به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، سیدمحمد بهشتی عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری و عضو پیوسته فرهنگستان هنر، امروز سه شنبه ۱۵ مهر در مراسم روز جهانی اسکان بشر که با موضوع پاسخ به بحران‌های شهری برگزار شد، با تاکید بر مفهوم عمیق واژه اسکان بشر، آن را فراتر از ساخت‌وساز و توسعه شهری دانست و گفت: اسکان، ریشه در سکینه و آرامش دارد و بشر، وجه زمینی و مادی انسان است. بنابراین هدف نهایی، دستیابی انسان به زندگی همراه با آرامش است.
وی ضمن تاکید بر اینکه آرامش زمانی برقرار است که هر چیز در جای خود قرار داشته باشد، افزود: به محض آنکه تعادل در محیط زندگی بر هم می‌خورد، آرامش نیز از بین می‌رود. همان‌گونه که درد در بدن، نشانه خروج از تعادل است، در شهر نیز بی‌نظمی و ساخت‌وسازهای ناهماهنگ موجب از بین رفتن آرامش شهری می‌شود.
عضو پیوسته فرهنگستان هنر ضمن تاکید بر اهمیت اسناد تصویری کشور به عکس‌های هوایی سال ۱۳۳۵ به عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد شهرسازی ایران اشاره کرد و گفت: در آن دوران، رودخانه، دشت، کوه و باغ‌ها، همگی سر جای خود بودند. اما با رشد سریع جمعیت و گسترش بی‌برنامه شهرها، این تعادل از بین رفته است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع افزایش جمعیت و تجربه ایران و جهان در این باره پرداخت و توضیح داد: در دوران صفویه، جمعیت اصفهان از حدود ۶۰ هزار نفر به بیش از ۶۵۰ هزار نفر رسید، اما حاصل آن، شهری آباد و زیبا بود. بنابراین افزایش جمعیت الزاما به معنای تخریب نیست، بلکه نحوه مواجهه ما با رشد جمعیت تعیین‌کننده نتیجه است.
بهشتی به تغییرات اقلیمی و نحوه مواجهه ایران با این تغییرات پرداخت و افزود: ایران سرزمینی بی‌قرار است. تنها در سال ۱۳۹۸ بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ رویداد طبیعی مخرب در کشور رخ داده است. در حالی‌که بسیاری از الگوهای توسعه شهری ما از کشورهایی گرفته شده که سرزمین‌هایی آرام و باثبات دارند. اجرای این الگوها در محیطی ناپایدار، نتیجه‌ی مطلوبی نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه اسکان بشر تداعی‌گر آرامش حیات انسانی است بر ضرورت بازنگری در نحوه توسعه شهری تاکید کرد و گفت: شاید عامل اصلی بحران‌های زیست‌محیطی و شهری در ایران، جمعیت یا تغییرات اقلیمی نباشد، بلکه نوع نگاه و شیوه مواجهه ما با سرزمین است.
بهشتی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع فرونشست و بحران آب در کشور پرداخت و افزود: مسائلی مانند فرونشست و تنش آبی امروز به واقعیت تبدیل شده‌اند. برای مثال، شهر یزد با بیش از ۶۰۰ هزار نفر جمعیت، در ده سال آینده با چالش جدی تأمین آب مواجه خواهد بود. این امر می‌تواند موج جدیدی از مهاجرت اقلیمی را رقم بزند که ضرورت دارد تا در این زمینه چاره اندیشی شود.
مهاجرت به استان‌های شمالی به دلیل بحران آب
عضو پیوسته فرهنگستان هنر با بیان اینکه جابه جایی جمعیتی هم اکنون در استان‌های شمالی ایران مشهود است گفت: در شهرهایی مانند سیاهکل، بنگاه‌های معاملات ملکی از استان‌های مرکزی و جنوبی فعال شده‌اند. این روند نشان می‌دهد که مهاجرت به دلیل بحران آب در حال شکل‌گیری است. اما استان‌های گیلان و مازندران هنوز آمادگی لازم برای پذیرش این جمعیت را ندارند و هم‌اکنون نیز با مشکلات زیست‌محیطی متعددی از جمله دفن زباله و حفظ منابع آبی روبه‌رو هستند.
بهشتی تاکید کرد: چنانچه این وضعیت به‌درستی مدیریت نشود، مهاجرت به‌جای سازندگی، منجر به تخریب خواهد شد.
ضرورت نگاه آینده نگرانه به موضوع اسکان بشر در ایران
به گفته وی، کشور در زمینه‌ی اسکان بشر در آستانه‌ی شرایط اضطراری قرار دارد و لازم است دستگاه‌های اجرایی با نگاه ملی و آینده‌نگر به موضوع بپردازند.
بهشتی بر بومی‌سازی الگوهای جهانی توسعه در کشور تاکید کرد و گفت: در کنار توجه به مصوبات بین‌المللی، باید به شرایط خاص اقلیمی، زیست‌محیطی و جمعیتی کشور خودمان نگاه کنیم. تنها در این صورت می‌توانیم شهرهایی بسازیم که پایدار و آرامش‌بخش باشند.
وی افزود: هم اکنون بیش از ۸۰ درصد جمعیت ایران در شهرها زندگی می‌کنند، و این شهرنشینی بیشتر از سر اجبار و فشار اقتصادی و نه از مسیر طبیعی رشد مدنیت بوده است. بنابراین برای تحقق سکینه و آرامش در سرزمین مان، باید نوع نگاه و عمل خود را در برابر طبیعت، منابع و شهرها تغییر دهیم.