مژده نوروزی/ آزمون ورود به حرفه مهندسان پس از صدور مجوز از سوی ستاد مدیریت بیماری کرونای کشور در تاریخ ۱۳ تا ۱۵ مردادماه ۱۴۰۰ بطور همزمان در سراسر کشور برگزار شد. به گفته مدیرکل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان، وزارت راه و شهرسازی با هدف حفظ حقوق شرکت‌کنندگان، همچون سنوات گذشته فرایند رسیدگی به اعتراضات را به عنوان بخشی از فرایند برگزاری آزمون در دستورکار خود قرار داده است. بدین‌منظور پس از اعلام نتایج، علاوه بر پاسخگویی اختصاصی و عمومی به داوطلبان در فضای مجازی، امکان ارسال متن اعتراضات به نشانی پست الکترونیک به تفکیک هر رشته نیز فراهم شده است تا شرکت‌کنندگان بتوانند در مهلت تعیین شده نسبت به ارسال اعتراض و دلایل آن اقدام کنند. به همین منظور و برای تشریح روند رسیدگی به اعتراض‌ها گفتگویی با حامد مانی‌فر مدیرکل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان انجام شد که اهم این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید:
آزمون ورود به حرفه مهندسی بزرگترین آزمون بعد از آزمون سراسری توضیحی در رابطه با کلیت آزمون‌های ورود به حرفه مهندسین بفرمایید؟
آزمون ورود به حرفه مهندسان، بزرگترین آزمون حرفه‌ای کشور محسوب می‌شود و بعد از کنکور سراسری پرجمعیت‌ترین آزمون عمومی است. مهمترین مرحله در برگزاری این آزمون‌ها مرحله طراحی سوالات تخصصی است، سوالاتی که بتواند متناسب با شرایط روز بوده و با توجه به حجم انبوه دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها و موسسات مختلف آموزش عالی این قابلیت را داشته باشد که بهترین و شایسته‌ترین داوطلبان را برای ورود به بازار حرفه‌ای کشور برگزیند. همانطور که می‌دانید شیوه برگزاری آزمون‌ها بصورت کتاب باز است و این ویژگی بر دشواری کار طراحان سوال می‌افزاید چرا که این سوالات ضمن اینکه باید چارچوب‌های مشخصی را به لحاظ بودجه بندی منابع و سایر موارد تخصصی رعایت کنند، باید تا حد امکان تکراری نیز نباشند. به عنوان مثال در آزمون مرداد ماه ۱۴۰۰ تعداد ۶۷ دفترچه مشتمل بر ۱۶۷۰ سوال تخصصی طراحی شده بود که این تعداد در هیچ آزمون دیگری مشابه و سابقه ندارد. به ویژه اینکه هرچند که در قوانین موجود هیچگونه تصریحی برای تعداد این آزمون‌ها مطرح نشده است لیکن وزارت راه و شهرسازی برای امکان ورود هرچه بیشتر دانش‌آموختگان رشته‌های مهندسی به بازار حرفه‌ای کار و ایجاد اشتغال برای جوانان کشور و همچنین توسعه ساخت و ساز همواره تلاش خود را برای برگزاری منظم سالیانه این آزمون‌ها به تعداد حداقل یک و حداکثر دوبار در سال متناسب با شرایط معطوف داشته است و این امر با توجه به تعداد قابل توجه سوالات و دفترچه‌ها، فشار قابل ملاحظه‌ای را به طراحان سوال و همکاران ما وارد می‌کند بطوری که همکاران ما در بخش برگزاری آزمون علاوه بر سایر امور محوله، بطور مستمر در حال سازماندهی این آزمون‌ها هستند. همانطور که عرض کردم آزمون ورود به حرفه مهندسان بزرگترین آزمون حرفه‌ای کشور است که با هیچیک از آزمون‌های حرفه‌ای کشور قابل مقایسه نیست. هر ساله تعداد زیادی از دانش‌آموختگان رشته‌های مهندسی، کاردانی و حتی معماران تجربی متقاضی شرکت در این آزمون‌ها هستند.
