شناسهٔ خبر: 18761 - سرویس مسکن و شهرسازی

پنجم اسفند زادروز دانشمند ایرانی خواجه نصیر‌الدین طوسی و روز مهندس - ۷

ارتباط میان نگاه صرفا صنفی به حرفه مهندسی با کاهش کیفیت ساخت

پیروز حناچی پیروز حناچی*: نزدیک به یک دهه در دهه شصت شمسی کشورمان رشد سه ونیم درصدی را تجربه کرد که نتیجه آن موالید جمعیت جوان کمتر از سی سالی شد که ۵۰ درصد کل جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و که در حال حاضر رو به سالمندی هستند.

این جمعیت جوانی که از سن تحصیل مقدماتی، متوسطه، دانشگاهی و نهایتا تحصیلات تکمیلی همواره پیک جمعیتی را تشکیل می‌داده‌اند خواسته‌هایی دارند که بارها نیازهایشان را با مطرح کردن مبحث تحصیلات دانشگاهی به تعویق انداخته‌ایم.

با توسعه آموزش عالی در کشور شرایطی فراهم شد که تعداد زیادی دانش‌آموخته کارشناسی و بالاتر تربیت شوند. اگر از این نیروی انسانی گسترده کمال استفاده و بهره‌مندی را داشته باشیم، یک فرصت برای کشور است و اگر نتوانیم از آنها در توسعه کشور استفاده کنیم، به آسیبی جدی تبدیل خواهند شد.

بخش زیادی از این جمعیت جوان، مهندسان و متخصصان علوم فنی و مهندسی هستند. در حال حاضر به عنوان نمونه در رشته‌های فنی و مهندسی از قبیل مهندسی ساختمان بیشتر از نیاز کشور نیروی انسانی متخصص و تحصیلکرده دانشگاهی داریم. اگر تنسیق در امور مهندسی شکل درستی نیابد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ متأسفانه الآن عقبه انسانی سیستم مهندسی ساختمان کشور دچار این موضوع شده است. تعداد زیادی مهندس داریم که بازار کار مشخصی برایشان وجود ندارد که به جذب آنها در سایر مشاغل انجامیده است. به این معنا که عده زیادی از دانش‌آموختگان ما عنوان مهندس را یدک می‌کشند؛ ولی در مشاغلی که تخصص‌شان نیست مشغول شده‌اند.

حتی در بخش مهندسی هم ممکن است مشغول به کار شده باشند، اما پای طرح‌هایشان امضای فرد دیگری نشانده می‌شود و نمی‌توانند مسئولیت کار خود را بر عهده بگیرند که همه اینها نشان‌دهنده وارد آمدن آسیب جدی به حرفه مهندسی است. متأسفانه در طول ۱۰ سال گذشته این آسیب‌ها تشدید هم شده است؛ چرا که مفاسد مالی و اقتصادی نیز با این مشکلات صنفی درآمیخته که نگاه مردم به مهندسان را تغییر منفی داده است.

توسعه رشته‌های مهندسی در دانشگاه‌ها به جای آنکه کیفیت ساخت و ساز را ارتقا دهد، به کاهش کیفیت منجر شده است نظام مهندسی ساختمان نیز به جای آنکه به توسعه کیفی ساخت و سازها بپردازد، صرفا مشغول رفع و رجوع مشکلات صنفی بوده که می‌تواند خطری جدی برای آینده حرفه مهندسی ساختمان باشد یا حتی به ضد خودش تبدیل شود. نگاه صنفی صرف داشتن به حرفه مهندسی، سبب فراموشی ابعاد دیگری از زندگی حرفه‌ای مهندسان از قبیل کیفیت ساخت و ساز، تعهد در برابر کارهایی که بر عهده گرفته‌اند، نحوه برقراری ارتباط میان مهندس و کارفرما یا مهندس و تشکل‌های حرفه‌ای و ... می‌شود. امیدواریم این نقیصه‌ها در اصلاح مبحث دوم رفع شود.

*معاون معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی