نریمان مصطفایی در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی درباره تاکید رییس جمهور بر ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی مشهد گفت: برای ساماندهی وضعیت حاشیهنشینی کارگروهی با محوریت معاونت مدیریت و توسعه شهری و روستایی وزارت کشور و با عضویت سازمان ملی زمین و مسکن و سایر دستگاههای مرتبط تشکیل شده که دبیری آن بر عهده شرکت عمران و بهسازی شهری ایران است. یکی از اولویتهای این کارگروه تدوین برنامه جامع توانمندسازی و پیشگیری از گسترش سکونتگاههای غیر رسمی ایران است که حاشیهنشینی مشهد نیز یکی از بخشهای مهم آن است.
مدیر کل دفتر توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی این برنامه جامع را سند مدیریت اجرایی برنامه توانمندسازی و پیشگیری برای کلانشهرها دانست و گفت: این برنامه قرار است با اولویت مشهد تهیه و تصویب شود. در شهر مشهد ۶۶ محله در ۸ پهنه وجود دارند که تاکنون برنامه توانمندسازی در یکی از پهنهها در سه محله شهرک شهید رجایی، شهرک نوده و شهرک طبرسی به تصویب رسید و شرکت عمران و بهسازی شهری نیز چندین پروژه را در آنجا اجرا کرد. همچنین برنامهریزیهای لازم برای اجرایی شدن سازوکارهای لازم در سایر محلهها و در پهنهای گسترده طی سه سال آینده انجام شده است.
وی ساماندهی بافتهای فرسوده و سکونتگاههای غیر رسمی را فرایندی دشوار دانست و گفت: حل معضل حاشیهنشینی را نمیتوان با چند پروژه برطرف کرد و اجرایی کردن برنامههای آن به سایر سیاستهای کلان کشور نیز بستگی دارد. اگر در بخش کوچکی اشتباه کنیم ممکن است حاشیهنشینی گستردهتر شود همانطور که اجرایی شدن سیاستی مانند پرداخت یارانه سبب مهاجرت عده زیادی از جمعیت شهرنشین به حاشیه شهرها شد.
مصطفایی با تاکید بر اینکه نمیتوان برای جلوگیری از گسترش حاشیهنشینی دور شهر حصار کشید٬ بیان کرد: در سه سال آینده تمرکز بر ساماندهی و جلوگیری از گسترش جمعیت حاشیهنشین خواهد بود و برای اجرایی شدن طرحها به همیاری شهروندان نیز نیاز داریم.
وی درباره دلایل اجرایی نشدن طرح ساماندهی بافت فرسوده اطراف حرم امام رضا (ع) که در سال ۱۳۷۲ آغاز شده بود گفت: یکی از مهمترین موانع پیشروی نوسازی بافتهای فرسوده و حاشیهنشینی، در میان بودن بحث تملک است. بسیاری از شهروندان قبول نمیکنند که ملک خود را در چنین طرحهایی واگذار کنند. از سوی دیگر شاهد بیاعتمادی مردم نیز هستیم و همین امر سبب مقاومت محلی به دلیل تملک افراد میشود.
مدیر کل دفتر توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی حضور ۳۰۰ هزار تبعه غیر ایرانی مجاز و غیر مجاز در مشهد، خشکسالی استان خراسان رضوی و استانهای جنوبی آن، بالا بودن قیمت زمین و مسکن در نواحی شهری مشهد، زمینلرزههای جنوب استان خراسان رضوی و ضعف نظارت دستگاههای حاکمیتی را از دلایل گسترش جمعیت حاشیهنشین در مشهد دانست و توضیح داد: در سرشماری سال ۱۳۸۶ حدود ۸۸۳ هزار نفر در مشهد اسکان غیر رسمی داشتند که این تعداد در حال حاضر به حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر رسیده است.
وی افزود: به دلیل حساسیت مقام معظم رهبری نسبت به شهر مشهد و جمعیت رو به گسترش ساکن در آن، ساماندهی سکونتگاههای غیر رسمی و حاشیهنشینی در مشهد در اولویت فعالیتهای ساماندهی قرار گرفته است، در حالی که به دلیل سیاستها و شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه، اسکان غیررسمی در اکثر کلانشهرها و شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر در اولویت ساماندهی قرار دارد که در این میان مشهد از جایگاه ویژهای برخوردار است.