-نتیجه مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ به دنیا این پیام مهم را نوید داد که عقلانی ترین و منطقی ترین مسیر برای حل و فصل منازعات بین المللی، گفت و گو و مذاکره بر اساس اصل «احترام متقابل» است و این به نفع همه دنیا، ملت ها و بشریت است.

آنچه ما ایرانیان در این نبرد فراگیر دیپلماتیک به دنیا نشان دادیم عبارتند از:

١- حفظ حقوق ملت ها از طریق منطق عقلانیت و اراده سخت.
٢- پیشرفت کشورها از طریق دستیابی به فناوری های نوین و جهش در توسعه و پیشرفت همه جانبه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بین المللی.
٣- حل اختلافات و منازعات بین المللی مبتنی بر تعامل عزتمندانه توأم با تعقل و دوراندیشی.
٤- وحدت و یکپارچگی ملی اعم از ملت، رهبری معظم، دولت و نهادهای اجتماعی، سیاسی، رمز موفقیت در چنین عرصه های نفس گیر بین المللی است.
٥- خودباوری ملی مبتنی بر درک واقعیت های بین المللی و تعامل سازنده و منطقی با پدیده های نوین.

از این رهگذر می توان گفت ما در یک بازی نفسگیر «برد - برد» توانستیم همه مراحل فناوری هسته ای را در کشورمان حفظ کرده و در آینده توسعه دهیم و از سوی دیگر به یک منازعه وسیع، ساخته شده دیگران و نادرست با موفقیت پایان دهیم.

امروز، توانستیم غنی سازی را در نطنز، فراوری اورانیوم را در اصفهان، رآکتور تحقیقاتی را در اراک و فرایند تولید ایزوتوپ ها را در فردو با همه ابعاد آن حفظ کنیم و از سوی دیگر به تحریم های ظالمانه و ناحقی که سال ها بر اساس یک سناریوی مجعول به کشورمان تحمیل شده بود از مسیر صحیح آن، یعنی «دیپلماسی» پایان دهیم.

این دستاورد بزرگی است که در تاریخ ٥٠ ساله اخیر عرصه بین المللی به ندرت اتفاق افتاده است؛ به طور قطع این روز و پدیدآورندگان این روزها (ملت، رهبری معظم و دولت) و به ویژه تیم قدرتمند و ارزشمند مذاکره کننده این ملت، در تاریخ این سرزمین پهناور همیشگی و ماندگار خواهند شد.

امروز بدون تردید یکی از بزرگترین روزهای تاریخ معاصر ایران است، روزی بزرگ برای ملت، رهبر و دولتی بزرگ که با منطق وعقلانیت خود قدرت های بزرگ را به پذیرش حقوق حقه این ملت وادار کرد.

دو دهه فراز و نشیب در سخت ترین عرصه های دیپلماسی که هر گام اشتباه آن می توانست فاجعه آمیز باشد و هر اقدام سنجیده و حساب شده آن می توانست برون رفتی واقعی از این بازی پیچیده سیاسی، فناوری و دیپلماتیک باشد.

اکنون سؤال اساسی این است آیا بازی «برد- برد» اتفاق افتاده است؟ عمیقا باید گفت سه دیدگاه کاملا متعارض در این فرایند شکل گرفته است، نخست اینکه عده ای معتقدند برنده واقعی این تورنمنت نفسگیر، جمهوری اسلامی ایران است زیرا هم تکنولوژی را در داخل خاک خود حفظ کرد و هم اینکه اغلب موضوع های مورد اختلافش با غرب را به نفع خود حل و فصل کرد.

دوم اینکه، عده دیگری معتقدند طرف برنده این ماجرا کشورهای ١+٥ بودند که توانستند پیشرفت فناوری هسته ای را در ایران مهار و کنترل کنند و از این طریق همه دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران را در سال های گذشته نابود کنند.

دسته سوم معتقدند، مذاکرات در ١٣ سال گذشته با جمهوری اسلامی ایران یک مدل منحصر به فرد از تعامل بین المللی (International Engagement) در سطح جهان بود که می تواند الگویی نوین و راهگشا برای حل بسیاری از منازعات منطقه ای و بین المللی باشد.

دقیقا نقطه ثقل این پدیده (تعامل Engagement) پذیرش حقوق کشورها فارغ از تبعیض های مرسوم بین المللی است؛ به عبارت دیگر اگر تا چند سال گذشته فقط و فقط کشورهای ویژه ای در دنیا حق فناوری های نوین صلح آمیز هسته ای را داشتند، امروزه بسیاری از مردم دنیا دریافته اند مدل نوینی از تعاملات بین المللی مبتنی بر اصل گفت و گو و مذاکره در دنیا شکل گرفته است که می تواند ضمن حفظ حقوق ملت ها بر اساس حقوق بین الملل (حقوق و تکالیف)، مسیر پیشرفت کشورها را در آنچه حق آنهاست، فراهم کند.

* مدیرعامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران