارایه خدمات شهروندی را كاهش می‌دهند. دسترسی به این جایگاه و ایجاد و توسعه شهرهای هوشمند در ایران نیازمند فراهم ساختن زیرساخت‌هایی است كه كارشناسان مختلف در یك میزگرد تخصصی به بررسی راه‌های آن پرداخته‌اند. متن زیر مباحث ارایه شده در سمینار آموزشی شهرهای هوشمند است كه اخیرا در وزارت راه و شهرسازی برگزار شد.

پروفسور عباس رجبی‌فرد استاد و رییس دپارتمان مهندسی زیرساخت، رییس مركز تحقیقات زیرساخت اطلاعات مكانی و مدیريت زمین دانشگاه ملبورن در این میزگرد درباره تعریف و اهمیت شهرهای هوشمند گفت: شهر هوشمند شهری است كه پاسخگوی نیازهای جامعه است شهری كه دولتی هوشمند و شهروندی هوشمند دارد. به همین خاطر نیز فراهم كردن زیرساخت‌های لازم از اولویت‌های این جامعه است. جامعه‌ای كه نه به صورت جزیره‌ای كه در ارتباط با دنیاست.

عضو شورای عالی اطلاعات مكانی ویكتوریا (استرالیا) افزود: روش‌های جاری و سنتی پاسخگوی این فضاها نخواهند بود به همین خاطر باید برای بالا بردن كارایی و اثرپذیری از روش‌های ابداعی با فناوری‌های جدید بهره گرفته شود. شهرهای آتی ما نیازمند این موضوع هستند كه در ساخت باید به نحوی عمل كنیم كه جوابگوی نسل آتی باشیم و بسترهایش را فراهم كرده باشیم.

رییس مركز تحقیقات زیرساخت اطلاعات مكانی و مدیریت زمینی دانشگاه ملبورن ادامه داد: محدودیت‌هایی بر سر راه ایجاد توسعه پایدار وجود دارد كه برخی از آنها رشد روزافزون جمعیت، تمركز شهری و پیچیدگی‌های دنیای شهرنشین و بلندمرتبه‌سازی‌های بی‌ضابطه است. به همین خاطر هم باید به دنبال روش‌هایی بود كه به توسعه پایدار ختم شود. این روش‌ها باید بتوانند داده‌های متفاوت را با مشاركت دستگاه‌های مختلف در مدیریت جامع شهری جمع آوری، ثبت و تحلیل كنند.

به گفته وي، هر روزه حجم بالایی از اطلاعات ساخت و ساز و طراحی مبتنی بر دانش تولید می‌شوند كه برای ادامه نیازمند مشاركت مردمی هستند و در این بین دولت استرالیا به دلیل فدرالی، منطقه‌ای و محلی اداره شدن وضعیت حاكمیتی متفاوتی از ایران دارد. در هر صورت باید شرایطی ایجاد كرد تا تعامل دو سویه‌ای ایجاد شود یعنی هم بین سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف و هم بین مردم با دستگاه‌ها و سازمان‌ها ارتباط همكاری ایجاد شود.

رییس سابق و عضو فعلی هیات رئیسه انجمن جهانی زیرساخت اطلاعات مكانی همچنین گفت: موفقیت در این پروژه در گرو بالابردن ظرفیت‌ها، كارآیی‌ها و اثرپذیری است. تامین زیرساخت‌ها تنها به مفهوم رفع نیاز مسكن افراد در جامعه نیست بلكه قابلیت زندگی پیش‌نیازی است كه باید قبل از مسكن مورد توجه قرار بگیرد. شهر پویا، شهری می‌شود كه ورودی‌ها را از جامعه گرفته، وارد سیستم كرده و نتیجه را بار دیگر به جامعه برمی‌گرداند. در شهر هوشمند مسئولان ارشد شهرها نیازهای جامعه و منابع تامین را شناسایی و توزیع می‌كند.

تمركز دنیا در حال حاضر بر داشتن شهرهای هوشمند با تكیه بر دوباره بازسازی‌ها، تنظیم مبلمان شهری و فضاسازی جدید است تا حس تعلق شهری را باردیگر در شهروندان ایجاد كرده و نهادینه كند.

شهر هوشمند در برنامه ششم توسعه محقق می‌شود

دکتر حامد الفت مشاور ارشد اطلاعات مکانی و مدیر پروژه نقشه‌های الکترونیکی کاداستر (ePlan) در سازمان ثبت املاک ویکتوریا در کشور استرالیا در تعریف شهرهای هوشمند و اهمیتی كه در دنیای فعلی دارد، گفت: بر اساس آمار سازمان ملل تا سال ۲۰۵۰ ، ۷۰ درصد جمعیت دنیا شهرنشین می‌شود و به همین خاطر با افزایش روز افزون جمعیت شهرنشین در دنیا، اشكالاتی نظیر آلودگی هوا، ترافیك، خدمات رسانی به شهروندان دچار تغییر و تحولات عمده‌ای می‌شود از سویی دیگر با توجه به اینكه فناوری‌ها در حال پیشرفت هستند باید از این فناوری‌ها استفاده كرده و آنها را با مدیریت نوین همسو كرد. شهرهای هوشمند در دنیا شهرهایی هستند كه در آن مدیران ارشد توان ارایه خدمات آنلاین را به شهروندان دارند.

