حجت‌اله غلامی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با بیان این‌که اصفهان و جایگاه دوران صنعتی این شهر موجب شکل گیری ساخت‌وسازهایی شد که در صنعت نساجی اتفاق افتاد، گفت: بیشتر کارخانه‌هایی که نساجی استان اصفهان را تامین می کردند آنهایی بودند که در یک مقطع خاص از دوره پهلوی اول و دوم و عمدتا با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی شکل گرفتند. تعدادی از این کارخانه‌های فعال در محور چهارباغ بالای اصفهان و تعدادی نیز در حاشیه رودخانه اصفهان برپا شدند و رونق خاصی به اقتصاد این استان بخشیدند.
وی درباره چرایی از بین رفتن کارخانه‌های اصفهان یکی پس از دیگری در طی سالیان مختلف چنین توضیح داد: متاسفانه بعد از تصویب قانون حمایت از صنایع روند تخریب این بناهای قدیمی آغاز شد؛ قانونی که بر مبنای آن صنایع می‌توانند کارخانجات واقع در محدوده داخلی شهرها را به بیرون از شهرها منتقل کنند و زمین آنها را به مسکونی تبدیل کنند. در پی این اتفاق بود که زمین‌هایی که روزی چرخ صنعت اصفهان در آنها می‌چرخید، به جایگاه ساخت‌وسازهای مسکونی بدل شدند. تمام کارخانجات شهر اصفهان که به کار نساجی اشتغال داشتند و از آن جمله می‌توان به کارخانه‌های فرش‌باف، شهرضا، تجارت، ناهید و سوسن اشاره کرد یکی پس از دیگری و در پی این قانون تخریب شدند.
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان با اظهار تاسف از این‌که از همه کارخانه‌های احداث شده در آن زمان فقط ساختمان دو کارخانه نساجی باقی مانده‌است گفت: این دو کارخانه شامل کارخانه نختاب که اداره دخانیات در آن مستقر شده و دیگری کارخانه ریسباف می‌شود که در چهارباغ بالا به مساحت ۷۰ هزار مترمربع با ساخت‌وسازهای همان دوران باقی مانده است. ریسباف در تملک بانک ملی قرار داشت و قاعدتا برای این‌که از تخریب آن جلوگیری شود و به سرنوشت دیگر کارخانه‌های اصفهان دچار نشود باید مجموعه‌ای از سازمان‌های موجود شامل میراث فرهنگی، شهرداری و اداره راه و شهرسازی اصفهان نسبت به تملک آن اقدام می‌کردند.
وی درباره ورود سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف برای حفظ و مرمت این بنای تاریخی گفت: سازمان میراث فرهنگی با توجه به مشکلات بودجه‌ای نتوانست برای این پروژه تامین اعتبار کند، شهرداری نیز درگیر پروژه‌های شهری دیگری بود. در این بین راه‌وشهرسازی با پیشنهاد استان و شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران و موافقت وزیر راه و شهرسازی، وارد فرایند خرید و تملک این کارخانه شد و این موضوع از اوایل سال ۹۴ در دستور کار قرار گرفت.
غلامی درباره فرایند خرید این کارخانه و چگونگی قیمت‌گذاری آن گفت: اولین جلسات ما با بانک ملی برگزار و تفاهم‌نامه اولیه با این بانک تنظیم شد. بر این اساس قرار شد کارخانه بر اساس نرخ کارشناسی روز قیمت‌گذاری شود. ثانیا قرار شد برای خرید ریسباف و در قبال قیمت کارشناسی تعیین‌شده بخشی از هزینه خرید این کارخانه در قالب املاک مورد نیاز بانک ملی و بخش دیگری نیز به صورت نقدی به این بانک پرداخت شود. بعد از این تفاهم‌نامه جلسات با بانک ملی ادامه پیدا کرد و هیات پنج نفره کارشناسی مشخص و ارزش این کارخانه رقمی افزون بر ۲۱۵ میلیارد تومان برآورد شد و مورد توافق طرفین قرار گرفت.
