به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، سال ۱۴۰۱ با عنوان سال تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین نام‌گذاری شده و به منظور تحقق شعار سال سازمان‌های زیر مجموعه وزارت راه و شهرسازی نیز ضمن تعریف سرفصل‌های مرتبط در سال جاری اقدامات و برنامه‌هایی را در دستور کار خود قرار دادند.
۱۵ شاخص کمی برای تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین در زیر مجموعه‌های وزارت راه و شهرسازی در نظر گرفته شده است.
یکی از بخش‌هایی که بومی‌سازی و ملی سازی آن با تاکید ویژه از سوی وزیر راه و شهرسازی همراه بوده بخش ریلی است که شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران و شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور اجرای ریل‌گذاری با حمایت از تولیدات ساخت داخل و بومی‌سازی محصولات را اغاز کرد.
در سال ۱۴۰۰ به میزان ۲۴۸ کیلومتر و در سال ۱۴۰۱ نیز تا خرداد ماه مجموعا ۴۳.۴ کیلومتر ریل گذاری شده و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا پایان سال ۱۴۰۱ به ۱۶۰ کیلومتر برسد.
همچنین این شرکت به تامین ریل با حمایت از تولیدات ساخت داخل و بومی سازی محصولات اقدام کرده و تا پایان سال ۱۴۰۰ توانست ۲۶ هزار و ۶۵۳ تن ریل را تولید و به پروژه‌های روسازی تحویل دهد. این رقم تا خردادماه سال جاری به ۶۲۰ تن رسیده است.
تولید ۱۷ دستگاه سوزن در سال جاری
شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل در سال ۱۴۰۰ تعداد ۹۹ دستگاه و تا خرداد ماه سال جاری ۱۷ دستگاه سوزن را تولید و به ایستگاه‌ها تحویل داده است.
تکمیل شبکه کابل فیبر نوری با تولید سیستمهای ارتباطات انتقال نوری بومی از دیگر اقدامات شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل بود که سال گذشته ۱۵۰ کیلومتر کابل گذاری انجام شده و قابل تحویل به بهره‌بردار است و در ۳ ماهه ابتدایی سال جاری نیز این رقم به ۳۳ کیلومتر رسیده است.
بومی‌سازی ۴ هزار و ۷۳۳ قلم قطعه در سال ۱۴۰۰
شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در راستای حمایت از تولید داخلی و بومی سازی صنعت حمل و نقل ریلی طی سال ۱۴۰۰ تعداد ۴ هزار و ۷۳۳ قطعه را بومی سازی کرده و در سال جاری نیز برای تولید داخل ۲ هزار و ۹۳ قلم قطعه فراخوان مشارکت و همکاری داده است.
همچنین این شرکت به انعقاد تعدادی تفاهم‌نامه و پروژه با شرکت‌های دانش بنیان به منظور استفاده از ظرفیت متخصصین داخلی در صنعت حمل و نقل ریلی پرداخته است.
در راستای حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و توسعه همکاری و استفاده از ظرفیت‌های متخصصین و پژوهشگران داخلی اقداماتی انجام شده که به برخی از آن‌هااشاره می‌شود. برگزاری رویدادهای فناورانه تحت عنوان سه شنبه های ریلی با طعم فناوری ( برگزاری ۳۰ رویداد در سال ۱۴۰۰ و برگزاری رویدادهای فناورانه و نوآورانه در سال ۱۴۰۱) و نیز برگزاری ۴۱ فراخوان نیازهای فناورانه (۳۲ نیاز در سال ۱۴۰۰ احصاء و ۶ نیاز از این تعداد فراخوان شده است.)
از تعداد ۷۵ پروژه پژوهشی و دانش بنیان در سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۸ پروژه اتمام یافته و تعداد ۴۷ پروژه به سال ۱۴۰۱ منتقل شده است. (از تعداد ۷۵ پروژه تعداد ۱ پروژه قرارداد پژوهشی، ۶ پروژه از طریق سامانه ساتع، ۵ پروژه از طریق پایان نامه و ۶۳ پروژه از طریق نخبگی انجام شده است.) از ۴۷ پروژه باقی مانده از سال ۱۴۰۰ تعداد ۲ پروژه (پروژه نخبگی) تا پایان اردیبهشت اتمام یافته است. از ۴۵ پروژه باقی مانده از سال تعداد ۱ پروژه تا پایان خرداد (پروژه نخبگی) اتمام یافته است.
