به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در راستای تحقق اهداف و برنامه‌های اعلامی در دولت سیزدهم ۱۰ اقدام راهبردی این وزارتخانه را به معاونان خود ابلاغ کرده بود.
نهمین اقدام که مبتنی بر راه‌اندازی حلقه‌های اندیشه‌ورز است، جهت اجرا به مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی واگذار شد؛ از این رو به منظور اطلاع از چگونگی روند اجرایی و اهداف این اقدام، با فاطمه سادات حمیدیان، رئیس مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی به گفت‌وگو پرداختیم.
برای راه‌اندازی حلقه‌های اندیشه‌ورز چه اقداماتی صورت گرفته است و نگرشتان به این موضوع چگونه است؟
از ابتدا نگاه ما این بود که برای اجرای این دستور، از ظرفیت نخبگان داخلی استفاده کنیم و این امر با شناسایی افراد صاحب اندیشه محقق خواهد شد.
همچنین بر آن بودیم به جهت ارتقاء کارایی و اثر بخشی مطالعات، ناظر بر چالش‌ها و مشکلات احصاء شده که توسط صاحب نظران مذکور شناسایی شده است، این امر صورت پذیرد. یکی از اقدامات زیربنایی که برای شناسایی و مشارکت سیستمی نخبگان در نظر داریم به انجام برسانیم راه‌اندازی پلتفرم جمع‌سپاری و ایده‌پردازی در وزارت راه و شهرسازی در سال ۱۴۰۱ است که مقدمات این کار نیز انجام شده است.
با توجه به اینکه مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی به عنوان سیاستگذار مطالعات را به خدمت گرفته و سیاست‌ها و راهبردها را استخراج می‌کند، در این راستا چه گام‌هایی برداشته شده است؟
در گام اول دستورالعمل تشکیل حلقه‌های اندیشه‌ورز را تدوین و مصوب کردیم، در این راستا نحوه چگونگی تشکیل حلقه‌ها، تعیین سطح نخبگان در دستور العمل ابلاغی تبیین شده است.
همچنین در آبان ماه ویرایش مجدد دستورالعمل را ارسال و به پیوست دستورالعمل، درخواست طرح پيشنهادی (RFP) را اضافه کردیم، در تهیه RFP ها که همان درخواست طرح پیشنهادی هستند، ابعادی از چکیده‌ای معضلات و مشکلات با ارائه خدمات قابل حل در نظر گرفته شده است.
تا کنون چند طرح پیشنهادی ارسال شده است و چه میزان از پیشنهادات دریافتی قابلیت استناد دارند؟
قریب به ۱۰۰ مسئله از سازمان و شرکت جمع‌آوری شده است، در این میان اما تعداد ۳۶ عنوان قابلیت در خواست برای طرح دارند. به منظور تکمیل این حلقه‌ها، ۳۶ درخواست را برای مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ارسال خواهیم کرد.
از آنجایی که بخشی از این حلقه را نخبگان داخلی تشکیل می‌دهند، از شرکت‌ها درخواست کردیم افراد صاحب نظر خود را به ما معرفی کنند تا بتوانیم عمیق‌تر چالش‌ها را بررسی کنیم.
معرفی ۱۰۰ صاحب‌نظر در راستای تکمیل حلقه‌های اندیشه‌ورز
در صحبت‌هایتان به حضور صاحب‌نظران در حلقه‌ها اشاره کردید، افراد برای حضور در این حلقه‌ها با چه سطحی مجوز شرکت در جلسات را دارند؟
سطحی برای افراد تعیین نکردیم تا از صاحب نظران و نخبگان دانشگاهی نیز بتوانیم استفاده کنیم؛ در این راستا دو هدف در اولویت قرار گرفتن سطوح کارشناسی برای مدیران و نه صرف مدیران ارشد و بهره‌گیری از نظر نخبگان داخلی و اطلاع از میزان توانمندی نیروی انسانی داخلی را دنبال کردیم. در پی این موضوع، لیستی ۱۰۰ نفره از افراد صاحب نظر برای ما ارسال شده است که در احصاء مشکلات این سازمان و شرکت دخیل هستند.
از آنجایی که مسیرهای راهبردی باید مبنای اقدامات انجام شده باشند، نحوه تعیین مسیرها را شرح می‌دهید؟
به منظور تدقیق خدمات مطالعات کاربردی ناظر بر مسائل و چالش‌ها، ارزیابی و تحلیل پروپزال‌ها به واسطه صاحب نظران معرفی شده در جلسات نقد و بررسی صورت می‌گیرد که دست اندرکار تهیه RFP ها بوده‌اند.
