به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، شورای عالی شهرسازی و معماری در روزهای اخیر سلسله گزارش‌هایی از نقش بلندمرتبه‌سازی در آلودگی هوای پایتخت منتشر کرد که بازتاب بسیار زیادی میان مردم و کارشناسان حوزه شهرسازی و همچنین مدیران مرتبط چه در دستگاه‌های دولتی و چه دستگاه‌های زیرمجموعه مدیریت شهری داشته است.
تأیید گزارش‌های شورای عالی شهرسازی و معماری از سوی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست
معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در حاشیه چهارمین همایش مدیریت آلودگی هوا در جمع خبرنگاران درباره نقش بلندمرتبه‌سازی در آلودی هوای تهران با اشاره به همین گزارش‌های منتشره شورای عالی شهرسازی و معماری گفت: «موضوع تاثیرگذاری بلندمرتبه‌سازی بر جریان هوا یک موضوع علمی بود که در شورای عالی شهرسازی مطرح شد، بر اساس مدلسازی‌های شهرداری تهران و دولت، بلندمرتبه‌سازی‌هایی که در مسیر حرکت باد قرار دارند، می‌توانند در جریان باد تاثیر بگذارند و مانع جابه‌جایی هوا شوند، به خصوص در روزهایی که هوا ساکن است. تاثیر شهرسازی بر محیط زیست در تمام دنیا پذیرفته شده است و باید با توجه به محیط زیست، ساخت‌وسازهای خود را انجام دهیم.»
واکنش مدیریت شهری به گزارش‌های شورای عالی شهرسازي و معماري
اما محمدباقر قالی‌باف یکی از مسئولانی بود که در جلسه دوشنبه ۱۴ دی شورای عالی شهرسازی و معماری که در آن بر نقش بلندمرتبه‌سازی در آلودگی هوای تهران با ادله علمی تأکید شده بود حضور داشت، با این وجود وی در چهارمین همایش مدیریت آلودگی هوا یک بار دیگر نقش بلندمرتبه‌های مناطق ۲۲ و ۱ تا ۶ تهران را در آلوده شدن هوای پایتخت انکار کرد و گفت: «گاه در بحث آلودگی هوا صحبت از ساخت اتوبان، پل، خودرو، بلندمرتبه‌سازی و باد می‌شود؛ بعضی اطلاعات درست می‌دهند اما نتیجه غلط از آن می‌گیرند که این امر کاملا اشتباه است. در واقع آیا می‌توانیم بگوییم اتوبان یا بلندمرتبه باعث آلودگی هوا می‌شود؟ این مثل آن است که بگوییم ساخت چاقو باعث کشتن انسان‌ها می‌شود. در این بحث، مهم استفاده درست از ظرفیت‌هاست.»
یکی دیگر از مخالفان گزارش‌های علمی شورای عالی شهرسازی و معماری، پژمان پشمچی‌زاده معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران است که سه‌شنبه ۲۲ دی در برنامه تلویزیونی پیشخوان خبر شبکه خبر سیما با انکار این گزارش‌ها گفت: «با بررسی پدیده وارونگی دما در تهران مشخص می‌شود که بادها در ارتفاعات بسیار بالاتری از برج‌ها در جریان هستند و عملا ارتفاع هزار متر تاثیر چندانی در جریان هوا ندارد؛ اما با این حال عنوان می‌شود که این برج‌ها جلوی جریان هوا را می‌گیرند که این موضوع چندان صحیح به نظر نمی‌رسد. زیرا عامل اصلی آلودگی هوای تهران خودروها هستند وگرنه برج‌ها که به تنهایی هوا را آلوده نمی‌کنند.»
شورای عالی شهرسازی و معماری چه گفت؟
نگاهی گذرا به سه گزارش منتشره شورای عالی شهرسازی و معماری، فرافکنی برخی مدیران شهری پایتخت در موضوع «وجود ارتباط میان بلندمرتبه‌سازی و آلودگی هوای تهران» و تأیید شدن نظرات اعضای کابینه ـ رئیس جمهور، وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ـ را نشان می‌دهد.
...................
۱- نقش سازه‌های بلند در آلودگی هوای تهران
۱- مشروح ضوابط هفتگانه ساخت‌وساز بناهای بلند در تهران
۳- ضوابط و پهنه‌های بلند مرتبه‌سازی در طرح تفصیلی شهر تهران
....................