از تعداد ۴۴ پروژه باقی مانده از سال ۱۴۰۰ تعداد ۳۲ پروژه (۲۷ پروژه نخبگی، ۳ پروژه ساتع، ۱ پروژه قرارداد پژوهشی و ۱ پایان نامه تحصیلات تکمیلی) تا پایان سال ۱۴۰۱ اتمام خواهد یافت. با توجه به برنامه‌ریزی برای تعریف ۱۶ پروژه جدید (۴ پروژه ساتع و ۲ پروژه پژوهشی و ۱۰ پروژه نخبگی) در سال ۱۴۰۱، پیش بینی جهت وضعیت تعداد پروژه‌های سال ۱۴۰۱، به ۲۸ عدد خواهد رسید.
علاوه بر تولید ریل ملی و سوزنهای داخلی شرکت‌های مختلف ایرانی، بومی‌سازی ماشین‌آلات مکانیزه کوپلاژ گذار ریلی در حوزه ساخت راه‌آهن و تولید سیستمهای ارتباطات انتقال نوری از دیگر اقداماتی است که از سوی شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در راستای تحقق شعار سال و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان انجام گرفته است.
شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران در سر فصل‌های حمایت از تولید داخلی و بومی سازی صنعت حمل و نقل ریلی و حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و استفاده از ظرفیت متخصصین داخلی در صنعت حمل و نقل ریلی، اقدامات، برنامه‌ها و پروژه‌هایی را در دستور کار خود قرار داده است که پروژه تولید ملی چرخ واگن، سیستم ترمز بومی واگن باری، راه‌اندازی سامانه جامع رونق و جهش تولید صنعت ریلی (در دو بخش ناوگان و زیربنایی)، راه‌اندازی نمایشگاه دائمی جهاد خودکفایی صنعت ریلی و نوسازی و بازسازی ناوگان ریلی از جمله آن‌هاست.
ارائه مربوط به طراحی، تولید، نصب و راه‌اندازی سیستم علائم الکتریکی بومی، تست و پیاده‌سازی سامانه مکانمند پایش و مدیریت مخاطرات طبیعی و طراحی و پیاده‌سازی سامانه نظارت هوشمند بر عملکرد سیستمی ۵ دستگاه لکوموتیو نیز از دیگر برنامه‌ها و اقدامات شرکت راه‌آهن در راستای تحقق شعار سال است که برخی از آن‌ها به اتمام رسیده و برخی در مرحله عقد قراداد قرار دارد.
بومی‌سازی و داخلی سازی تولیدات ریلی چه نتایجی برای کشور دارد؟
صرفه‌جویی ارزی، عدم وابستگی به تولیدات خارجی، افزایش ایمنی و عدم وابستگی به تولیدات خارجی، کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیر و افزایش رضایت مسافرین و افزایش کیفیت خدمات مسافری از دستاوردهای اقدامات انجام شده در حوزه ریلی و بومی سازی خدمات و تولیدات این حوزه به شمار می‌آید.
شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی همچنین پروژه‌های تحقیقاتی را نیز در این حوزه در دست دارد که از میان آن‌ها می‌توان به استقرار نظام جامع مدیریت دانش در شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، سند راهبردی توسعه فناوری در صنعت حمل و نقل ریلی، طراحی شبکه بهینه حمل و نقل ریلی کشور مطابق برآورد تقاضا و نیازمندی‌های توسعه در افق ۲۰ ساله آتی و طرح جامع اشتغال‌زایی و کار آفرینی دانش‌بنیان در صنعت حمل و نقل ریلی اشاره کرد، برخی از این پروژه‌ها در دست تدوین است.
شرح اقدامات در جدول زیر قابل مشاهده است.
