شناسهٔ خبر: 180191 - سرویس مسکن و شهرسازی

پدافند غیرعامل یک اصل دائمی است

محمد شاهانی محمد شاهانی معاون برنامه‌ریزی و مهندسی و رئیس کمیته پدافند غیرعامل سازمان مجری ساختمان‌ها و تاسیسات عمومی و دولتی

پدافند غیرعامل یک اصل دائمی خواهد بود نه موضوعی برای یک مقطع خاص. موضوع پدافند غیرعامل همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده و این نشانگر اهمیت بالای موضوع پدافند برای نظام جمهوری اسلامی ایران است.این موضوع در سیاست‌های کلی نظام، اسناد راهبردی، سند چشم‌انداز، برنامه‌های توسعه و بودجه سنواتی پیش‌بینی شده و نمایانگر راهبردی بودن این اصل در همه فعالیت‌ها و عرصه‌های اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی کشور است. 

سازمان مجری ساختمان‌ها و تاسیسات عمومی و دولتی، جلسات کمیته پدافند غیرعامل را به صورت مستمر برگزار می کند و موضوعات شامل مباحث مربوط به پروژه‌ها و موارد مربوط به ستاد سازمان و ساختمان مرکزی بررسی و پس از اخذ تاییدیه سازمان پدافند غیرعامل نسبت به اجرای آن اقدام می‌شود.

در سنوات گذشته با بهره‌مندی از ظرفیت‌های قانونی اقدامات مناسبی در حوزه پدافند غیرعامل انجام شده است. بر همین اساس، در سال ۱۴۰۲ بر اساس مفاد بند س تبصره ۱۹ قانون بودجه اقدامات مناسبی در حوزه فاوا در راستای ارتقای شبکه سخت‌افزاری و همچنین ارتقای شبکه برق و آسانسورهای سازمان صورت پذیرفته است. 

همچنین، در خصوص چگونگی اجرای الزامات پدافندغیرعامل در پروژه‌ها از آنجا که میزان لزوم و جزییات پیاده‌سازی اصول پدافند غیرعامل با توجه به درجه‌بندی اهمیت ساختمان­‌ها مشخص می‌شود و توجه به این نکته که غالبأ بیمارستان­‌ها در درجه اهمیت حیاتی قرار می­‌گیرند، ضروری است علاوه بر رعایت الزامات مبحث ۲۱ مقررات ملی ساختمان، مباحث پدافند غیرعامل به صورت ویژه در بخش طراحی و اجرای بناهای درمانی مدنظر قرار گیرد.

فرآیند طراحی بناهای درمانی شامل فازهای جداگانه بوده که در هر یک از این فازها و متناسب با پیشرفت کار، مباحث پدافند غیرعامل مورد توجه قرار خواهند گرفت. به عنوان نمونه در مراحل ابتدایی، جانمایی کلی پروژه در سطح شهر نیازمند توجه به مسائل خاصی است. از مهم‌ترین این موارد رعایت اصول همجواری بناهای درمانی با سایر کاربری هاست که در نهایت این امر کمک خواهد کرد تا میزان بروز خطر در مواقع حادثه برای بنای درمانی کاهش یابد. همچنین لزوم رعایت حداقل فاصله با مراکز دارای پتانسیل بروز خطر مانند مراکز توزیع سوخت مراکز صنعتی و سایر مراکز مشابه مورد تاکید است.  این مثال به خوبی گویای این نکته است که پدافند غیرعامل از ابتدای زنجیره حیات پروژه که همان جانمایی است باید مورد توجه قرار گیرد.

در فاز صفر و مطالعات اولیه پروژه، مواردی که میزان آسیب­‌پذیری بنا را تحت تأثیر قرار می­‌دهد بررسی شده و راهکارهای کاهش اثرات آنها پیشنهاد می­‌شود. طراحی معماری و سازه به منظور کاهش اثرات حاصل از انفجار، طراحی تأسیسات مکانیکی و برقی به نحوی که پاسخگوی زمان بحران باشند از طریق دیدن ظرفیت­‌های مازاد و موازی‌سازی تجهیزات، جانمایی صحیح تأسیسات زیربنایی در سایت بیمارستان به منظور کاهش تجمع آنها در یک نقطه و مواردی از این دست، ملاحظات طراحی به منظور پیاده‌­سازی موازین پدافند غیر عامل است.

تهیه پیوست پدافند غیرعامل با توجه به قوانین بالادستی برای پروژه‌­های بیمارستانی الزامی شده است. در این سند باید تمامی خطرات مورد انتظار در طول حیات پروژه توسط مشاور صاحب صلاحیت مورد ارزیابی قرار گرفته و تنها در صورت تصویب این پیوست، امکان تخصیص بودجه به پروژه وجود خواهد داشت. 

برنامه های حوزه پدافندغیرعامل در سال ۱۴۰۳ نیز به تایید سازمان پدافندغیرعامل رسیده و در حال اجراست.