به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، ششمین نشست از سلسله نشست‌های ایران‌شهری با سخنرانی شهیندخت خوارزمی با عنوان «مدلی برای تحلیل ایرانشهر» عصر روز گذشته سوم آذرماه در خانه گفتمان شهر و معماری (خانه وارطان) با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی، مدیران و دانشجویان رشته‌های هنر و معماری و شهرسازی برگزار شد.
محمد سعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی در این نشست گفت: بازتعریف اندیشه ایران‌شهری ایده‌ای است که قرار است با برگزاری سلسله سخنرانی‌هایی به تعریف و راه‌کارهایی بینجامد که در نهایت در دولت به تصویب برسد و در دستور کار نظام مدیریت شهری به کار گرفته شود.
مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با تاکید بر اینکه وزارت راه و شهرسازی به دنبال بازخوانی مجدد از شهرهای موجود است افزود: بازخوانی مجدد شهرها از طریق مفهوم ایرانشهر قابل پیگیری، ارایه مفاهیم و اقداماتی اجرایی می‌شود. در صدد هستیم تا با هم‌اندیشی‌ها و طرح موضوع به تعریف جامع و بنیادین از ایرانشهر برسیم و آن را به عنوان سندی در نظام مدیریت شهرها به کار بندیم.
شهیندخت خوارزمی که دارای مدرک دکترای روان‌شناسی و ارتباطات است درباره چارچوب‌های طراحی مدل ایران‌شهری سخنان خود را با چند فرض آغاز کرد و سپس به معرفی عناصر مدل تحلیلی، طرح بحث درباره اصول حاکمیت بر مدل، اهداف و طرح چند پرسش بنیادین پرداخت. خوارزمی درباره پیش فرض‌های خود گفت: هر نوع تحلیلی درباره ایرانشهر، نیاز به مدل جامع مفهومی و تحلیلی دارد که باید در برگیرنده عناصر اصلی و بیانگر روابط و تعامل پیچیده میان این عناصر باشد. در عین‌حال این چارچوب باید اصول حاکم بر ذات پدیده‌های مربوط را با رعایت الزامات متدولوژی علمی پاسخ دهد و به این نتیجه برسد که ما جزیی از عالم هستی و تابع قوانین حاکم بر آن هستیم.
این استاد دانشگاه همچنین عناصر اصلی مدل خود برای تحلیل ایرانشهر را شامل شهر، انسان، طبیعت و تکنولوژی عنوان کرد و افزود: عناصر اصلی شامل شهر با قدمت ۱۱ هزار سال، انسان ۲۰۰ هزار سال، طبیعت ۴.۵ میلیارد سال و تکنولوژی ۵۰ هزار سال قبل چهار پدیده در هم تنیده‌ای هستند که پیشینه آنها نیز مهم است و به همین خاطر در تحلیل ایرانشهر و ایرانی که حدود 6 هزار سال قدمت دارد ما با عناصری با پیشینه‌ای طولانی‌تر روبه رو هستیم.
وی ادامه داد: ماهیت هریک از عناصر و تعامل آنان با یکدیگر باید در متن تاریخ، فرهنگ و جامعه ایران تعریف شود و بر اساس فهم عمیق معرفت‌شناسی و هویت‌شناسی، هویت ایرانی و ایرانی معاصر تعریف شود تا بتوان بر اساس آنها از ایرانشهر سخن گفت.
سخنران ششمین نشست از سلسله نشست‌های ایران‌شهری اصول حاکم بر تحلیل خود از مفهوم ایرانشهر را به پنج اصل تقسیم کرد و گفت: پیروی از معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی ایرانی، توجه به قوانین حاکم بر عالم هستی، توجه به جایگاه انسان در تحلیل، توجه به تعادل اکولوژیک در رابطه میان عناصر چهارگانه و شناخت ماهیت و ویژگی‌های عناصر مدل اصولی هستند که باید در تحلیل مفهوم ایران‌شهری مورد توجه قرار داد.
وی در تشریح اصول خود ویژگی‌هایی را برشمرد و گفت: ترکیب‌گر، کل‌نگر، جمع اضداد، بی‌میلی ایرانیان در ترسیم تعادل، تناسب، تقارن و نظم طبیعت، مادی‌کردن معانی از طریق هنر و معماری و نقشی که انسان ایرانی در ایرانشهر ایفا می‌کند اساس معرفت‌شناسی ایرانی است و در این مفهوم، ایرانی باید به بداند کیست.
خوارزمی از تکنولوژی به عنوان شمشیر دو دم یاد کرد و گفت: نیازمند بازتعریفی از مفاهیم بنیادین انسان، جامعه و شهر هستیم و در این تعریف رابطه بین تکنولوژی با هرکدام از عناصر نیز اهمیت دارد زیرا هیچ شهری بدون زیرساخت‌های تکنولوژی پیشرفته قابل تصور نیست و این شمشیر دو دم موفق شد بسیاری از رنج‌های آدمی را کاهش دهد. در معرفت‌شناسی ایرانی، شهر با طبیعت رابطه‌ای تنگاتنگ دارد.
وی در پایان ویژگی‌های شهرهای امروز ایران را تشریح کرد و گفت: رهاشدگی، حاکمیت نیروهای بازار، بی‌هویتی، بی‌ارتباطی با طبیعت، نداشتن نقشه راهی برای بهره‌برداری هوشمندانه از تکنولوژی، مکانی ناشاد برای زندگی و عرصه‌ای ناهموار برای ایفای نقش انسانی ویژگی شهرهای امروز ایران هستند و به همین خاطر نیز این شهر افسارگسیخته در شرایط امروزی آماده تحول است. /