به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، طبق قانون برنامه پنجم توسعه نرخ بلیت هواپیما باید تا پایان سال اول این برنامه (۱۳۹۰) متنوع‌سازی و از ابتدای سال سوم (۱۳۹۲) برنامه پنجم توسعه نیز به طور کامل آزاد می‌شد اما به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های لازم و عدم کشش بازار، اجرای آن به تعویق افتاد.

اما بالاخره از اوخر خردادماه سال گذشته نرخ بلیت هواپیما در فاز نخست متنوع شد به این معنا که ایرلاین‌ها تنها مجاز به افزایش نرخ‌های بلیت تا سقف ۳۰ درصد بیش از نرخ‌های مصوب سازمان هواپیمایی مشروط بر رعایت الزاماتی از جمله افزایش خدمات بودند تا در نهایت با تصویب شورایعالی هواپیمایی و تایید وزیر راه و شهرسازی در نهایت با استناد به بند «ب» ماده ۱۶۱ قانون برنامه پنجم توسعه اجرای آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در سال پایانی برنامه کلید خورد.

توسعه ناوگان، افزایش توان اقتصادی ایرلاین‌ها، ایجاد رقابت در خدمات‌دهی و فراهم شدن زمینه حق انتخاب برای مسافران سه هدف مهم آزادسازی نرخ بلیت هواپیما است که از روز گذشته به شرکت های هواپیمایی ابلاغ شد. در مرحله نخست اجرای آزادسازی، نرخ بلیت هواپیما در ۱۷۰ مسير داخلی آزاد شد و نرخ بلیت ۸۷ مسير جزء مسيرهای حمايتی قرار دارد که همچنان مشمول قیمت گذاری است.

بر اساس این گزارش «دستورالعمل آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازهای داخلی» در بخش‌های هدف از آزادسازی، کلیات، الزامات اجری این طرح، روش اجرا، نظارت بر اجرا و ضمانت اجرا تدوین شده که به شرح زیر است:

در مقدمه این دستورالعمل آمده: به منظور بهبود شرایط سفر، افزایش رضایتمندی مسافران و ارتقای فضای کسب و کار در حوزه سفرهای هوایی داخل کشور جمهوری اسلامی ایران، آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازهای داخلی اعم از پروازهای برنامه ای و دربستی بر اساس شرایط مندرج در این دستورالعمل اجرا می شود.

ماده (۱) این دستورالعمل به تعارف اختصاص دارد.

- الزامات آزاد سازي

ماده ۲ : شرکتهاي هواپیمایی ملزم به ایجاد بسترها و شرایط ذیل به منظور اجراي آزادسازي نرخ بلیت و شبکه پروازي هستند.

۲,۱ – آزاد سازي پروازهاي داخلی صرفاً مشمول پروازهاي برنامه اي خواهد بودکه الزاماً از طریق کانال هاي توزیع شرکتهاي هواپیمائی عرضه گردد.

۲,۲– رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه به ویژه دستورالعمل حقوق مسافر ابلاغی توسط سازمان الزامی است.

۲,۳ – ارائه آمار عملکرد مالی و اقتصادي شرکتها به صورت ادواري و یا در بازههاي مورد نظر سازمان ضروري است.

۲,۴ – پرداخت کارمزد شناور (Commission)  و یا کارمزد ثابت ( Fixed Service fee) به نمایندگان فروش امکان پذیر گردد.

۲,۵ – پروازهاي برنامه اي از کانال سیستم هاي ذخیره و توزیع جا (CRS,GDS) عرضه گردد.

۲,۶ - پروازهاي برنامه اي در قبال صدور بلیت شرکت هواپیمایی و توسط دفاتر فروش شرکتهاي هواپیمایی و یا دفاتر خدمات مسافرتی هوائی مجاز عرضه گردد.

۲,۷- اعمال نظارت کافی بر دفاتر خدمات مسافرتهاي هوائی در خصوص اطمینان از فروش با نرخ اعلامی شرکت هواپیمایی صورت گیرد.

۲,۸ – برخورداري از زیر ساخت‌هاي بازرگانی و کانال هاي استاندارد توزیع و فروش ضروري است.

۲,۹ – درج نرخ ، شرایط فروش و استرداد بلیت و اطلاع رسانی آن از طریق وب سایتشرکت هواپیمایی الزامی است.

-روش اجرا

ماده ۳ : این دستورالعمل با رعایت موارد ذیل اجرا می‌گردد.

۳,۱- به منظور ایجاد فضاي رقابتی و رونق هرچه بیشتر فرودگاه‌هاي کشور مسیرهاي پروازي از لحاظ نرخ و شبکه پروازي در دو گروه مسیرهاي مشمول آزادسازي نرخ و مسیرهاي حمایتی مطابق جدول شماره یک پیوست دسته بندي شده است.

