موضوع "مسکن" در مجموعه وظایف و ماموریت‌های وزارت راه و شهرسازی از اهمیت بسیار برخوردار است. تأکید بر این مقوله در اسناد بالادست و همچنین در برنامه‌های توسعه و به ویژه در برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و لزوم تمرکز و هدفمند کردن برنامه‌های مرتبط با موضوع مسکن، در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باتوجه به تاکید و تصریح موضوع در اساسنامه مرکز، اهمیت پرداختن همه جانبه به موضوع مسکن را در برنامه های این مرکز روشن می‌کند.
با توجه به وظایف گسترده مرکز در حوزه مسکن، تدوین برنامه‌های این گروه در هماهنگی همه حوزه‌های مطالعاتی مرتبط تعریف می‌شود. مهم‌ترین برنامه‌ها در راستای اهداف «برنامه‌ریزی» و «تأمین مسکن» در چارچوب چشم‌انداز پیش‌بینی شده در «طرح جامع مسکن» در حوزه‌های مدلسازی، پیش‌بینی و پایش برنامه‌های تفکیکی تأمین مسکن در راستای اصل عدالت فضایی، ارزیابی و پایش همسویی برنامه ها با طرح جامع مسکن، طرحهای جامع و سیاستهای اسکان جمعیت در طرحهای آمایش، تدوین ضوابط و دستورالعملهای مرتبط با مسکن، مستندسازی و ارزیابی اقدامات انجام انجام شده و بهره گیری از نتایج آن، و توسعه بانکهای اطلاعاتی ساختمان و مسکن و پروژه‌های الگو قابل تعریف است:
الف: مدلسازی، پیش‌بینی و پایش برنامه‌های تفکیکی تأمین مسکن در راستای اصل عدالت فضایی
در راستای راهکارهای مختلف مشتمل بر افزایش قدرت خرید متقاضیان مسکن، تأمین مسکن استیجار، کنترل بازار اجاره‌بها، برنامه بازآفرینی در بافتهای فرسوده و بهسازی ساختمانهای موجود، ابعاد و بخش‌های مختلف، برنامه جامع و یکپارچه‌ای را می توانند شکل دهند که لازم است در هماهنگی با یکدیگر در راستای اصل «عدالت فضایی» شکل گیرند. پایش تناسب پیشرفت، هماهنگی میان سیاستهای مختلف تأمین زمین و مسکن و رصد نمودن اثرات این برنامه ها بر یکدیگر و ارائه تحلیل‌ها و پیشنهادهای مرتبط جهت همسو کردن و هم‌افزایی میان این برنامه‌ها می‌تواند در حوزه تحقیقاتی مرتبط در مسکن انجام شود. برای این منظور ارائه برنامه پایش و سازوکار اجرایی کردن آن از اهمیت بسیار برخوردار است.
ب: ارزیابی و پایش همسویی برنامه ها با طرح جامع مسکن، طرحهای جامع و سیاستهای اسکان جمعیت در طرحهای آمایش
ایجاد سامانه‌ای برای رصد کردن رابطه و همسویی اثرات اجرای سیاست‌ها با افقهای پیش بینی شده در طرح جامع مسکن (کلی و تفکیکی شهرها)، سیاستهای توزیع جمعیت در کشور و اسکان و همچنین، الگوهای تراکمی و سقفهای جمعیتی و استقرار مناسب در کاربریهای تعریف شده طرح جامع و ارائه پیشنهادها و برنامه های متناسب با آن و ارائه راهکارهای اجرایی آن از اهمیت بسیار برخوردار است و سازو کار تحقق‌بخشی به آن در دستور کار این برنامه قرار می‌گیرد.
ج: تدوین ضوابط و دستورالعملهای مرتبط با مسکن
طرحهای پژوهشی که در تدوین ضوابط و دستورالعملهای اجرایی کاربرد خواهند داشت، راهبردهای طراحی و فن ساخت به منظور کاهش هزینه ساخت مسکن، تبیین الگوی ساخت مسکن در بافتهای فرسوده شهری، تدوین دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های طراحی مسکن شهری، ساختمانهای بلند و مسکن روستایی را پوشش می‌دهد.
د: مستندسازی و ارزیابی اقدامات انجام انجام شده و بهره گیری از نتایج آن
مستندسازی طرح ها و برنامه های وزارت راه و شهرسازی در حوزه مسکن، بررسی تطبیقی برنامه با شرایط و وضع موجود کشور و ارائه پیشنهادهای اصلاحی برنامه، ارزیابی کیفی فرایند اجرای طرح ها و ارائه گزارش مستمر اجرای برنامه ها برنامه های مرکز در حوزه مسکن است.
ه: توسعه بانکهای اطلاعاتی ساختمان و مسکن
برنامه‌ریزی مؤثر بر در حوزه مسکن جهت تأمین مسکن گروه هدف و عدم اتلاف سرمایه، نیازمند داشتن داده‌های تجمیعی و طبقه‌بندی شده مسکن برای برنامه‌ریزی است. مرکز تحقیقات در یک برنامه تحقیقاتی اقدام به شناسایی شاخص‌ها و زیرشاخص‌های برنامه‌ریزی مسکن نموده و این امکان وجود دارد که مدل تعریف شده که از مطالعه شاخص‌های برنامه‌ریزی بیش از ۵۰ کشور و نهاد بین‌المللی و بازخورد تجارب داخلی استخراج شده است، در قالب یک پلتفرم تعریف شده، اطلاعات را به تفکیک استانها جهت برنامه‌ریزی تأمین مسکن به عنوان «بانک اطلاعات مسکن» فراهم آورد و در اختیار مجریان برنامه قرار دهد. توسعه بانک اطلاعات مسکن ابزاری جهت برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی تدقیق به تفکیک گروه‌های درآمدی و ویژگی های فرهنگی و اجتماعی گروه‌ها (و گروه‌های خاص) در هر شهر و با استفاده از ظرفیت‌های نهادهای استانی و ستادی وزارت راه و شهرسازی است و به هماهنگ نمودن عرضه و تقاضا خواهد انجامید.
و: پروژه‌های الگو
مرکز تحقیقات در قالب پروژه‌های الگو موضوعات مرتبط با مسکن از جمله انتخاب فناوری مناسب و شیوه‌های انتقال فناوری، ضوابط کمی و کیفی ساخت مسکن، تحلیل اقتصادی و بازاریابی مسکن و موارد دیگر را در دستور کار قرار داده است.