به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی (سیستان و بلوچستان)، احداث بزرگراه زاهدان - خاش یکی از شاخص‌ترین طرح‌های توسعه‌ای در جنوب شرق ایران است که امروز به‌عنوان نماد اراده ملی برای تحول زیرساختی در استان سیستان و بلوچستان شناخته می‌شود.
این پروژه بزرگ و حیاتی نه‌فقط یک طرح عمرانی بلکه بخشی از چشم‌انداز راهبردی کشور برای تقویت پیوندهای داخلی، ارتقاء دسترسی به مناطق مرزی و متوازن‌سازی توسعه در استان‌هایی است که برای سال‌ها از کمبود زیرساخت رنج برده‌اند.
شهرستان مرزی خاش در حدود ۱۸۰ کیلومتری جنوب شرقی زاهدان قرار دارد و مسیر زاهدان - خاش بخش مهمی از کریدور شمال - جنوب سیستان و بلوچستان را شکل می‌دهد؛ این محور از شریان‌های کلیدی و پرتردد به‌شمار می‌رود که توسعه آن نقشی تعیین‌کننده در بهبود ایمنی جاده‌ای، تسهیل تردد بین‌شهری و ارتقاء جایگاه ترانزیتی این استان در سطح ملی و فراملی دارد.
پروژه‌ای بدون تعطیلی با به‌کارگیری تمام ظرفیت
عملیات ساخت بزرگراه زاهدان - خاش در قالب چهار قطعه مجزا و با بهره‌گیری از بیش از ۶۵۰ نیروی انسانی متخصص و بیش از ۳۵۰ دستگاه ماشین‌آلات سنگین به‌صورت شبانه‌روزی و بدون وقفه در حال اجراست.
استمرار این فعالیت‌ها حتی در روزهای تعطیل، نشان‌دهنده اهمیت این پروژه در اولویت‌بندی توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل در دولت چهاردهم است؛ همه دستگاه‌های اجرایی و عوامل فنی در تلاشند تا با بیشترین بهره‌وری و دقت این پروژه را در سریع‌ترین زمان ممکن به بهره‌برداری برسانند و زمینه‌ساز تحولی بنیادین در شبکه راه‌های جنوب شرق کشور شوند.
اهمیت راهبردی مسیر زاهدان - خاش
اهمیت راهبردی مسیر زاهدان - خاش فراتر از اتصال ۲ نقطه جغرافیایی است؛ این مسیر ستون فقرات جاده‌ای استان و حلقه‌ای از زنجیره ترانزیتی شرق کشور محسوب می‌شود که از طریق آن امکان دسترسی سریع‌تر و ایمن‌تر به مرزهای شرقی، بنادر جنوبی به‌ویژه چابهار و همچنین گذرگاه‌های ترانزیتی بین‌المللی فراهم می‌شود.
چابهار به عنوان دروازه راهبردی ایران در اقیانوس هند زمانی می‌تواند نقش واقعی خود را در اقتصاد منطقه‌ای و جهانی ایفا کند که راه‌های منتهی به آن متناسب با جایگاه این ظرفیت ملی توسعه یافته باشد ، در این میان بزرگراه زاهدان – خاش یک قطعه کلیدی از این کریدور بزرگ است که با تکمیل آن پیوند زمینی بندر چابهار با نقاط مختلف ایران و مناطق مرزی تقویت خواهد شد.
از سوی دیگر این پروژه با ارتقاء استانداردهای فنی و ایمنی مسیر، نقش مستقیمی در کاهش تصادفات جاده‌ای و هزینه‌های حمل‌ونقل، افزایش سرعت جابه‌جایی و کاهش مصرف سوخت ایفا خواهد کرد؛ همه این موارد به افزایش بهره‌وری شبکه حمل‌ونقل، کاهش فشار بر زیرساخت‌های فرسوده و ارتقاء سطح رفاه عمومی مردم این استان منجر خواهد شد.
وجود یک راه ایمن و استاندارد همچنین موجب تقویت سرمایه‌گذاری در منطقه، ارتقاء دسترسی مردم به خدمات آموزشی، درمانی و اقتصادی و گسترش بازار کار خواهد شد؛ پیامدهایی که فراتر از آمار و ارقام در بهبود کیفیت زندگی مردم منطقه قابل مشاهده خواهد بود.