۳,۲-در خصوص مسیرهاي حمایتی نرخ بلیت به مدت یکسال توسط سازمان هواپیمائی کشوري تعیین و اعلام می گردد، پس از دورة یکساله این مسیرها نیز با صلاحدید سازمان مشمول آزادسازي نرخ خواهندگردید.

-نظارت بر اجرا

ماده ۴: نظارت سازمان بر جریان آزادسازي پروازهاي داخلی در قالب اعمال حاکمیتی خود تحت تدابیر و ساز و کارهاي ذیل می‌باشد:

۴,۱-  ایجاد فرصتها و شرایط یکسان براي شرکتهاي هواپیمایی جهت ارائه خدمات به مسافران و تعادل در توزیع شبکه پروازي

۴,۲- اتخاذ تدابیر لازم به منظور ایجاد فضاي کسب و کار و ارتقاي رقابت‌پذیري سالم نسبت به نحوه ارائه خدمات شرکتهاي هواپیمایی

۴,۳- پایش و ارزیابی مستمر و موثر فعالیت شرکتهاي هواپیمایی به منظور و اتخاذ سیاستها و تصمیم‌هاي لازم جهت ارتقاي سطح ایمنی و کیفیت پروازها

۴,۴- انجمن شرکت های هواپیمایی موظف است اطلاعات و مستندات مربوطه در خصوص نحوه اجراي مطلوب آزادسازي نرخ بلیت و شبکه پروازی را ضمن ساماندهی و بررسی روند عملکرد شرکت ها هر دو ماه یکبار به دفتر نظارت سازمان هواپیمایی کشوری ارائه کند.

۴,۵- دفتر نظارت موظف ست گزارش عملکرد و روند اجرای آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازی را هر ۳ ماه یکبار به ریاست سازمان هواپیمایی ارائه کند.

-ضمانت اجرایی

ماده ۵- سازمان هواپیمایی می‌تواند در جهت اعمال نظارت بر فعالیت هاي شرکتهاي هواپیمایی در حوزه آزادسازي نرخ بلیت و شبکه پروازي در صورت مشاهده تخلف شرکتها از مفاد مقررات این دستورالعمل بشرح ذیل تصمیم گیري نماید:

۱- تذکر و اخطار کتبی با تعیین مهلت مناسب جهت رفع اشکال

۲- محدود کردن حوزه فعالیت شرکت از لحاظ پروازهاي برنامه‌اي و دربستی

۳- محدود نمودن مسیرهاي پروازي شرکت از لحاظ مناطق جغرافیایی داخلی یا خارجی

۴- تعلیق فعالیت شرکت طبق بند ب تبصره( ۱) ماده ۶ قانون سازمان هواپیمایی کشوري

تبصره ۱: اتخاذ تصمیم و اعمال برخوردهاي مندرج در بندهاي ۱ و ۲ بر عهدة سازمان است.

تبصره ۲: اتخاذ تصمیم و اعمال برخورد مندرج در بند ۳ برعهدة کمیته راهبري آزادسازي است.

تبصره ۳: اتخاذ تصمیم و اعمال برخورد مندرج در بند ۴ برعهدة شورایعالی هواپیمایی است.

-سایر موارد:

ماده ۶ : بلیت هایی که قبل از تصویب این دستورالعمل فروخته شده اند مشمول طرح آزادسازي نرخ ها نمی‌شوند.

ماده ۷ : این دستورالعمل در ۷ بند و ۷ ماده و ۳ تبصره تدوین شده است.

ضمائم

آزادسازی نرخ و شبکه پروازی طبقه بندی مسیرهای پروازی کشور

پیوست: طبقه‌بندي مسیرهاي پروازي در کشور در قالب آزاد سازي نرخ‌ها و شبکه پروازي

1. مسیرهاي مشمول آزاد سازي

• شاخص‌هاي مسیرهاي مشمول آزاد سازي:

• فرکانس پروازی بالا
• وجود حداقل ۳ شرکت هواپیمایی فعال در آن مسیر ·
• مسافت کم مسیر و امکان استفاده آسان از شقوق حمل و نقل جایگزین ·
• تمامی مسیرهاي منتهی به فرودگاه کیش، قشم و فرودگاههاي شهرهاي نفتی است که تمامی پروازهاي آنها به صورت دربستی کامل بین شرکت ملی نفت و سازمانهاي زیرمجموعه و با هدف جابجایی پرسنل صورت می گیرد.
• مسیرهای جدید که هم اکنون پروازی توسط شرکت های هواپیمایی در این مسیرها برقرار نیست و در آینده فعال خواهد شد.

