شرکت مادر تخصصی فرودگاههای کشور به عنوان متولی اداره و نگهداری و توسعه و تجهیز تعداد 58 فرودگاه در سرتاسر ایران طی سالهای اخیر از یک شرکت با ساختار متکی بر بودجه دولتی به شرکتی با ساختار درآمد هزینه ای تبدیل شده است این شرکت به منظورسود آور عنوان فعالیت ها تصمیم گرفته است که مطالعات طرح تجاری برای تعدادی از فرودگاههای مذکور انجام شود با توجه به وضعیت عملکردی و اهمیت و موقعیت استراتژیک شهر تهران و به تبع آن فرودگاه مهرآباد تصمیم گرفته شد که طرح تجاری در این راستا برای فرودگاه بین المللی مهرآباد تدوین شود.

شهر تهران علاوه بر اینکه به لحاظ جمعیتی اولین شهر ایران می باشد به دلیل پایتخت بودن و وجود بزرگترین سازمان های دولتی و غیر دولتی دارای جایگاه ویژه ای از نظر جذب مسافر و ... می باشد . هرچند که بررسی و مطالعه آمار ارائه شده نشان می دهد که طی سالهای اخیر تهران نه تنها به عنوان اصلی ترین و بزرگترین و مهمترین شهر ایران مطرج بوده است بلکه از لحاظ سیاحتی و گردشگری و نیز در برخی مواقع از سال به عنوان مرکز نمایشگاه های ملی و بین المللی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است . بدیهی است که شرایط ویژه تهران تأثیر مستقیم بر عملکرد و ترافیک هوایی فرودگاه داشته و خواهد داشت . فرودگاه مهرآباد در حال حاضر با پذیرش قریب به دوازده میلیون مسافر اولین فرودگاه کشور است .

همچنین این فرودگاه به لحاظ تعداد پروازهای داخلی ( تا قبل از انتقال پروازهای خارجی به فرودگاه امام خمینی (ره)) در جایگاه اول کشور قرار گرفته است و بررسی ها نشان دهندۀ روند فزاینده ترافیک هوایی در فرودگاه مهرآباد می باشد .

پس از مباحثات در مورد اهداف و احتیاجات شرکت فرودگاههای کشور از یک سو و محدودیت های موجود از قبیل عدم وجود طرح جامع جدید و به هنگام و کاربردی برای فرودگاه و محدودیت های بودجه ای و زمانی از سوی دیگر و انتقال پروازهای خارجی مقرر شد که طرح تجاری برای فرودگاه مهرآباد در دست تهیه و تدوین قرار گیرد. بنابراین با عنایت به تمامی موارد مشروحه اقدامات لازم برای انجام مطالعات تدوین طرح تجاری فرودگاه مهرآباد باید آغاز شود .

تاریخچه فرودگاه بین المللی مهرآباد

 نام اصلی این منطقه یا نام اصلی روستای مهرآباد "حسین آباد"بود . تا اینکه جزو مهریه عصمت الدوله درآمد و نام مهرآباد را بر آن گذاشتند . اما بعدها به مناسبت خرج های بی رویه مهرآباد به گرو رفت و از تملک خانواده او خارج شد و دادخواهی او نزد رضاخان هم بی فایده بود و به خاطر بی مهری خویشاوندان ، چنان آزرده شد که دست از مهرآباد کشید . چندی بعد ، دریکی از روزهای سال 1296 شمسی و در اواخر جنگ جهانی اول ، مردم تهران برای اولین بار شاهد پرواز هواپیما در فراز آسمان بودند . این هواپیما به صورت قطعات مجزا ، از روسیه و از طریق بندر انزلی به وسیله اتومبیل به تهران حمل شد و پس از سوار کردن قطعات ، توسط خلبان روسی بر فراز تهران بی برج و باروی آن ایام و در ارتفاع پائین پرواز کرد و چون در آن زمان محلی به عنوان فرودگاه در تهران وجود نداشته ، خلبان در محل امور خارجه تهران ( میدان مشق ) به زمین نشست .

سالها بعد و به دنبال پیشرفت سریع صنعت هواپیمائی ، حق انحصاری هواپیمائی در ایران به موجب قانون ، در بهمن 1304 به شرکت هواپیمائی آلمانی یونکرس (Junkers) واگذار شد و 22 سال بعد و پس ازتأسیس باشگاه خلبانی با 20 فروند هواپیما در سال 1317، عملاً فرودگاه مهرآباد تأسیس و متولد شد .

