فقدان سند مالكیت رسمی و محرومیت از خدمات و زیرساخت‌های شهری از شاخص‌های این سکونتگاه‌هاست. شرایط موجود و حاكم بر این گونه نواحی در بروز ناهنجاری‌های اجتماعی بسیار مساعد است.
زمینه سازی جهت ارائه خدمات پایه و زیربنایی، بهسازی و تامین زیرساخت‌ها به منظور كاهش فاصله كالبدی از پیكره اصلی شهر و خدمات‌رسانی فراگیر و رفع تبعیض به ویژه برای گروه‌های كم درآمد آسیب پذیر از مهمترین اهداف طرح توانمندسازی در سكونتگاههای غیر رسمی محسوب می‌شود.
در حال حاضر ۴۲ درصد جمعیت کشورهای جهان سوم یا در حال توسعه در همین سکونتگاه‌ها زندگی می‌کنند. براساس گزارش سازمان ملل سکونتگاههای غیر رسمی (حاشیه نشینی) چالش اصلی هزاره سوم معرفی شده است. به طور کلی در دنیا از هر ۶ نفر ۱ نفر در سکونتگاههای غیررسمی زندگی می‌کنند که در صورتی که این روند ادامه پیدا کند و دولت‌ها برنامه‌ای برای این موضوع نداشته باشند تا سال ۲۰۳۰، حدود ۲ میلیارد نفر از جمعیت شهرنشین دنیا در اینگونه سکونتگاه‌ها زندگی خواهند کرد.
توانمندسازی :
توانمندسازی رویکردی جدید در برنامه‌ریزی برای کاهش فقر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و مجموعه اقداماتی را در بر می‌گیرد که منجر به شکوفائی قابلیت‌ها و خلاقیت‌های فردی برای ارتقاء وضعیت موجود به وضعیت بهتر شود.
برنامه توانمندسازی عبارتست از مجموعه اقداماتی که به منظور ساماندهی فضایی بافت‌های غیررسمی انجام می‌شود و شامل یک فرایند از پایین به بالا است نه یک نقطه پایانی. این برنامه به معنای مشارکت همه اقشار محروم و فقیر جامعه درباره سرنوشت خود است. راهبرد اصلی این مدل اعتقاد به مردم و اعتقاد به این است که مسائل می‌توانند به بهترین شکل ممکن به دست مردمی که با آن مسائل بطور روزانه زندگی می کنند و به عبارتی گروه‌های ذینفع حل شود.
عناوین كلی پروژه های توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی در زیر آمده است:
- پروژه های بهبود و ارتقاء زیرساخت‌ها و خدمات شهری
- پروژه های توانمندسازی در جهت حمایت از گروه های آسیب‌پذیر اجتماعی (كودكان، زنان سرپرست خانوار، معلولین)
- پروژه های توانمندسازی اقتصادی شامل ارتقاء وضعیت معیشت؛ اشتغال‌زایی و بهبود مسكن
- پروژه‌های ظرفیت‌سازی در مدیریت محلی به خصوص شهرداری‌ها