به گفته غلامی، بعد از برآورد قیمت کارخانه توسط کارشناسان رسمی دادگستری، در مرحله نخست پرداخت ۱۵۰ میلیارد تومان از طریق معاوضه املاک متعلق به وزارت راه و شهرسازی انجام شد. این املاک توسط همان هیات کارشناسی اولیه ارزیابی شدند و املاک مورد قبول بانک ملی قرار گرفتند. طبق توافق انجام شده پرداخت بخش دوم پرداخت نیز شامل ۶۵ میلیارد تومان به صورت نقدی و در دو مرحله تایید شد.
وی در پاسخ به این سوال که چه طرح و برنامه‌ای برای رونق بخشیدن دوباره کارخانه ریسباف بعد از مرمت و احیای آن وجود دارد، اظهار کرد: بعد از این مرحله پیشنهاد فراخوانی را برای تهیه طرح برای ریسباف ارایه دادیم و تشکیل شورایی راهبردی متشکل از دو معاون وزیر راه و شهرسازی، معاونت میراث فرهنگی، شهردار اصفهان، راه و شهرسازی اصفهان و استانداری اصفهان به وزیر راه و شهرسازی پیشنهاد شد که این گروه مسوولیت پیگیری مراحل بازآفرینی کارخانه ریسباف را بر عهده دارند. برای تعیین کاربری بخش‌های مختلف این کارخانه نیز در نخستین مرحله مسابقه‌ای بین‌المللی یا در مقیاس ملی برگزار می‌کنیم و در آن از مشاوران می‌خواهیم کاربری‌های مناسب برای این فضای ۷۰ هزار مترمربعی در محور چهارباغ بالای اصفهان را پیشنهاد بدهند و از بین پیشنهادهایی که ارایه می‌شود مشاور برتر توسط شورای راهبردی انتخاب و سپس کار مطالعات و طراحی پروژه آغاز خواهد شد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان درباره دیگر برنامه‌های در نظر گرفته شده برای ریسباف بعد از خرید آن گفت: به موازات این فعالیت‌ها مرمت این بنای تاریخی و ساختمانهای موجود در کارخانه که بیشتر یادآور دوران معماری صنعتی اصفهان است، را آغاز خواهیم کرد. برای این کار قراردادی را با یکی از کارگزاران مورد قبول شرکت عمران و بهسازی شهری منعقد می‌کنیم که این سازمان عملا کارگزار ما برای بازسازی و مرمت سالن‌های موجود خواهد بود تا به موازات آن مشاور تعیین شده طرح نهایی را برای تمامی کارخانه آماده کند.
غلامی ادامه داد: قطعا باید ابتدا وضع موجود را مرمت کنیم، فضاهای مورد نیازمان را برای ایجاد یک مجموعه شهری مناسب در بخش‌هایی که ساخت‌وسازی صورت نگرفته طراحی کنیم و آن‌جا را به فضایی تبدیل کنیم که نیاز شهری اصفهان باشد. وی افزود: پیشتر در محور چهارباغ بالا، میدان نظام جمهوری اسلامی را داشتیم که به دلیل تخریب کارخانه‌های دیگری که در آن مسیر قرار داشت عملا از طرح جامع شهر اصفهان حذف شد و مساحت ۷۰ هزار مترمربعی کارخانه ریسباف می‌تواند جایگزین مناسبی برای آن فضای شهری که در طرح جامع شهر اصفهان پیش‌بینی شده بود شود و پاسخگوی نیازهای منطقه‌ای استان شود.
به گفت وی این فضا قرار نیست صرفایک فضای شهری باشد بلکه با مقیاس وسیعی که دارد می‌تواند به منطقه مرکزی استان اصفهان و استان‌های مجاور خدمات ارزنده‌ای ارایه کند.
