به گزارش مركز روابط عمومي و اطلاع رساني وزارت راه وشهرسازي، معاون برنامه‌ريزي و اقتصاد حمل و نقل وزير كه در پنجمين جلسه كميته آمار بخشي وزارتخانه كه به مناسبت روز ملي آمار برگزار شده بود، سخن مي گفت با اشاره به اينكه متاسفانه در عرصه عمل اعتقادي به آمارها وجود ندارد و از انبوه اطلاعات تهيه شده استفاده مطلوب نمي‌شود، بيان داشت: در كشور به علت عدم استفاده از آمار شاهد عدم توازن در توزيع اعتبارات و آمايش سرزميني هستيم و تصميمات متناسب كمتر اتخاذ شده است.
امير اميني با آسيب‌شناسي بخش‌هاي آمار اظهار كرد: آمارها به صورت مكرر و به صورت داده‌هاي ناهمسان در مورد واحد يكساني ارائه مي‌شود كه بايد تعاريف را مشابه تعريف و اين مشكل را رفع كرد. همچنين مشكل ديگر اين است مفهوم آماري دادهها براي افرادي كه آ» را تولدي مي كنند مشخص نيست.
رئيس كميته آمار بخشي وزارت راه وشهرسازي در ادامه سخنانش با تاكيد بر وجود فاصله بين بدنه توليد‌كنندگان دادهها و استفاده كنندگان از آنها يادآور شد: يك ديگر از آسيبهاي آماري پيوسته نبودن آنها است به طوري كه لايه‌هاي آماري در حوزه‌‌هاي مختلف با يكديگر مرتبط نيستند.
اميري اضافه كرد: با توجه عدم يكپارچگي آمار تصميمات نيز متناسب با آن پراكنده است و مشكل ديگر طرح آمارها در سط مديران است در حالي كه آمارها بايد در سطح كارشناسي تحليل و تصميم سازي شود و سطح كلان به جاي سطوح كارشناسي تصميم‌گيري مي‌كند.
معاون برنامه‌ريزي و اقتصاد حمل و نقل تصريح كرد: آمارها در فرايند كار تهيه نمي‌شود و 90 درصد اقلام آماري در حوزه راه و شهرسازي به صورت دستي ارائه مي‌شود و مكانيزه نيست كه ميزان آمار گاها تا چندين برابر با سيستم‌هاي مكانيزه اختلاف دارد.
وي تاكيد كرد: نگاه معاونت برنامه‌ريزي و اقتصاد حمل و نقل دادن آزادي كامل به شركت‌هاي و سازمانهاي تابعه در توليد داده است و اگر سامانه‌اي در زيربخش‌ها وجود ندارد مكلف هستيم تا در ستاد بستري براي استقرار سامانه و درج دادهها فراهم كنيم.
اميري تصريح كرد: وجود سامانه‌هاي مختلف نشان از بي ساماني است و بايد به دنبال يكپارچه سازي سامانه‌ها باشيم تا چراغ راه‌مان باشد.
بازنگري در شاخص‌هاي عملكردي وزارت راه و شهرسازي
بنابر اين گزارش در پنجمين جلسه كميته آمار بخشي وزارت راه وشهرسازي مديركل دفترآمار وتلفيق برنامه با ارئه گزارشي از فعاليتهاي صورت گرفته در آن دفتر اعلام كرد: بازنگري در شاخص‌هاي اختصاصي عملكردي وزارت راه و شهرسازي آغاز شده است و تاكنون 230 شاخص آماري مورد شناسايي و بازبيني قرار گرفته است كه در نظر داريم در بخش هايي كه تاكنون داده‌هاي گذشته جمع آوري نشده است؛ نيز اقدام لازم صورت گيرد.
مهدي قرباني ابراز داشت: طراحي و پياده سازي سامانه بانك جامع حمل ونقل با تغييرات جديد و نگارش جديد آماده شده است و در حال عملياتي كردن سامانه هستيم.
دبير كميته آمار بخشي در بخش ديگري از سخنانش بيان داشت: در دفترآمار وتلفيق برنامه تصوير بخشي وزارت راه وشهرسازي تدوين شده است كه در اين بخش عملكرد سال 1392 و شش ماهه 1393 و مقايسه آن با مدت مشابه سال قبل با قيد درصد رشد و تحقق برنامه آمده است.