در سال 1325 اولین گروه خلبانان نیروی هوایی به آمریکا اعزام شدند و پس از آن نیروی هوایی در سال 1328 با هواپیمای T.86 و F.33 در مهرآباد شروع به کار و عملیات پروازی را آغاز نمودند . و در راستای رشد تکنولوژی صنعت هواپیمائی و عضویت ایران در سازمان ایکائو منجر به رشد روز افزون صنعت حمل و نقل هوایی مسافری و باری در فرودگاه مرکز ایران (مهرآباد) گردید.

هدف از تدوین طرح تجاری فرودگاه بین المللی مهرآباد

هدف اصلی از تدوین این طرح تجاری، ارائه توصیه های است که گستره ، ماهیت و زمان بندی برنامه اولویت های سرمایه گذاری برای توسعه کوتاه مدت فرودگاه را هدایت کند . مطالعات برنامه ریزی تجاری به منظور تهیه یک برنامه کوتاه مدت برای سرمایه گذاری مالی صورت می گیرد که ضمن فراهم آوردن یک مجموعه فرودگاهی امن ، کارآمد، اقتصادی و از نظر زیست  محیطی قابل قبول برای جامعه ، یک پارچگی عملیاتی فرودگاه بین المللی مهرآباد را نیز حفظ کند.

محقق ساختن این اهداف نیازمند توجه به مسائل زیر است :

·    مطالعه در مورد وضعیت موجود فرودگاه برای درک شرایط موجود تسهیلات فرودگاهی و خدماتی که در حال حاضر ارائه می شود .

·    برآورد ترافیک برای یک دوره 5 ساله .

·    تدوین یک مدل مالی

·    تجزیه و تحلیل پروژهای سرمایه گذاری بر اساس نوع درآمدها و نوع خدمات قابل ارائه و تأثیر آن به شرایط مالی

مقایسه میان چشم انداز فرودگاه بین المللی مهرآباد و چشم انداز بازار

فرودگاه مهرآباد با توجه به رشد ترافیک هوایی و افزوده شده شرکتهای هواپیمائی و خطوط هوایی درهر برهه زمانی با نیازهای جدید مسافرین و مراجعین و شرکتهای هواپیمائی و جانبی مواجه می شود که درصد درفع نیازها و در جهت کسب درآمد فعالیت های تجاری قابل ملاحظه ای را در برنامه کاری خود دارد .

رستوران و مراکز تهیه و ارائه غذای سریع و آماده از جمله نیازهای مسافران می باشد . همچنین با توجه به کمبود فضای پارک اتومبیل خصوصاً در ایام حج ، از دیگر تسهیلاتی مورد نیاز مسافران ، فضای پارک اتومبیل است .

کارکنان خطوط هوایی که در فرودگاه بین المللی مهرآباد به کار مشغولند ، از دیگر گروه های مشتریان می باشند که این فرودگاه می تواند از تأمین خدمات و تسهیلات برای آنها منتفع شود .

در این رابطه ، شکاف عمده ای میان خدماتی که در حال حاضر در فرودگاه بین المللی مهرآباد ارائه می شود و رشدی که در آنجا در شرف وقوع است ، وجود دارد .

در عرصه خدمات هوانوردی نیز ، فرودگاه می تواند با ارائه خدمات ، نه تنها به منظور افزایش در آمدهای هوانوردی ، بلکه همچنین با تأمین خدمات جدید به بهره برداران هواپیماها ، به درآمدهای خود بیفزاید.

رابطه میان فرودگاه  و استفاده کنندگان از تسهیلات که می توان آنها را به مسافران و خطوط هوایی تقسیم کرد ، می تواند به رابطه ای سازنده تبدیل شود ، به گونه ای که تأمین مالی به منظور توسعه فرودگاه ، توسط استفاده کنندگان اصلی از آن صورت گیرد ، بنابراین تشریک مساعی میان فرودگاه و مسافران و خطوط هوایی موضوع حساس و تعیین کننده ای در توسعه فرودگاه به شمار می آید .

مشخصات فرودگاه :

نوع فرودگاه :

مالکیت فرودگاه

دستگاههای ارتباطی فرودگاه

سازمانها و واحدهای مستقر در فرودگاه

امکانات خدماتی

مشخصات و تجهیزات ترمینالها

الف) ترمینال داخلی ( 2و4و6 )

ب) ترمینال خارجی  و حج( 1و3و5 )

دستگاههای ناوبری ، ارتباطی ، رادار نصب شده در محدوده تحت مدیریت فرودگاه

قابلیت پذیرش هواپیما

درجه بندی فرودگاه از نظر آتش نشانی

تجهیزات ایمنی زمینی
 

 لیست شرکتهای هواپیمایی داخلی
 

لیست شرکتهای هواپیمایی خارجی
 

 منبع: فرودگاه بین‌المللی مهرآباد