بطور معمول مشاهده می‌شود که پس از اعلام نتایج آزمون اعتراضاتی مطرح می‌شود، این اعتراض‌ها عموما شامل چه مواردی است و رسیدگی به آنها چگونه انجام می‌شود؟
اساسا اعتراض به آزمون در ماهیت همه آزمون‌ها نهفته است. حتی اگر همه داوطلبان شرکت در آزمون جزو قبول‌شدگان باشند باز هم اعتراض به آزمون از سوی سایر گروه‌های ذینفع وجود خواهد داشت. اما این بدان معنا نیست که همه اعتراضات به آزمون نابجا هستند. تجربه نشان داده است هرچند که اکثریت قریب به اتفاق اعتراضات فاقد وجاهت علمی و تخصصی و بعضا ناشی برداشت ناصحیح یا متفاوت از ضوابط و مقررات است اما برخی از آنها نیز بجا و قابل رسیدگی هستند، بنابراین با پیش‌بینی این موضوع در هر دوره از برگزاری آزمون، وزارت راه و شهرسازی فرصت مناسبی را برای دریافت اعتراض شرکت‌کنندگان، بررسی و پاسخگویی به آنها در نظر گرفته است.
عمده اعتراض‌ها در آزمون ورود به حرفه مهندسان شامل ادعای نادرست بودن سوالات، مبهم بودن سوالات و گزینه‌های نادرست پاسخ‌دهی و یا روش تصحیح پاسخنامه‌هاست. دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان به عنوان برگزارکننده آزمون ورود به حرفه مهندسان وظیفه دارد تا تمامی اعتراض‌ها را مورد بررسی قرار بدهد و نتایج آن را در کارنامه داوطلبان اعمال کند. دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان در این فرآیند نیز بعد از اعلام نتایج اولیه که به اطلاع داوطلبان می‌رسد، جزئیات نتایج آزمون، همراه با کلید سوالات را با شفافیت کامل در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌دهد تا بتوانند گزینه درست را برای هر سوالی بررسی کنند.
بعد از اعلام نتایج و ارایه پاسخنامه و کلید سوالات به داوطلبان فرصت می‌دهیم تا اعتراض را خود را در فرصت زمانی مشخص به دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان ارسال کنند. بعد از اینکه این فرصت به اتمام می‌رسد تمام اعتراض‌ها در رشته‌ها و صلاحیت‌های مختلف جمع‌آوری و دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه از کمیته‌های تخصصی که متشکل از طراحان سوال است دعوت می کنیم تا اعتراضات داوطلبان بررسی کنند.
اعتراض به نتایج آزمون توسط دو گروه تخصصی بررسی می‌شود و نتایج نهایی به اطلاع داوطلبان خواهد رسیدنتایج اعتراض شرکت‌کنندگان توسط دو گروه از متخصصان بررسی می‌شود
کلید سوالات با هدف شفافیت در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد تا آنها اطمینان حاصل کنند که روند برگزاری و اعلام نتایج کاملا روشن و شفاف است. این اطمینان را به شرکت‌کنندگان می‌دهیم که وزارت راه و شهرسازی تمامی اعتراض‌ها را بررسی کرده و در این کار از دو گروه از کارشناسان متشکل از طراحان سوال و همچنین کارشناسان خارج از تیم طراحی سوال بهره‌مند می‌شود. بنابراین وزارت راه و شهرسازی تلاش دارد تا تمامی حقوق شرکت‌کنندگان در آزمون صیانت شود.
بعد از مهلت مقرر شده که زمانی یک ماهه است، وزارت راه و شهرسازی نتایج بررسی‌ها را در کارنامه داوطلبان اعمال و در نهایت نتایج را به داوطلبان اعلام می‌کند.
پذیرش مشروط نمرات ۴۸ و ۴۹ نتایج آزمون ورود به حرفه مهندسان
علل پذیرش مشروط نمرات ۴۸ و ۴۹ نتایج آزمون ورود به حرفه مهندسان با موافقت وزیر راه و شهرسازی چه بود؟
در آزمون مرداد ماه ۱۴۰۰ مشابه آزمون‌های ۱۳۹۹ با توجه با توجه به برگزاری آزمون در شرایط کرونایی و با هدف کمک به داوطلبان پس از کسب موافقت وزیر راه و شهرسازی مقرر شد با حفظ حد نصاب نمرات که ۵۰ است استثناً نمرات ۴۸ و ۴۹ نیز مشروط به گذراندن دوره آموزشی و موفقیت در آزمون‌های پایان دوره به عنوان نمره قبولی اعمال شود. بنابراین در این دوره نیز مشابه دوره قبل استثناً افرادی که نمرات ۴۸ و ۴۹ اخذ کرده‌اند می‌توانند بعد از گذراندن دوره آموزشی به عنوان قبول در آزمون تلقی شده و برای گرفتن پروانه اشتغال به کار اقدام کنند.