نقش بزرگراه زاهدان - خاش در توسعه منطقه‌ای و امنیت پایدار
این پروژه در بعد اجتماعی نیز به تحکیم حس تعلق مردم به سرزمین، افزایش امنیت پایدار و تقویت انسجام اجتماعی در یکی از حساس‌ترین مناطق جغرافیایی کشور منجر می‌شود؛ فراهم‌کردن زیرساخت‌های توسعه‌ای در چنین مناطقی نه فقط یک کار عمرانی بلکه سرمایه‌گذاری در امنیت، اقتدار ملی و ثبات اجتماعی است به همین دلیل بزرگراه زاهدان – خاش در تحلیل‌های کارشناسی نه تنها یک پروژه راهسازی بلکه بخشی از راهبرد کلان توسعه پایدار جنوب شرق ایران تلقی می‌شود.
از منظر کارشناسان در سال‌های اخیر سیاست‌گذاری‌های زیرساختی در استان سیستان و بلوچستان به‌طور محسوسی دچار تغییر شده است به‌طوریکه حرکت به سوی برنامه‌های منسجم و یکپارچه، توجه به کریدورهای ارتباطی و هم‌افزایی میان پروژه‌های ریلی، جاده‌ای و بندری از نشانه‌های این تغییر رویکرد است.
در همین راستا، مسیر زاهدان - خاش نیز بخشی از نقشه کلان توسعه حمل‌ونقل در منطقه محسوب می‌شود که هم‌راستا با پروژه‌های بزرگ‌تر مانند راه‌آهن چابهار – زاهدان در حال پیشرفت است، این هم‌زمانی و هم‌راستایی در توسعه، موجب افزایش اثربخشی طرح‌ها و تسریع در رسیدن به اهداف توسعه‌ای می‌شود.
پروژه بزرگراه زاهدان - خاش به‌عنوان یک طرح محوری در توسعه جنوب شرق، همچنین بازتابی از نگاه جدید به عدالت توسعه‌ای در ایران است؛ نگاهی که بر توانمندسازی مناطق کم‌برخوردار، فراهم‌کردن زیرساخت برای رشد پایدار و بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های استان‌های مرزی تاکید دارد.
کارشناسان و مسوولان بر این باورند این مسیر، تنها یک راه نیست بلکه شاهراهی به‌سوی آینده‌ای روشن‌تر برای سیستان و بلوچستان و پل ارتباطی برای پیوند ایران با فرصت‌های نوظهور در تجارت، ترانزیت و اقتصاد منطقه‌ای است که امید می رود با تخصیص به موقع منابع مالی، شاهد بهره برداری کامل آن به‌صورت دوبانده در سال ۱۴۰۵ باشیم.
به گفته مدیر کل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان، تکمیل بزرگراه زاهدان - خاش نقش بسزایی در توسعه پایدار، بهبود امنیت جاده‌ای، کاهش سوانح رانندگی و افزایش سرعت جابه‌جایی کالا و مسافر در جنوب شرق کشور دارد.
مهدی پارسی افزود: طول مسیر ارتباطی زاهدان - خاش ۱۷۲ کیلومتر است که تاکنون ۵۶ کیلومتر آن به بزرگراه تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه ۱۱۶ کیلومتر باقی‌مانده بزرگراه محور زاهدان – خاش در قالب چهار قطعه تحت نظارت و اجرای اداره کل راه و شهرسازی استان در دست ساخت است، تصریح کرد: در صورت تامین و تخصیص منابع مالی مورد نیاز این اداره کل با قدرت و بدون تعطیلی به تعهدات سال‌جاری خود در این پروژه عمل خواهد کرد.
مدیر کل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه ساخت هر کیلومتر بزرگراه در این استان به‌طور میانگین حدود ۴۰۰ میلیارد ریال هزینه در بردارد، گفت: با توجه به حجم گسترده پروژه‌های بزرگراهی در این استان تامین به موقع و مستمر اعتبارات از اهمیت بالایی برخوردار است تا اجرای پروژه‌ها با تاخیر مواجه نشود و شاهد تسریع در بهره‌برداری و ارتقای کیفیت شبکه حمل‌ونقل باشیم.