       ۲. مسیرهای حمایتی

• شاخص های مسیرهای حمایتی:

• فرنکانس پروازیه پایین
• عدم وجود حداقل ۳ شرکت هواپیمایی فعال در آن مسیر
• مسافت بالای مسیر و عدم امکان استفاده آسان از شقوق حمل و نقل جایگزین
• مسیرهای مربوط به مناطق محروم

لیست مسیرهای مشمول آزادسازی

الف- تمامی مسیرهای منتهی به فرودگاه های کیش، قشم و فرودگاه های شهرهای نفتی و لیست ذیل به عنون مسیرهای انفرادی مشمول آزادسازی که با شاخص های فوق الذکر تعیین شده اند(۳۵ مسیر)

ردیف	۱	۲	۳	۴	۵	۶	۷	۸	۹	۱۰
مبدا	آبادان	آبادان	اردبیل	ارومیه	اصفها‌ن	اصفهان	اصفهان	اهواز	اهواز	اهواز
مقصد	تهران	مشهد	تهران	تهران	مشهد	تهران	اهواز	تهران	مشهد	اصفهان
ردیف	۱۱	۱۲	۱۳	۱۴	۱۵	۱۶	۱۷	۱۸	۱۹	۲۰
مبدا	اهواز	بندرعباس	بندرعباس	بوشهر	تبریز	تبریز	چابهار	شیراز	کرمان	کرمانشاه
مقصد	شیراز	تهران	مشهد	تهران	تهران	مشهد	تهران	تهران	تهران	تهران
ردیف	۲۱	۲۲	۲۳	۲۴	۲۵	۲۶	۲۷	۲۸	۲۹	۳۰
مبدا	کرمانشاه	گرگان	ماهشهر	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد
مقصد	مشهد	تهران	تهران	تهران	شیراز	ساری	یزد	زاهدان	رشت	کرمان
ردیف	۳۱	۳۲	۳۳	۳۴	۳۵	۳۶	۳۷	۳۸	۳۹	۴۰
مبدا	مشهد	مشهد	تهران	تهران	تهران
مقصد	ماهشهر	بوشهر	یزد	زاهدان	دزفول

ب- مسیرهای جدید

ردیف	۱	۲	۳	۴	۵	۶	۷	۸	۹	۱۰
مبدا	ابوموسی	اردبیل	اصفهان	اصفهان	اصفهان	اصفهان	اهواز	اهواز	اهواز	اهواز
مقصد	شیراز	عسلویه	لامرد	بوشهر	دزفول	آغاجاری	ایلام	آغاجاری	آبادان	ماهشهر
ردیف	۱۱	۱۲	۱۳	۱۴	۱۵	۱۶	۱۷	۱۸	۱۹	۲۰
مبدا	اهواز	اهواز	ایلام	آبادان	بندرعباس	بندرعباس	بوشهر	بوشهر	تهران	تهران
مقصد	شیراز	شهرکرد	کیش	خارک	جاسک	خرم آباد	تهران	ماهشهر	ابوموسی	اراک
ردیف	۲۱	۲۲	۲۳	۲۴	۲۵	۲۶	۲۷	۲۸	۲۹	۳۰
مبدا	تهران	تهران	رشت	زاهدان	زاهدان	زاهدان	سیرجان	شاهرود	شاهرود	شاهرود
مقصد	جاسک	سراوان	همدان	بندرعباس	آبادان	بیرجند	ایرانشهر	ایلام	کرمانشاه	اردبیل
ردیف	۳۱	۳۲	۳۳	۳۴	۳۵	۳۶	۳۷	۳۸	۳۹	۴۰
مبدا	شاهرود	شاهرود	شاهرود	شیراز	شیراز	کرمان	کرمان	گچساران	مشهد	مشهد
مقصد	مشهد	اصفهان	شیراز	اهواز	یزد	خرم آباد	یزد	شیراز	سبزواز	طبس
ردیف	۴۱	۴۲	۴۳	۴۴	۴۵	۴۶	۴۷	۴۸	۴۹	۵۰
مبدا	مشهد	مشهد	همدان	همدان	همدان	شاهرود	طبس	شهرکرد	رفسنجان	لامرد
مقصد	ایلام	یاسوج	اهواز	نوشهر	رامسر	بجنور	جیرفت	گچساران	بم	بندرلنگه
ردیف	۵۱	۵۲	۵۳	۵۴	۵۵	۵۶	۵۷	۵۸	۵۹	۶۰
مبدا	شیراز	اهواز	رشت	زاهدان	اهواز	آبادان	آبادان	بندرعباس	تبریز	زاهدان
مقصد	دزفول	نوشهر	اصفهان	دزفول	اهواز	بوشهر	لار	آبادان	ایرانشهرا
ردیف	۶۱	۶۲	۶۳	۶۴	۶۵	۶۶	۶۷	۶۸	۶۹	۷۰
مبدا	زاهدان	ساری	شیراز	شیراز	کرمان	کرمان	کرمان	گچساران	اهواز	مشهد
مقصد	یزد	نوشهر	بوشهر	ارومیه	آبادان	بندرعباس	بوشهر	اهواز	آبادان	آغاجاری
ردیف	۷۱	۷۲
مبدا	تهران	تهران
مقصد	جاسک	همدان