| نام دستگاه اجرایی: شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران |
تاریخ تهیه: ۲۴/۰۳/۱۴۰۱ |
||||||||
| ۱- حمایت از تولید داخلی و بومی سازی صنعت حمل و نقل ریلی |
|||||||||
| ردیف |
عنوان برنامه / طرح/ اقدام |
نتایج |
وضعیت |
مجری |
توضیحات تکمیلی |
||||
| ۱ |
پروژه تولید ملی چرخ واگن |
عدم وابستگی به تولیدات خارجی |
خاتمه یافته |
شرکت کفریز اصفهان |
تولید داخل شده |
||||
| ۲ |
سیستم ترمز بومی واگن باری |
افزایش ایمنی و عدم وابستگی به تولیدات خارجی |
خاتمه یافته |
شرکت صترا |
تولید داخل شده |
||||
| ۳ |
راه‌اندازی سامانه جامع رونق و جهش تولید صنعت ریلی (در دو بخش ناوگان و زیربنایی) |
معرفی ظرفیت‌های موجود ساخت داخل قطعات در صنعت ریلی کشور، جلوگیری از واردات غیرضروری قطعات توسعه و عمق بخشیدن به ساخت داخل با فراخوان مشارکت در جهاد خودکفایی صنعت ریلی |
در حال اجرا و بهره برداری |
معاونت ناوگان راه آهن |
*تعداد کل قطعات بارگذاری شده ۶۸۲۶ قلم قطعه: -تعداد قطعات ساخته‌شده در داخل ۴۷۳۳ قلم قطعه که توسط ۳۸۰ شرکت تولید شده‌اند. -تعداد قطعات وارداتی بارگذاری شده ۲۰۹۳ قلم قطعه که فراخوان مشارکت و همکاری در تولید داخل این قطعات انجام شده است. |
||||
| ۴ |
راه‌اندازی نمایشگاه دائمی جهاد خودکفایی صنعت ریلی |
تعامل بهتر تقاضاهای ریلی و سازندگان قطعات و تجهیزات وشرکتهای دانش بنیان |
به مساحت ۱۱۰۰ مترمربع، نمایش ۴۶۹ قلم قطعه از قطعات شاخص ساخت داخل و همچنین ۱۱۲ قلم از قطعات شاخص وارداتی و نیازمند ساخت داخل |
||||||
| نوسازی و بازسازی ناوگان ریلی |
به شرح جدول پیوست ۱ |
||||||||
| ۲-۱- حمایت از شرکت های دانش بنیان و استفاده از ظرفیت متخصصین داخلی در صنعت حمل و نقل ریلی |
|||||||||
| ۱ |
بومی‌سازی پودر ترمیت و متعلغات مربوطه جهت جوشکاری ریل |
عدم وابستگی به تولیدات خارجی |
در حال اجرا (۸۰درصد پیشرفت) |
شرکت ریل صنعت کاران |
در حال مانع زدایی برای انجام عقد قرارداد |
||||
| ۲ |
ارائه مربوط به طراحی، تولید، نصب و راه‌اندازی سیستم علائم الکتریکی بومی |
افزایش ایمنی و عدم وابستگی به تولیدات خارجی |
خاتمه یافته |
شرکت صاپا (صا ایران) |
عقد قرارداد |
||||
| ۳ |
تست و پیاده سازی سامانه مکانمند پایش و مدیریت مخاطرات طبیعی |
- ایجاد زیر ساخت داده، اطلاعات و نرم افزار شناسایی و پایش مداوم مناطق پر خطر شبکه ریلی نسبت به مخاطرات طبیعی مختلف با قابلیت توسعه به سوانح و حوادث ریلی - ایجاد بستر داده و اطلاعات لازم و کمک به اتخاذ راهکارهای مناسب مواجه با مخاطرات طبیعی از جنبه های پیشگیری مدیریت و پیش بینی قابلیت توسعه تا سطح پایش آنلاین بر بستر شبکه سنسورها در محدوده ها، سازه ها، تاسیسات و ... آسیب پذیر و حساس |
در مرحله عقد قرارداد |
دانشگاه شهید بهشتی |
در حال بررسی جهت عقد قرارداد با حمایت ۵۰ درصدی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری |
||||
| ۴ |
طراحی و پیاده‌سازی سامانه نظارت هوشمند بر عملکرد سیستمی ۵ دستگاه لکوموتیو |
تعیین موقعیت مکانی، وضعیت اطلاعات حیاتی لکوموتیو ازجمله وضعیت موتور، ژنراتور، کمپرسور و توربوشارژرها در تمامی لکوموتیوهای موجود در کشور طبق برنامه اجرائی طرح سامانه بر روی لکوموتیوها کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیر با استفاده از اطلاعات برخط از لکوموتیوها، اخطار و نظارت بر شرایط سرویس دوره‌ای لکوموتیوها توسط راهبر قطار و کاربران واقع در مراکز کنترل، افزایش سرعت عیب‌یابی و رفع خرابی تجهیزات لکوموتیو با استفاده از اطلاعات برخط حسگرها و کاهش توقف در راه لکوموتیوها و افزایش آماده‌به‌کاری لکوموتیوها. |
