مهدی جمالینژاد در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، کارخانه ریسباف اصفهان را یکی از کارخانههای ارزشمند و تاریخی اصفهان دانست و درباره تاریخچه آن گفت: این کارخانه سال ۱۳۱۱ در اصفهان راهاندازی شد و در سال ۱۳۱۳ با سرمایه ۳۱۴ هزار تومان آغاز به کار کرد. ریسباف یکی از هفت کارخانه ضلع شمالی زاینده رود و یکی از کارخانههایی است که در محور چهارباغ بالای اصفهان به عنوان محوری ارزشمند در شهر تاریخی اصفهان بنا و در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی نیز ثبت شده است.
شهردار اصفهان افزود: این کارخانه در جنوب شرقی سی و سه پل قرار دارد و در محل باغهای اعتمادالدوله و حاتمبیک در شرق محور هزار جریب در زمینی به مساحت هفت هکتار و زیربنای چهار هکتار بنا شده است. سال گذشته قرار شد کارخانه ریسباف بعد از تدوین تفاهمنامه بین شهرداری، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و وزارت راه و شهرسازی به موزه شهر اصفهان تبدیل شود زیرا علیرغم اینکه اصفهان را میتوان نوعی شهرموزه دانست، اما درون خود موزه درخوری ندارد.
وی درباره نقش هر گروه در این تفاهمنامه سه جانبه چنین توضیح داد: طبق این تفاهم وزارت راه و شهرسازی وظیفه تملک، میراث فرهنگی وظیفه مرمت و شهرداری وظیفه طراحی و محوطه سازی و همچنین پشتیبانی مرمت را بر عهده گرفت. اقدامات اصلی برای تملک ریسباف سال ۱۳۹۳ صورت گرفت و مهندسان مشاور مطالعات لازم درباره سایت کارخانه ریسباف را انجام دادند و سپس تفاهم نامهای موضوعی با تایید استاندار و تنفیض مقام عالی وزارت راه و شهرسازی به امضا رسید.
جمالینژاد ادامه داد: در مرحله بعد تفاهمنامه نمایندگی بانک ملی و وزارت راه و شهرسازی را داشتیم و در نهایت صورتجلسه توافقنامه کارخانه ریسباف اصفهان به دست آمد که موضوع آن تامین مقدورات تملک و مرمت و بهسازی شهری اراضی این کارخانه بود. تمامی این مراحل با تلاش وزارت راه و شهرسازی پیش رفت تا اینکه این بنای ارزشمند از بانک ملی به عنوان مالک خریداری شد
جمالینژاد درباره نقش شهرداری اصفهان در مراحل بعد از تملک ریسباف گفت: شهرداری اصفهان در بخش مرمت میتواند پشتیبانیهای لازم را از سازمان میراث فرهنگی به عمل آورد و در عرصه طراحی و نحوه بهرهبرداری آن نیز وارد خواهد شد. ریسباف نیازمند طرحی جامع است تا شهروندان اصفهان و گردشگران بتوانند بیشترین بهره را از مرمت و احیای آن ببرند. در حال حاضر یکی از مهمترین بحثها که بسیار هزینهبر خواهد بود موضوع هزینه بهرهبرداری و مسوول اصلی این کار است زیرا مرمت و احیای دوباره ریسباف علاوه بر هزینه سنگین اولیه، هزینهای مستمر و مداوم نیاز خواهد داشت تا بتواند پایدار بماند.
شهردار اصفهان با اشاره به اینکه اصفهان اخیرا ثبت جهانی صنایع دستی شده است گفت: اصفهان به شبکه شهرهای خلاق جهان پیوسته است و شهرداری اصفهان نیز آمادگی خود را برای بهرهبرداری از بنای ارزشمند ریسباف اعلام میکند زیرا این شهر به وجود و احیای چنین بناهایی نیاز دارد. در این راستا باید اصفهان به عنوان شهری خلاق معرفی شود و برای رسیدن به چنین جایگاهی لازم است که به ارکان ایجاد و توسعه شهرهای خلاق توجه کنیم. استفاده از توانمندی استادان، صنعتگران، معماران، نویسندگان، هنرمندان، طراحان و در مجموع تمامی هستههای خلاق شهر، بخشی از این فرایند هستند.