لیست مسیرهای حمایتی

ردیف	۱	۲	۳	۴	۵	۶	۷	۸	۹	۱۰
مبدا	اصفهان	اصفهان	اهواز	اهواز	اهواز	اهواز	اهواز	ایرانشهر	آبادان	بندرعباس
مقصد	تبریز	یزد	یزد	تبریزی	رشت	ساری	نوشهر	زابل	اصفهان	اهواز
ردیف	۱۱	۱۲	۱۳	۱۴	۱۵	۱۶	۱۷	۱۸	۱۹	۲۰
مبدا	بندرعباس	بندرعباس	بندرعباس	بندرعباس	بندرعباس	بندرعباس	بندرعباس	بوشهر	بوشهر	بوشهر
مقصد	ابوموسی	اصفهان	رشت	چابهار	یزد	تبریز	آبادان	مشهد	اهواز	اصفهان
ردیف	۲۱	۲۲	۲۳	۲۴	۲۵	۲۶	۲۷	۲۸	۲۹	۳۰
مبدا	چابهار	رشت	زاهدان	ساری	شیراز	شیراز	شیراز	شیراز	شیراز	شیراز
مقصد	زاهدان	شیراز	مشهد	بندرعباس	بندرعباس	اهواز	آبادان	اصفهان	بندرلنگه	ساری
ردیف	۳۱	۳۲	۳۳	۳۴	۳۵	۳۶	۳۷	۳۸	۳۹	۴۰
مبدا	شیراز	شیراز	شیراز	شیراز	کرمان	کرمان	کرمان	کرمان	کرمان	کرمان
مقصد	تبریز	زاهدان	نوشهر	چابهار	مشهد	اصفهان	شیراز	زاهدان	تبریز	اهواز
ردیف	۴۱	۴۲	۴۳	۴۴	۴۵	۴۶	۴۷	۴۸	۴۹	۵۰
مبدا	کرمان	کرمانشاه	گرگان	لامرد	لامرد	ماهشهر	ماهشهر	ماهشهر	مشهد	مشهد
مقصد	ساری	شیراز	زاهدان	شیراز	اهواز	مشهد	مشهد	شیراز	نوشهر	زابل
ردیف	۵۱	۵۲	۵۳	۵۴	۵۵	۵۶	۵۷	۵۸	۵۹	۶۰
مبدا	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد	مشهد
مقصد	گرگان	اردبیل	زنجان	همدان	خرم آباد	بیرجند	ارومیه	چابهار	رفسنجان	دزفوا
ردیف	۶۱	۶۲	۶۳	۶۴	۶۵	۶۶	۶۷	۶۸	۶۹	۷۰
مبدا	مشهد	مشهد	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران
مقصد	اراک	رامسر	ایلام	رشت	بیرجند	خرم آباد	سنندج	ساری	بوجنورد	رامسر
ردیف	۷۱	۷۲	۷۳	۷۴	۷۵	۷۶	۷۷	۷۸	۷۹	۸۰
مبدا	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران
مقصد	یاسوج	سیرجان	لار	زابل	رفسنجان	شهرکرد	خوی	بم	شاهرود	جیرفت
ردیف	۸۱	۸۲	۸۳	۸۴	۸۵	۸۶	۸۷
مبدا	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران	تهران
مقصد	آغاجاری	طبس	سبزوار	ایرانشهر	گچساران	نوشهر	بندرلنگه

جمع بندي آماری مسیرهای مشمول آزادسازی و حمایتی:

تعداد کل مسیرها: ۲۵۷ مسیر

الف) مسیرهایی که آزاد سازي نرخ در مورد آنها انجام می گیرد:

تعداد مسیرها: ۱۷۰ مسیر (۶۶ درصد)

• مسیرهای منتهی به جزایر کیش و قشم: ۲۶ مسیر
• مسیرهای منتهی به شهرهای نفتی: ۳۷ مسیر
• مسیرهای انفرادی: ۳۵ مسیر
• مسیرهای جدید: ۷۲ مسیر

ب) مسیرهایی که در مورد آنها سقف نرخی (مدت یکسال) تعیین خواهد شد(مسیرهای حمایتی)

تعداد مسیرها: ۸۷ مسیر (۳۴ درصد کل مسیرها)