در مرحله عقد قرارداد |
شرکت پیشتازان صنعت فضا پویان |
در حال بررسی جهت عقد قرارداد با حمایت ۵۰ درصدی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری |
||||
| ۵ |
فناوری سیم جوش نانو |
افزایش ایمنی |
در حال اجرا (۸۰درصد پیشرفت) |
شرکت نماد |
عقد قرارداد |
||||
| ۶ |
بومی سازی فناوری ساخت سوزن |
عدم وابستگی به تولیدات خارجی |
خاتمه یافته |
شرکت ایرید |
عقد قرارداد |
||||
| ۷ |
سامانه تحلیل و ارزیابی وضعیت خطوط راه آهن |
افزایش ایمنی |
خاتمه یافته |
شرکت تدبیرگران |
تامین مالی انجام شده و در حال استفاده است |
||||
| ۸ |
ساخت بوژی یکپارچه جوشکاری شده واگن باری با بار محوری ۲۵ |
افزایش ظرفیت حمل بار |
خاتمه یافته |
شرکت آروین تبریز |
ساخت انجام شده است |
||||
| ۹ |
طراحی و ساخت دستگاه بادشکن زیستی- خاکی |
کاهش خطر حرکات ماسه ای و افزایش ایمنی |
خاتمه یافته |
دانشگاه شاهد |
خرید خدمت |
||||
| ۱۰ |
بومی سازی دستگاه ALC (تصحیح هندسه خط به وسیله کامپیوتر وداده های ورودی) |
صرفه جویی ارزی |
در حال اجرا |
شرکت توسعه سخت افزار فجر |
در انتظار تامین مالی |
||||
| ۱۱ |
توسعه و پیاده سازی سامانه پردازش پارامترهای هندسی خطوط راه آهن ج.ا.ا - TGAS |
ارتقاء ایمنی |
در حل اجرا (۸۰درصد پیشرفت) |
مهندسین مشاور تدبیرگران |
آماده عقد قرارداد می‌باشد |
||||
| ۱۲ |
تولید روانکار جامد چرخ قطار |
کاهش سایش و افزایش عمر چرخ و ریل، کاهش هزینه تعمیر ونگهداری چرخ وریل، کاهش خطر خروج از خط قطار و کاهش آلایندگی های زیست محیطی |
خاتمه یافته |
ایده سازان پیشرو صنعت |
در حال دریافت مجوز |
||||
| ۱۳ |
طراحی و ساخت سیستم مانع یاب ریلی |
جلوگیری از برخورد قطار با افراد و موانع و احشام و کاهش خسارات جانی و مالی |
در حل اجرا (۵۰درصد پیشرفت) |
شرکت دانش بنیان پیشگامان فناوری صنعت هوشمند فرتاک |
در حال دریافت مجوز |
||||
| ۱۴ |
پوشش دهی پیچ و باند با استفاده از فناوری نانو |
افزایش عمر پیچ و پابندهای مورد استفاده در صنعت ریلی خصوصا در مناطق ماسه گیر |
در حل اجرا (۵۰درصد پیشرفت) |
شرکت دانش بنیان نوآوران نانو صنعت معین |
نیازمند تخصیص بودجه |
||||
| ۱۵ |
پوشش‌های ضد خوردگی مبتنی بر فناوری نانو |
ارتقاء ایمنی |
در حال اجرا |
اداره کل خط و سازه های فنی |
نمونه آزمایشی توسط شرکت تولید گردید |
||||
| ۱۶ |
سیستم دستیار اتوماتیک لکوموتیوران |
افزایش ایمنی و جلوگیری از خروج از خط قطار |
در انتظار تأیید |
دانشگاه علم و صنعت |
- |
||||
| ۱۷ |
به کارگیری فناوری پوشش ZN Rich جهت اصلاح تراورس های مناطق مستعد خوردگی شدید (ماسه گیر) |
جلوگیری از خوردگی و شکستگی تراورس و افزایش ایمنی |
در حال اجرا (۵۰درصد پیشرفت) |
دانشگاه علم و صنعت |
در حال مذاکره با شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور جهت استفاده از محصول |
||||
| ۱۸ |
رضایت سنجی آنلاین |
افزایش رضایت مسافرین و افزایش کیفیت خدمات مسافری |
در حال اجرا (۸۰درصد پیشرفت) |
ارتباطات امید |
در حال رفع نواقص |
||||
| ۲-۲- پروژه های پژوهشی |
|||||||||
| ردیف |
عنوان برنامه / طرح/ اقدام |
نتایج |
وضعیت |
مجری |
توضیحات تکمیلی |
||||
