سعید بختیاری رییس بخش مهندسی آتش مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی بخشی از فعالیت‌های آن مرکز را در بخش مهندسی آتش برشمرد.
رییس بخش مهندسی آتش مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه سال گذشته در بخش آتش هم در زمینه تحقیقات و هم تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها، ارایه خدمات مهندسی و صدور گواهینامه فنی سال پرکاری پشت‌سر گذاشته شد، از تدوین دستورالعمل محافظت در برابر آتش خبر داد.
عضو هیات‌علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: مرکز تحقیقات از سال گذشته پیرو همکاری‌های خوب با نظام فنی-اجرایی سازمان برنامه و بودجه در زمینه مهندسی حریق، تدوین دستورالعمل محافظت در برابر آتش را آغاز کرد که زمینه و بستر خوبی برای بهره‌مندی بیشتر از تکنولوژی‌ها و فناوری‌های نوین در زمینه محافظت در برابر آتش را ایجاد خواهد کرد.
بختیاری ادامه داد: در این دستورالعمل برای اولین‌بار در کشور در زمینه مهندسی آتش، رویکردهایی بر مبنای روش پایه عملکردی در قالب الزامات مقرراتی تدوین می‌شود. در این دستورالعمل که با سفارش و همکاری نزدیک با سازمان برنامه و بودجه و نیز همکاری سایر سازمان‌های مسئول (مانند سازمان آتش‌نشانی، نظام مهندسی، مهندسین مشاور، بیمه و ...) تدوین می‌شود، کلیه سرفصل‌های مهم محافظت در برابر آتش گنجانده شده و برای نخستین بار در کشور، علاوه بر دیدگاه مؤثر تجویزی، زمینه کاربرد روش‌های پایه عملکردی در حوزه‌هایی مانند طراحی راه‌های خروج، تخلیه دود، مقاومت در برابر آتش و دینامیک حریق فراهم خواهد شد. تدوین این آیین‌نامه در سال ۱۴۰۰ پیشرفت بسیار خوبی داشته و انتظار می‌رود که در سال جاری تکمیل شده و مراحل تصویب و ابلاغ آن توسط نظام فنی – اجرایی سازمان برنامه طی شود.
وی همچنین توضیح داد: همکاری خوب دیگری طی سه سال گذشته با نظام فنی- اجرایی و وزارت میراث فرهنگی (اداره کل موزه‌ها) انجام شد. دستورالعمل‌هایی در زمینه‌های مختلف مربوط به موزه‌ها شامل تغییر کاربری بناهای تاریخی و ساختمان‌های موجود به موزه تدوین شده است. بخش مهمی از این کار به تدوین مجلد دستورالعمل ایمنی و محافظت موزه‌ها در برابر آتش اختصاص یافته است. در این دستورالعمل روش ارزیابی میزان خطرپذیری موزه‌ها در برابر آتش ارائه شده است. همچنین یک ارزشیابی از موزه و ساختمان آن صورت می‌گیرد و با کنار هم قرار دادن این دو موضوع، سطح کنترل لازم برای حفاظت در برابر آتش برای موزه تعریف و تعیین می‌شود. برای هر سطح کنترل، الزامات مورد نیاز برای محافظت در برابر آتش، از جمله نیاز به سیستم‌های محافظتی مانند سامانه‌های کشف، اعلام و اطفای حریق و نیز تخلیه اموال موزه به صورت مفصل ارائه شده است. یک نکته بسیار مهم در این مدرک این است که دستورالعمل برای تخلیه اموال موزه در شرایط اضطراری ارائه شده تا در صورت بروز تهدیداتی مانند آتش‌سوزی، امکان جابجایی سریع، ایمن و برنامه‌ریزی شده اموال موزه‌ها فراهم باشد.
بختیاری ادامه داد: برای تدوین این پیش‌نویس، علاوه بر نظرات متخصصین مهندسی آتش و ساختمان، از نظرات و همکاری اداره کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی استفاده و این نظرات اعمال شده است و بر این اساس پیش‌نویس نهایی مراحل بررسی و ابلاغ را در نظام فنی – اجرایی سازمان برنامه و بودجه می‌گذراند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در خصوص لازم‌الاجرا بودن این دستورالعمل اعلام کرد: برخی از موضوعات مطرح شده در دستورالعمل نیاز به زمینه‌سازی‌هایی در میراث فرهنگی دارد تا به شکل اجباری اجرایی و عملیاتی شود. قطعا بخش‌های فنی و تکنیکال توسط مشاوران و مهندسان قابلیت اجباری دارند، اما بخشی از دستورالعمل که به مدیریت ایمنی حریق در موزه‌ها اختصاص دارد، نیاز به سازماندهی در وزارت میراث فرهنگی دارد. بنابراین اینگونه پیش‌بینی می‌شود که بخش‌هایی از دستورالعمل در مرحله اول تا مدتی به شکل اختیاری جلو رفته، پس از ساختارسازی و مهیا شدن کامل شرایط، متعاقباً آن نیز حالت اجباری پیدا کند و یا اینکه سازمان برنامه و بودجه در ویرایش‌های بعدی با تکمیل بیشتر دستورالعمل، آن را با هماهنگی وزارت میراث فرهنگی اجباری کند. امیدوار هستیم که تا هنگام تدوین ویرایش بعدی، ساختارسازی این قسمت نیز برای اجرا انجام بشود.
ضرورت استقرار ساختار مدیریت ایمنی حریق در ساختمان‌ها
رییس بخش آتش مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: یکی از موضوعاتی که در کشور کمبود وجود دارد استقرار ساختار "مدیریت ایمنی حریق" در ساختمان‌ها است. موضوعاتی مانند مراقبت از حفظ ظرفیت راه‌های خروج، تعمیر و نگهداری سیستم‌های کشف، اعلام و اطفای حریق یا جلوگیری از افزایش خطرپذیری در ساختمان به علت تغییرات در کاربری‌ها، مصالح یا تاسیسات در این مدیریت ایمنی پایش می‌شود و از این طریق سطح ایمنی در برابر آتش در ساختمان‌ها تا حد زیادی ارتقاء می‌یابد.
بختیاری یادآور شد: اگر در ساختمانی مانند پلاسکوی قدیم (فارغ از تمام مشکلات موجود در آن)، یک سیستم مدیریت ایمنی حریق در ساختمان مستقر بود و یک گروه یا هیأت مدیره برای چنین منظوری برنامه مدون داشته باشند، احتمال وقوع آتش‌سوزی با آن شکل و ابعاد بسیار تقلیل می‌یافت. بنابراین استقرار این مدیریت (با تدوین مقررات یا قوانین مورد نیاز) در ساختمان‌ها، به خصوص برای ساختمان‌های حاکمیتی، دولتی، ساختمان‌های تجاری بزرگ، صنایع و کارخانجات و موزه‌ها بسیار مهم است. امید می‌رود که با این دستورالعمل و نگاه ویژه وزارت میرث فرهنگی به این موضوع، استقرار مدیریت ایمنی حریق در موزه‌ها را به عنوان پیشرو به تدریج شاهد باشیم.