چهار صلاحیت جدید طرح و اجرای گود، پی و سازه، ارزیابی طرح و اجرای بهسازی، اجرای تاسیسات برقی و اجرای تاسیسات مکانیکی در این دوره از آزمون‌ها به صلاحیت‌های پیشین افزوده شدایجاد چهار صلاحیت جدید در رشته‌های مهندسی
ویژگی برگزاری این دوره از آزمون‌ها شامل چه مواردی است؟
در این دوره از آزمون‌های ورود به حرفه مهندسان برای نخستین‌بار، دو صلاحیت «طرح و اجرای گود، پی و سازه نگهبان» و «ارزیابی طرح و اجرای بهسازی» در رشته عمران و دو صلاحیت «اجرای تاسیسات برقی» و «اجرای تاسیسات مکانیکی» برای رشته‌های برق و مکانیک به آزمون‌ها افزوده شد که حد نصاب نمره قبولی برای آنها ۶۰ بود. همچنین برای نخستین‌بار وزارت راه و شهرسازی آزمون‌های مربوط به احراز صلاحیت کارشناسی ماده ۲۷ قانون نظام مهندسی را نیز همزمان با این آزمون‌ها برگزار کرد.
همکاری مناسب ادارات کل راه و شهرسازی در برگزاری آزمون ورود به حرفه مهندسان
در روند برگزاری آزمون‌های ورود به حرفه مهندسان علاوه بر دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان چه نهادها و ارگان‌هایی مشارکت دارند و نحوه نظارت بر آزمون چگونه است؟
عملیات اجرایی آزمون‌های ورود به حرفه را شامل اقداماتی همچون تامین مکان برای برگزاری آزمون، تکثیر دفترچه سوالات و سایر امور اجرایی را تعاونی کارکنان سازمان سنجش کشور برعهده دارد. حفاظت از آزمون بر عهده مرکز حراست وزارت راه و شهرسازی و برنامه‌ریزی و مدیریت طراحی سوالات بر عهده دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان است. تیم طراحی سوال متشکل از تعداد پرشماری از متخصصان و اساتید دانشگاهی مسلط به مقررات ملی ساختمان هستند که برخی از آنها نیز در کمیته‌های تخصصی تدوین مقررات ملی نیز حضور دارند. ادارات کل راه و شهرسازی استان‌ها و حراست ادارات کل نیز در امر برگزاری و حفاظت از آزمون مشارکت و همکاری دارند. معمولاً مدیریت برگزاری آزمون در هر استان برعهده اداره کل راه و شهرسازی همان استان است. تیم حفاظت برگزاری آزمون بر روند برگزاری آزمون از منظر تخلف نظارت کامل داشته و بر روند اجرا نظارت مستقیم دارند. تاکید می‌شود که در برگزاری آزمون‌ها از ورود و استفاده تلفن همراه و سایر وسایل ارتباطی جلوگیری می‌شود و در صورت بروز هرگونه تخلف با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد.
عموماً دانشگاه‌ها مراکز اصلی برگزاری آزمون‌ها هستند و همکاری‌های آنها همکاری‌های صمیمانه و موثری است.
میزان مشارکت در این دوره از آزمون‌ها چقدر بود؟
در آزمون ورود به حرفه مهندسان مورخ مرداد ماه ۱۴۰۰ حدوداً ۱۷۰ هزار نفر شرکت کردند.
نتیجه نهایی آزمون مرداد ۱۴۰۰ چه زمانی اعلام می‌شود؟
در حال حاضر بخش اعظم اعتراضات رسیدگی و صورتجلسه شده است و نتیجه نهایی آزمون‌های تستی حداکثر تا روز سه شنبه ۲۳ آذرماه به اطلاع کلیه داوطلبان خواهد رسید.