وی افزود: یکی دیگر از ایدههایی که میتواند بسیار کارآ باشد تبدیل بخشی از کارخانه ریسباف به موزهای است که در آن بتوانیم آثار هستههای خلاق شهر را گرد هم آوریم.
جمالینژاد در پاسخ به این سوال که «اصفهان برای تبدیل شدن به یک شهر خلاق چه نیازهایی دارد؟» گفت: چهار اصل مهم را در خصوص یک شهر خلاق باید در نظر داشت که شامل انعطاف پذیری، ابتکار، خطرپذیری و رهبری خلاق در شهر میشود. اصفهان به عنوان یک شهر خلاق باید شهری برتر، کارآفرین، فنآفرین، قابل رقابت در حوزه بازارهای جهانی و در تعامل با سایر شهرها برای سرمایهگذاری باشد و مطلوبیت بسترهای اجتماعی و فرهنگی را در خود فراهم کند.
وی با تاکید بر ظرفیتهای بالقوه و بالفعل اصفهان برای رسیدن به چنین جایگاهی اظهار کرد: در واقع باید شرایطی فراهم شود که حس تعلق شهروندان به شهر زیاد شود یعنی آثار تاریخی که نمادی از هویت هر شهر هستند باید ماندگار باشند تا حس وابستگی به شهر از بین نرود. در کنار حفظ این نمادهای قدیمی باید شهر از فنآوریهای نوین نیز بهرهمند شود و مدیران شهری خلاق و نوآوری داشته باشد در این صورت است که میتوانیم داشتههای فرهنگی شهر را به رخ جهانیان بکشیم، از تجارب سایر شهرهای خلاق بهره مند بشویم، ظرفیت رقابتپذیری تجاری شهر را افزایش دهیم و در تبادل دانش گروههای فرهنگی جهان سهیم شویم.
شهردار اصفهان تاکید کرد: در یک کلام میتوان گفت شهر خلاق فضایی است که در آن فعالیتهای نوآورانه رخ میدهد، مسوولان شهری خدمات همگانی و زیرساختهای اجتماعی و اقتصادی را به نوینترین، کاراترین، بهرهورترین و زیباترین روش ارایه میدهند. فلسفه شهر خلاق این است که ظرفیتی بیش از آنچه در وهله اول تصور میکنیم ارایه دهد. کارخانههای ارزشمندی مانند ریسباف یا دخانیات همین ظرفیتها هستند که هیچ گاه از آنها استفاده نکردیم در حالی که باید به بهترین شکل بهرهور شوند تا در جذب گردشگر، ایجاد مراکز اقامتی مانند هتلها و تقویت صنایع دستی موثر باشند.
وی با اشاره به دیگر کارخانه صنعتی تاریخی به جا مانده در شهر اصفهان گفت: شرکت دخانیات شرکتی خصوصی است که در یکی از کارخانههای قدیمی اصفهان فعالیت دارد و به دلیل دارا بودن قدمت تاریخی در نخستین روزهای انتصابم به عنوان شهردار اصفهان بازدید از آن را در برنامه قرار دادم. این کارخانه قدیمی از ارزش تاریخی فوقالعادهای برخوردار است و شهرداری اصفهان آمادگی دارد که کارخانه دخانیات را که در مرکز شهر اصفهان قرار دارد تملک و بازآفرینی کند زیرا نجات آن نیز میتواند در راستای اهداف ما که همان رسیدن به شهر خلاق است موثر باشد. متاسفانه در این کارخانه قدیمی در حال حاضر فعالیتهای مختلفی انجام میشود که ممکن است به جنبههای تاریخی کارخانه خدشه وارد کند.
جمالینژاد به برپایی جلسات ستاد ملی و استانی بازآفرینی پایدار شهری اشاره کرد و گفت: حاضریم چنین پروژههایی را با طرح در این ستاد در دستور کار مشترک قرار دهیم ضمن اینکه اخیرا سند بازآفرینی پایدار شهر اصفهان و ساختار این سند تدوین شده و آماده هستیم در راستای این سند وضعیت و مشکلات آثار ارزشمندی چون کارخانه ریسباف را که در معرض نابودی هستند پیگیری و حل و فصل کنیم.