قرباني افزود: همچنين برنامه 1404 بر اساس طرح جامع حمل و نقل و مسكن و شهرسازي ، برنامه پنجم توسعه و مصوبات شوراي برنامه ريزي و ديگر موارد تهيه شده است.
مديركل دفترآمار وتلفيق برنامه تاكيد كرد: عملكرد برنامه پنجم توسعه بر اساس موارد قانوني برنامه با جداول شاخص‌هاي حمل ونقلي و مسكن و شهرسازي، جداول مالي طرحهاي سرمايه‌گذاري دولتي و غيره نيز در دفترآمار وتلفيق برنامه تهيه شده است.
همچنين در ادامه پنجمين جلسه كميته آمار بخشي وزارت راه وشهرسازي سرپرست مركز فن آوري اطلاعات و ارتباطات بر يكپارچه سازي سامانه‌هاي موجود وزارت راه وشهرسازي تاكيد كرد و گفت: فاز دوم سامانه سبا مشتمل بر اطلاعات پروژه‌هاي در دست اجراي وزارتخانه از تيرماه امسال عملياتي شده است و اميدواريم برزو رساني اطلاعات در اين سامانه صورت گيرد.
جواد رادسعيد اعلام كرد: در حال حاضر 11 درصد كل اطلاعات داده شده به ستاد وزارتخانه مكانيزه شده است و 417 شاخص دستي و 90 شاخص مكانيزه تاكنون شناسايي شده است.
چالش‌هاي مركز آمار ايران و نظام آماري كشور
عوض عليپور، معاون اقتصادي و محاسبات ملي مركز آمار ايران كه به مناسبت روز ملي آمار در پنجمين جلسه كميته آمار بخشي وزارت راه شهرسازي حضور يافته بود با اشاره به چالش‌هاي مركز آمار ايران و نظام آماري كشور يادآور شد: مشكل دريافت اطلاعات آماري از دستگاه‌هاي اجرايي كشور، فقدان نظام آمارهاي ثبتي و سيستم اطلاعاتي -عملياتي مرتبط در دستگاه‌هاي اجرايي، عدم استفاده از استانداردهاي آماري و تعاريف و مفاهيم يكسان در دستگاه‌هاي اجرايي و فعال نبودن كميته آمارهاي بخشي در دستگاه‌هاي اجرايي از جمله چالش ها است.
وي ادامه داد: از ديگر چالش‌هاي مركز آمار ايران و نظام آماري كشور، پايين بودن سطح سواد آماري و فرهنگ آماري در جامعه، عدم استناد به آمارهاي مراجع رسمي و فقدان نظام آماري يكپارچه در كشور است.
معاون اقتصادي و محاسبات ملي مركز آمار با اشاره به الزامات قانوني ارائه آمار يادآور شد: نقش محوري شوراي عالي آمار به عنوان مرجع اصلي هدايت و راهبري نظام آماري كشور مصوب 1353 كه "تعيين سياست كلي برنامه هاي آماري كشور و نحوه توزيع فعاليت هاي آماري بين سازمانهاي مسئول" را به عهده اين شورا گذاشته است.
همچنين بر اساس ماده 18 آئين نامه نظارت بر طرح هاي آمارگيري نمونه اي، سرشماري ها و ساماندهي نظام آمارهاي ثبتي مصوب 7/6/1387 شوراي عالي آمار " به منظور تحقق بند ب ماده 6 برنامه ملي آمار، دستگاه‌هاي اجرايي موظفند بلافاصله پس از ساماندهي و استقرار سيستم‌هاي اطلاعاتي – عملياتي خود، آمارهاي حاصل از اين سيستم‌ها را براي قرار گرفتن در پايگاه اطلاعات آماري كشور، به صورت برخط (Online) دراختيار مركز آمار ايران قرار دهند.”
وي افزود: اعلام مرجعيت مركز آمار ايران به عنوان متولي اصلي تهيه، توليد و انتشار آمارهاي رسمي كشور با تصويب ماده 54 قانون برنامه پنجم توسعه در مجلس شوراي اسلامي است.