ارائه طرح‌های مطالعاتی پس از تعیین و اظهار نظر از سوی کارشناسان آغاز می‌شود؟
پروپوزال‌های دریافتی در جلسات به ارزیابی گذاشته می‌شود و افراد معرفی شده توسط سازمان‌ها و شرکت‌ها به عنوان ارزیاب حضور می‌یابند و برای برخی از مشکلات پروپوزال نهایی می‌شود و براساس آن ارائه طرح مطالعاتی شروع می‌شود.
با توجه به استفاده از کارشناسان و با تغییر رویکردی که در این حلقه‌ها و معاونت در راستای بهره‌گیری از صاحب‌نظران و نخبگان دانشگاهی مشهود است، استفاده از حضور نخبگان مزایایی را هم به همراه داشت؟
بله؛ شناسایی هدف نخبگان، تکمیل حلقه‌های اندیشه ورز داخلی و از همه مهم‌تر صرفه‌جویی در وقت و هزینه از مهم‌ترین مزایایی است که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد. همچنین در این مسیر با بهره‌برداری از مطالعات کاربردی می‌توان راهبردهای موثرتری را تبیین کرد.
فراخوان جذب نخبگان در راستای رفع مشکلات وزارت راه و شهرسازی
مایل هستید برای جذب نخبگان فراخوان دهید؟
بله حتما از این موضوع استقبال می‌کنیم. حتی در بحث حلقه‌های اندیشه‌ورز پیشنهاد دادم بخشی از تهیه برنامه را با رویکرد مشارکتی به جمع‌سپاری بگذاریم؛ چراکه اکنون برای مشکلاتی که در وزارت راه و شهرسازی وجود دارد، مطالبه‌گران، کنشگران و صاحب نظران محلی در استان‌ها حضور دارند که علاقمند به مشارکت در تصمیم‌سازی‌های استان هستند.
برای جمع‌سپاری سامانه‌ای تعریف شده و اقداماتی برای عملیاتی شدن این پیشنهاد صورت گرفته است؟
در نظر داریم سه ماهه اول ۱۴۰۱ این برنامه را پیاده کنیم؛ چراکه باید حلقه‌ها را تکمیل و نیروهای نخبه خود را شناسایی کنیم و بتوانیم افراد را درگیر موضوع کنیم.
طراحی سامانه ایده‌پردازی و جمع‌سپاری تاثیری در رسیدن به درآمد پایدار دارد؟
بله، می‌توان با جمع‌سپاری و صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها، برای رسیدن به درآمد پایدار ایده‌پردازی کنیم. در اینجا می‌توان با تعریف یک سامانه جمع‌سپاری، برای نخبه و صاحب‌نظری که برای حدود پنج معضل، ایده و نظر ارائه داد، سند رسمی و گواهی‌نامه صادر کنیم. چراکه حتی بخشی از برنامه ششم توسعه کشور براساس ایده پردازی و جمع سپاری تدوین شده است. از این رو ما نیز در افق این حلقه‌ها به جمع‌سپاری گذاشتن مشکلات را در دستور کار داریم.
آیا آماری دارید که ۱۰۰ نخبه معرفی شده در چه حیطه‌ای فعالیت می‌کنند؟
در این زمینه نیز پایش‌ها صورت گرفته است و صاحب‌نظران از سوی شرکت‌ها براساس مدرک دانشگاهی، تجربه و زمینه علاقه‌مندی معرفی شدند و بعضی در حوزه مسکن، بعضی در حوزه راه و شهرسازی و برخی در دیگر حوزه‌ها فعال هستند و حوزه مداخله افراد تفکیک شده است.
فقدان رویکرد برنامه‌ریزی و مدیریت منابع، ریشه اصلی مشکلات کشور
میان صحبت‌های خود به کمبود منابع انسانی اشاره کردید، حوزه‌ای هم وجود دارد که از نظر تعداد کارشناس و صاحب نظر کمبود داشته باشد؟
با تکمیل حلقه‌ها در ستاد وزارتخانه بخشی از پازلی که خالی مانده است، تکمیل می‌شود، اما از آنجایی که حلقه‌های اندیشه‌ورز تازه فعالیت خود را شروع کرده است، همچنان از بضاعت کامل نیروها استفاده نکرده‌ایم و اگر جای خالی باقی بماند و بتوانیم با یک تفکر مضاعف و همکاری بیشتر به یک نتیجه مطلوب برسیم، جمع سپاری را انجام می‌دهیم.
با توجه به اشراف شما به موضوع و سیاست‌های راهبردی تعیین شده، مشکل اصلی در این زمینه و در شرایط فعلی کشور را در چه می‌بینید؟
در این مسیر سیستمی اندیشیدیم و به دنبال آن بودیم جزیره‌ای فکر نکردن از اهداف اصلی ما باشد؛ چراکه ریشه بسیاری از مشکلات در عدم توجه کافی به تفکر سیستمی و فقدان رویکرد برنامه‌ریزی و مدیریت منابع است.
انتهای پیام/