به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، یکی از اصلی‌ترین وظایف حاکمیتی وزارت راه و شهرسازی در حوزه شهرسازی، سیاستگذاری کلان و راهبری فرآیندهای طرح‌ریزی فضایی، شهری و منطقه‌ای در کشور است. این وظایف که بر اساس قانون تأسیس شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران و سایر قوانین مرتبط انجام می‌شود، در برنامه هفتم توسعه، به‌ویژه در مواد ۴۸، ۵۰، ۵۲ و ۶۴، مورد تاکید ویژه قرار گرفته است.
وزارتخانه مکلف است ضمن بازنگری و اصلاح ساختار طرح‌های توسعه و عمران شهری و منطقه‌ای، زمینه تحقق الگوهای سکونت متوازن، کاهش نابرابری‌های فضایی، تقویت تاب‌آوری شهری و ارتقای هماهنگی بین‌بخشی را فراهم آورد. همچنین ارتقای حکمرانی شهری، بازتعریف نقش شهرداری‌ها در نظام برنامه‌ریزی و به‌روزرسانی ضوابط و مقررات ملی ساخت‌وساز از دیگر الزامات اجرایی این تکالیف به شمار می‌رود.
در سال نخست دولت چهاردهم، حوزه معاونت شهرسازی و معماری و دبیرخانه شورای‌عالی شهرسازی و معماری، با همکاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و سازمان ملی زمین و مسکن، اقداماتی راهبردی در این حوزه انجام داده است. این اقدامات راهبردی شامل؛ بازنگری ساختار طرح‌های جامع و تفصیلی شهری و منطقه‌ای، به‌روزرسانی و ارتقای ضوابط و مقررات ساخت‌وساز، تمرکز بر سکونتگاه‌های غیررسمی و حریم شهرها، یکپارچه‌سازی سامانه‌های اطلاعات مکانی شهرسازی، و نقش‌آفرینی فعال در تدوین و تصویب اسناد کلان سیاستگذاری فضایی کشور است.
بازنگری ساختار طرح‌های جامع و تفصیلی شهری و منطقه‌ای
در این بخش، اجرای مصوبه سال ۱۴۰۰ شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص بازنگری در نگرش و روش تهیه طرح‌های جامع شهری، انعقاد قرارداد ۳۴ طرح جامع شهر با شرح خدمات مبتنی بر نگرش و روش نوین، و پیگیری ملاحظات و تکالیف مرتبط، از جمله مشارکت‌پذیر کردن طرح‌ها و اتخاذ رویکرد مسئله‌محور، و تدوین شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های مرتبط با بازنگری در ساختار طرح‌ها، از جمله دستورالعمل نحوه تدوین دستور کار طرح جامع، متناسب‌سازی حق‌الزحمه طرح‌های جامع، اختصاصی‌سازی شرح خدمات، نحوه مشارکت شهرداری‌ها در تهیه طرح‌های تفصیلی انجام شد.
از دیگر اقدامات انجام شده در این بخش، می‌توان به برگزاری نشست‌ها، همایش‌ها و کارگاه‌های تخصصی بازنگری در ساختارهای طرح‌های جامع و تفصیلی با حضور اندیشمندان، دانشگاهیان، انجمن‌های صنفی و جامعه مهندسین مشاور، و اقدامات مرتبط برای بازنگری و تعیین شرح خدمات طرح‌های تفصیلی اشاره کرد.
به‌روزرسانی و ارتقای ضوابط و مقررات ساخت‌وساز
در این بخش، اقدامات انجام شده شامل؛ تدوین و ابلاغ دستورالعمل نحوه نگارش ضوابط طرح‌های تفصیلی با رویکرد کاهش اختلاف‌برداری و تفسیرپذیری، تهیه ضوابط فنی یکپارچه ساخت‌وساز در بافت‌های فرسوده و تاریخی با مشارکت سازمان میراث فرهنگی و شرکت بازآفرینی، و ارتقای فصل سوم مقررات ملی ساختمان (ایمنی در برابر زلزله) با همکاری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی است.
تمرکز بر سکونتگاه‌های غیررسمی و حریم شهرها
در این محور، تدوین پیش‌نویس سند سیاستی ملی مواجهه با اسکان غیررسمی با مشارکت نهاد ریاست‌جمهوری و شرکت بازآفرینی، بازنگری در ضوابط توسعه سکونتگاهی در حریم شهرها به‌منظور کنترل گسترش بی‌رویه و جلوگیری از تغییر کاربری غیرمجاز، استفاده از داده‌های ماهواره‌ای برای تحلیل رشد افقی سکونتگاه‌های حاشیه‌نشین در پنج کلان‌شهر انجام شد.
یکپارچه‌سازی سامانه‌های اطلاعات مکانی شهرسازی
در این بخش نیز، ارتقای سامانه ملی پایش طرح‌های شهری با قابلیت اتصال به نقشه‌های SDI و تبادل اطلاعات با شهرداری‌ها، آغاز اجرای پروژه اتصال سامانه شهرسازی به سامانه املاک و اسکان به‌منظور رصد تغییرات کاربری و کنترل ساخت‌وساز، تدوین معماری کلان سامانه مدیریت اطلاعات مکانی برای برنامه‌ریزی شهری در وزارتخانه، طراحی و راه‌اندازی سامانه گزارش‌گیری طرح‌های توسعه و عمران شهری و منطقه‌ای در سطح کشور و ایجاد داشبورد مدیریتی مرتبط انجام شده است.
نقش‌آفرینی فعال در تدوین و تصویب اسناد کلان سیاستگذاری فضایی کشور
در این بخش، ارائه لایحه جدید قانون جامع شهرسازی برای تصویب در دولت و ارسال به مجلس شورای اسلامی، و تهیه گزارش ملی پایداری شهرها با رویکرد سنجش‌پذیری عملکرد شهری در افق ۱۴۱۰ انجام شد.