| ۱۹ |
استقرار نظام جامع مدیریت دانش در شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران (ستاد و ۲۱ منطقه) |
جلوگیری از خروج دانش ضمنی سازمان و توسعه دانش و مهارت های فنی شرکت راه آهن ج.ا.ا |
۹۹ درصد |
دانشگاه شهید بهشتی |
در حال استقرار سامانه ی جامع مدیریت دانش و تکمیل فیلد های دانشی |
||||
| ۲۰ |
طراحی و استقرار نظام جامع آموزش و یادگیری در شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران |
استانداردسازی نظام آموزشی شرکت و ارتقای اثربخشی دوره های آموزشی و بهبود مستمر عملکرد شغلی حال و آینده کارکنان و ارتقای سطح دانش، آگاهی، مهارتهای فنی، حرفه ای |
۹۹ درصد |
دانشگاه شهید بهشتی |
ـــــ |
||||
| ۲۱ |
سند راهبردی توسعه فناوری در صنعت حمل و نقل ریلی |
•بررسی روش شناسی و احصاء فناوری سند توسعه فناوری سایر کشورها، ادارات داخلی و اسناد بالادستی •غربالگری، تجمیع تمامی فناوری های احصاء شده |
در حال اجرا (۶۰ درصد) |
دانشگاه بوعلی همدان |
ـــــ |
||||
| ۲۲ |
تحلیل محیط داخلی و بیرونی شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران |
تدوین برنامه استراتژیک شرکت |
خاتمه یافته |
دانشگاه علامه طباطبایی |
تدوین استراتژی های شرکت راه آهن |
||||
| ۲۳ |
طراحی برنامه عملیاتی ارتقای بهره وری شرکت راه آهن ج.ا.ا. و ارزیابی اثربخشی نتایج آن |
•ستقرار چرخه مدیریت بهره‌وری در شرکت راه آهن •ایجاد نظام انگیزشی مبتنی بر بهره وری |
۹۹ درصد |
موسسه پژوهشی اقتصاد مالی بهین |
|||||
| ۲۴ |
ارتقاء سطح ایمنی و مهارتی کارکنان شرکت راه‌آهن ج.ا ایران با بهره‌گیری از فناوری واقعیت مجازی (VR) |
بکارکیری فناوری واقعیت مجازی در ارتقا اثربخشی آموزشی و ارتقا سطح ایمنی کارکنان در هنگام آموزش های عملیاتی |
خاتمه یافته |
پارک علم و فناوری خراسان |
|||||
| ۲۵ |
طراحی شبکه بهینه حمل و نقل ریلی کشور مطابق برآورد تقاضا و نیازمندی‌های توسعه در افق ۲۰ ساله آتی |
طرح جامع شبکه حمل و نقل ریلی که بر اساس آن اولویت بندی و برنامه ریزی پروژه های توسعه خطوط را می توان به صورت بهینه استخراج نمود. |
در حال اجرا (۴۰ درصد) |
دانشگاه صنعتی اصفهان |
|||||
| ۲۶ |
پروژه مطالعه و طراحی ملبوس سازمانی راه آهن ج.ا.ا |
مطالعات تطبیقی در زمینه ملبوس سازمانی راه آهن و بررسی کارکردها و طراحی ملبوس مناسب عملیاتی |
در حال فراخوان از طریق سامانه ی ساتع |
||||||
| ۲۷ |
منشایابی و تدوین برنامه کاهش و کنترل در ایستگاه راه آهن زنجان و زمینهای اطراف آن |
شناسایی منشا ایجاد آلودگی و ارائه راهکارهای حذف آن در ایستگاه زنجان |
در حال فراخوان از طریق سامانه ی ساتع |
||||||
| ۲۸ |
طرح جامع اشتغال زایی و کار آفرینی دانش بنیان در صنعت حمل و نقل ریلی |
در حال تدوین شرح خدمات |
|||||||
| ۲۹ |
مطالعه و امکانسجی راه اندازی مرکز تست ریلی |
در حال تدوین شرح خدمات |
|||||||
برنامه‌های شرکت راه‌آهن برای نوسازی و بازسازی ناوگان در سال ۱۴۰۱
شرکت راه‌آهن به منظور نوسازی و بازسازی ناوگان ریلی خود اقداماتی را در سال ۱۴۰۱ به مرحله اجرا رسانده است. این شرکت در سال جاری ۱۶ دستگاه لکوموتیو نو و ۱۴ دستگاه لکوموتیو بازسازی شده را به ناوگان ریلی اضافه کرده است. همچنین ۱۰۷ دستگاه واگن نو مسافری و خودکشش نیز در سال جاری وارد ناوگان ریلی شده است.
در مجموع نوسازی یک هزار ۶۳۷ دستگاه لکوموتیو و واگن در ناوگان ریلی انجام شده است.