گزارش نخست: تأکید پژوهش‌های بین‌المللی بر اثرگذاری بلندمرتبه‌سازی در آلودگی هوای پایتخت
در گزارش نخست که شورای عالی شهرسازی و معماری نام آن را «تأثیر ساختمان‌های بلند بر تهویه طبیعی شهر» نهاده، آمده است: همواره در گردش باد در یک منطقه جغرافیایی، غیر از دو عامل طبیعی شرایط جوی حاکم و توپوگرافی منطقه، ۳ عامل غیرطبیعی و مصنوع و ساخته دست بشر شامل: «۱. ارتفاع و هندسه ساختمان‌ها و سازه‌ها، ۲. معماری و جانمایی سازه‌ها و ۳. خیابان‌ها و جانمایی صنایع آلوده‌کننده» نیز در تغییر شرایط تهویه طبیعی شهرها اثرگذارند.
همچنین در بخش دیگری از این گزارش، تحقیقاتی که در دانشگاه‌های معتبر بین المللی در خصوص نقش بلندمرتبه‌ها در آلودگی هوای شهرهای مهم جهان انجام شده، تشریح شده که «۱. تحقیق «استیون» و همکاران وی در سال ۲۰۰۶ در خصوص اثرگذاری بلندمرتبه‌ها در مقدار و تداوم تهویه یا ماندگاری آلودگی هوا در مرکز شهر منهتن، ۲. پژوهش «جولیا» و همکارانش در سال ۲۰۰۷ در مرکز شهر اوکلاهما و ۳. تحقیق «بایک» و همکارانش در دانشگاه سئول در خصوص نقش سازه‌های بلند در کاهش یا افزایش آلودگی هوای سئول» بخشی از این تحقیق‌هاست.
گزارش دوم: ضوابط هفتگانه بلندمرتبه‌سازی
دومین گزارشی که شورای عالی شهرسازی و معماری در هفته گذشته منتشر کرد، ضوابط هفتگانه بلندمرتبه‌سازی بود که در این شورا تعیین و تصویب شده است. اهم مسائل این هفت ضابطه، مسائلی همچون: «۱. سقف‌گذاری برای جمعیت تهران در روز و شب، ۲. بررسی دقیق ساختار اقتصادی اجتماعی پایتخت برای آمادگی در برابر زلزله و افزایش ایمنی ساخت و سازها، ۳. تعیین جریان باد و کریدور عبور هوا در تهران، ۴. نحوه تأمین منابع آب و خدمات زیربنایی و روبنایی بلندمرتبه‌ها، ۵. نقش بناهای بلند در هویت معماری ایرانی ـ اسلامی، ۶. محدود بودن بلندمرتبه‌سازی در تهران به جز مکان‌های خاص و ۷. تهیه گزارشی از آخرین وضعیت صدور پروانه‌های ساختمانی بلندمرتبه در تهران برای ارائه در شورای عالی شهرسازی و معماری» است.
گزارش سوم: جزئیات برج‌های فعلی تهران/ بلندمرتبه‌سازی ممنوع است
سومین گزارشی که شورای عالی شهرسازی و معماری در هفته گذشته با موضوع بلندمرتبه‌سازی و آلودگی هوای پایتخت منتشر کرد، عمدتا به تجزیه و تحلیلِ تعداد و وضعیتِ فعلی بلندمرتبه‌سازی و بناهای بلند تهران می‌پردازد که به این شرح است:
ـ بر اساس مواد «۱-۵-۶» و «۲-۵-۶» طرح جامع تهران مصوب ۱۳۸۶ شورای عالی شهرسازی و معماری، اولا برای بلندمرتبه‌سازی پهنه‌های خاصی در نظر گرفته شده و ثانیا به طور کلی بلندمرتبه‌سازی ممنوع است.
ـ بلندمرتبه‌سازی در تهران علاوه بر آنکه ۲۱ هزار و ۲۰۰ هکتار به مساحت تهران افزوده، یک میلیون و ۶۰۱ هزار نفر معادل ۱۷ درصد نیز به جمعیت پایتخت اضافه کرده است.
ـ مناطق ۱ تا ۶ و ۲۲ تهران مورد علاقه برج‌سازان است و سایر مناطق پایتخت نیز یا برج‌های بالای ۱۲ طبقه ندارند یا تنها یک فقره بلندمرتبه دارند./