به گزارش پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي، پروفسور حمیدرضا ربیعی استاد دانشكده مهندسی كامپیوتر، موسس و رئیس پژوهشكده فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشرفته دانشگاه صنعتی شریف نیز در تعریف و اهمیت شهرهای هوشمند گفت: شهرهای هوشمند توان ارایه خدمات بهینه به شهروندان را با هزینه‌های بسیار پایین‌تر دارند و در عین حال در آنها دولت نیز دولتی بهینه است. در ایران در جهت الكترونیكی‌شدن تحقیقات خوبی انجام شده است ولی با توجه به اینكه در شهری هوشمند تمامی سرمایه های انسانی، منابع اجتماعی و اقتصادی باید با هماهنگی با هم و در ارتباط با یكدیگر باشند شاهد هستیم كه هنوز این زیرساخت در كشور به طور كامل به وجود نیامده است. بنابراین اگر ما چرخه بلوغ یك شهر هوشمند را شهر الكترونیكی، شهر موبایل و سپس شهر هوشمند ببینیم ما تقریبا در مرحله دوم هستیم.

استاد دانشكده مهندسی كامپیوتر افزود: با اقداماتی كه در حال انجام است به زودی و كمتر از دو تا سه سال شهرهای هوشمند در ایران تحقق پیدا می‌كند. قطعا در برنامه ششم توسعه شهرهای هوشمند محقق می‌شوند. در حال حاضر در ارایه خدمات الكترونیكی در برخی از شاخه‌ها همچون بانك در مقایسه با كشورهای دیگر در جایگاه خوبی قرار داریم.

عزم جدی حاكمیت در تحقق شهر هوشمند ایرانی

دكتر پیروز حناچی دبیر شورای عالی معماری و شهرسازی و معاون وزیر راه و شهرسازی درباره اهمیت شهرهای هوشمند گفت: فراهم كردن زیرساخت‌های ارتباطی، عزم دولت در توسعه زیرساخت‌ها و تربیت نیروی انسانی متخصص و معتقد می‌تواند به داشتن شهری هوشمند یاری برساند كه در این طرح حفاظت از حریم شهروندان از اهمیت بالایی برخوردار است. برای نظام مدیریت شهری استفاده از فناوری اطلاعات و داشتن شهری هوشمند به جلوگیری از رانت‌ ختم شود. امید است با آموزش‌های لازم در مقیاس ملی به این مهم دست پیدا كنیم.

به گزارش پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي، مهندس مسعود حمزه‌ای مدیركل دفتر نظارت بر طرح‌های توسعه و عمران وزارت راه و شهرسازی در میزگرد برنامه‌ریزی و طراحی شهرهای هوشمند با اشاره به بزرگ بودن دولت در اقتصاد ایران و ایجاد موانع احتمالی در ایجاد شهر هوشمند، گفت: بزرگ‌بودن دولت در ایران فرصت و تهدید همزمان است. فرصت از این نظر كه بزرگ بودن دولت می‌تواند دامنه تصمیمات و تصمیم‌گیری‌ها را متمركزتر و سهل‌تر كند. به همین خاطر نیز برای داشتن شهری هوشمند نیاز به عزم جدی حاكمیتی داریم. 

فلسفه ایجاد شهر هوشمند كوچك كردن تصدی گری دولتی است

مدیركل دفتر نظارت بر طرح های توسعه و عمران وزارت راه و شهرسازی ادامه داد: مشكلات كشورهای پیشرفته اینگونه است كه دولت‌های محلی هركدام تصمیمات ویژه‌ای دارند و پیچیدگی‌هایی از لحاظ ارتباط آنها با هم وجود دارد كه ایران این مشكلات را ندارد. انتظار می‌رود تا به سوی دولت كوچك‌تر پیش برویم.

حامد الفت نیز دراین‌باره گفت: بزرگ‌بودن اندازه دولت، مانعی در سر راه ایجاد شهر هوشمند نیست. سنگاپور نمونه موفق خارجی است كه همه امور را دولت در دست دارد و در ایران نیز شهرداری تهران درصدد ایجاد هوشمندی در سازمان خود است. این تیم تحقیقاتی نیز این برنامه را برای شهرداری تهران انجام می‌دهد كه گام‌های اولیه برای تحقق آن برداشته شده است.

ربیعی استاد دانشكده صنعتی‌شریف بزرگی دولت را مانعی در اجرای اصل ۴۴ دانست و گفت: اگر بخواهیم به صورت بهینه شهری هوشمند داشته باشیم باید تمامی قسمت‌های مختلف جامعه نقش خود را ایفا كنند. فلسفه به وجود آمدن شهر هوشمند چابكی دولت و كوچك شدن آن، بهینه‌كردن خدمات به مردم و فعال شدن بخش خصوصی است. همچنین همانطور كه در فرمایشات مقام معظم رهبری نیز بارها شنیده‌ام اجرای اصولی اصل ۴۴ قانون اساسی موجب می‌شود این نقیصه برطرف شود. /