عليپور با اشاره با الزامات آماري ذكر شده در ماده 40 قانون مديريت خدمات كشوري تصريح كرد: مطابق بند الف ماده 54 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران، مركز آمار ايران مرجع رسمي تهيه، اعلام و انتشار آمارهاي رسمي در كشور است.
در ادامه پنجمين جلسه كميته آمار بخشي وزارت راه شهرسازي، معاون طرحهاي آماري و آمارهاي ثبتي كشور با اشاره به اينكه نبض اقتصادي كشور در سه بخش نرخ‌هاي تورم، بيكاري و رشد مي تپد، گفت: وزارت راه وشهرسازي اقداماتي را زير پوشش خود دارد كه بخش قابل توجهي از هزينه خانوار را به خود اختصاص داده است لذا بايد از نظر آماري توجه خاصي به اين بخش و آمارهاي آن داشت.
نعمت‌الله رضايي ادامه داد: نظام آماري كشور غيرمتمركز است و استانداردهاي آماري و مهرنظارت مركز آمار بر آمارهاي وزارت راه وشهرسازي بايد بخورد.
وي با اشاره به منابع آماري مركز آمار كشور يادآور شد: طراحي و اجراي سرشماري‌‌ها و طرح هاي آمارگيري نمونه‌اي دو روشي است كه در حال حاضر اجرا و مشكلي در عملياتي كردن آن وجود ندارد اما در مورد سوم كه شامل ساماندهي نظام‌هاي آماري كشور مي‌شود در اين زمينه مشكل داريم.
معاون طرحهاي آماري و آمارهاي ثبتي كشور با تاكيد بر اينكه ثبت‌هاي اداري بايد به ثبت‌هاي آماري برسد، بيان داشت: چهار عامل جمعيت، املاك، فعاليت و كسب وكار مي تواند گردش جامع از نظام آماري ارائه نمايد.
وي توضيح داد: در بخش املاك از سامانه املاك و مستغلات كشور، بخش جمعيت از سامانه سازمان ثبت احوال، كسب و كار نيز از سامانه سازمان امور مالياتي كشور استفاده مي‌شود.
بنابر اين گزارش پنجمين جلسه كميته آمار بخشي وزارت راه شهرسازي آخرين نگارش سامانه سجا و وضعيت هر يك از سازمان ها و شركت ها ارائه و در خصوص تصوير بخشي وزارت راه و شهرسازي و ضرورت به روز رساني داده هاي آن توسط سازمان ها و شركت ها توضيحاتي ارائه شد.
تقدير از نمايندگان سازمان ها و شركت هاي برتر در حوزه آمار و اطلاعات بخشي آخرين برنامه پنجمين جلسه كميته آمار بخشي وزارت راه شهرسازي بود.
ذكر اين نكته ضروري است كه دفترآمار و تلفيق برنامه ستاد وزارت راه و شهرسازي وظيفه شناسايي نيازهاي آماري وزارتخانه و واحدهاي استاني و وابسته از طريق استقرار نظام آمارهاي ثبتي به منظور احصاء نيازهاي آماري كشور با همكاري و هماهنگي مركز آمار ايران و ايجاد و به روز‌آوري پايگاه اطلاعات آماري وزارتخانه و فراهم نمودن زمينه اتصال آن به پايگاه اطلاعات آماري بخشي و شبكه اطلاع رساني كشور با هماهنگي مركزآمارايران و تهيه سالنامه ، فصلنامه ، ماهنامه و گزارش هاي آماري تخصصي برحسب نياز دارد.
نگهداري بانك هاي اطلاعاتي بخش راه و شهرسازي و انجام اقدامات لازم براي تامين امنيت اطلاعات، بررسي برنامه ها و طرحهاي زير بخش ها و تلفيق آنها در چارچوب برنامه هاي راهبردي و كلان بخش حمل ونقل، مسكن و شهرسازي، تلفيق برنامه هاي راه و شهرسازي به منظور هماهنگي در بودجه واجراي برنامه هاي توسعه كشور و با هدف انسجام و يكپارچگي از ديگر وظايف دفترآمار و تلفيق برنامه ستاد وزارت راه و شهرسازي است.