مدیرکل راه و شهرسازی اصفهان درباره ایده‌هایی که تاکنون برای بهره‌برداری مجدد از کارخانه ریسباف مطرح شده نیز چنین توضیح داد: نخستین ایده این است که موزه بزرگ اصفهان را در این کارخانه دایر و فعال کنیم. برای رسیدن به این هدف بخش خصوصی می‌تواند سالن‌های موجود در کارخانه را که مرمت می‌شوند، تجهیز و از آنها بهره‌برداری کند. به موازات این امر، فضاهایی خالی نیز در زمین کارخانه وجود دارد که یکی از ایده‌های موجود برای کاربری آنها، ایجاد بازارچه صنایع دستی است. باتوجه به این که شهر اصفهان از نظر صنایع دستی ارزشمند، جایگاه ویژه‌ای در سطح جهانی دارد و به عنوان شهر صنایع دستی نیز ثبت جهانی شده است، به همین دلیل کارخانه ریسباف بعد از مرمت می‌تواند در تولید یا عرضه صنایع دستی جایگاه ویژه‌ای داشته باشد.
وی با تاکید بر مساحت ۷۰ هزار هکتاری کارخانه ریسباف تاکید کرد که می‌توان گزینه‌های مختلفی را برای کاربری این فضا در نظر داشت تا فضاهای متنوعی در این مکان ایجاد شود و افزود: با توجه به وسعت پروژه قطعا به کمک‌ها و فعالیت بخش خصوصی نیز در این مسیر نیازمندیم.
وی درباره برنامه‌های اداره راه و شهرسازی استان اصفهان برای حمایت و احیای بناهای ارزشمند این استان گفت: کارخانه ریسباف و کارخانه‌های صنعتی دیگر در تقسیم‌بندی قانون حمایت از بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری جزو فضاهای ناهمگون شهری و یکی از پنج محدوده نیازمند بهسازی محسوب می‌شوند. علاوه بر ریسباف، کارخانه دخانیات نیز در اصفهان در همین مجموعه می‌گنجد که برای این‌که در معرض تخریب یا خرید و فروش بخش خصوصی قرار نگیرد یا سواستفاده اقتصادی از این مجموعه‌های باارزش تاریخی نشود برنامه ویژه‌ای برای آن داریم. به کمیسیون ماده پنج پیشنهاد داده‌ایم تمامی مجموعه را به عنوان یک فضای شهری، فرهنگی خدماتی تصویب کند که در عمل این اولین قدم برای تملک این بنای قدیمی است.
غلامی از کارخانه نختاب نیز به عنوان پروژه بعدی نام برد که در مرحله بعدی تملک‌های راه و شهرسازی قرار دارد و افزود: بنا داریم پروژه بزرگ سیلوی اصفهان را نیز به عنوان ساختمان نمادین سیلو حفظ کنیم و با کاربری فرهنگی و خدماتی که به مجموعه می‌دهیم می‌توانیم بخشی از فضای مورد نیاز شهروندان را تامین کنیم. در واقع این سه فضای مهم شهری را از بین کلیه فضاهایی که پیش از این تخریب شده و اثری از آنها باقی نمانده و به واحدهای مسکونی یا تجاری تبدیل شده‌اند به مجموعه‌های خدماتی، فرهنگی و تفریحی شهر تبدیل خواهیم کرد.
مدیرکل راه و شهرسازی با اشاره به توریستی بودن اصفهان گفت: برای رونق گردشگری در مرحله نخست باید زیرساخت‌های شهر گردشگری را در اصفهان ایجاد کنیم در غیر این‌صورت نمی‌توانیم شهری داشته باشیم که از آن به عنوان مقصد گردشگری بین‌المللی و داخلی یاد کنیم. متاسفانه در سال‌های گذشته مدیریت استان بخش زیادی از وقت خود را صرف صنایعی کرد که موجب افزایش آلایندگی اصفهان شدند و کمتر به زیرساخت‌های بخش توریستی پرداخته شد. باید برای گردشگر هدف و برنامه داشته باشیم و بخشی از وقت گردشگران را می‌توان با مرمت و بهره‌برداری از مجموعه‌هایی تاریخی مانند ریسباف، به نحوی تاثیرگذار و ماندگار، پر کرد. /