به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، دومین و آخرین روز برگزاری دومین همایش ملی شهرسازی امروز ۲۵ فروردین ماه در هتل المپیک تهران در حالی برگزار شد که مسعود تارانتاش مشاور مدیرکل راه و شهرسازی به نمایندگی از فریبرز واحد مدیرکل راه و شهرسازی متن سخنرانی وی را روخوانی کرد.
مشاور مدیرکل راه و شهرسازی گفت: شهر بدون شهروند، کالبدی بی‌روح از آجر و سیمان و بتن و آهن است. فعالیت‌های شهروندان در شهر یک اصل، و فضاهای جرح و تعدیل یافته به منظور پشتیبانی از این فعالیت‌ها مترتب بر آن است. این فضا بدون حضور و فعالیت شهروندان هیچ‌اند. متاسفانه در سال‌های اخیر با اوجگیری نظام‌های بازار-محور در تولید و عرضه فضاهای خصوصی، نیمه خصوصی، و عمومی در کمبود کارآمدی ساز و کار برنامه‌ریزی و مدیریت شهری باعث تفوق کالبد بر فعالیت شده است که در نبود یک سیستم پشتیبانی و تامین مالی پایدار در شهرداری‌های ما، و همچنین به دلیل تمرکز مازاد سرمایه در بخش ساختمان و مسکن (به عنوان دومین صنعت کشور)، به ویژه در کلان‌شهرهایی چون تهران، ساختمان را به خاطر ساختن و افزودن سرمایه ساخته‌ایم نه به خاطر پیشیبانی از فعالیت‌های شهروندان. این کالاگشتگی ساختمان و مسکن خود منجر به انباشت مشکلات متعددی شده است.
مشاور مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران ادامه داد: تلقی سرمایه‌ای از ساختمان و مسکن در ایران، به ویژه در کلان‌شهرهای کشور، موجب افزایش بی‌برنامه عرضه در برابر تقاضا و انباشت خانه‌ها و واحدهای تجاری خالی در این کلان‌شهرها شده است. برآوردهای وزارت راه و شهرسازی در این زمینه نشان می‌دهد که حدود ٢٠ میلیارد دلار خانه خالی در بازار مسکن ایران انباشت شده است. این رقم در مقایسه با درآمد نفتی سالانة کشور، که با توجه به نرخ متغیر معاملات نفت، در سال‌های اخیر ١٨ تا ٢٠ میلیارد دلار بوده است، قابل تامل است.
تارانتاش افزود: برآوردهای وزارت راه و شهرسازی در سال ١٣٩٤ حاکی از وجود حدود ٢٠٠ تا ٢٤٠ هزار واحد مسکونی خالی در تهران است و تشکیل نسبت واحدهای مستعد عرضه به کل واحدهای مسکونی موجود در کلانشهر تهران، نشان از انباشت عرضه، و ذخیره ٦ درصدی آن در وضع موجود است.
رابطه اندیشه ایران‌شهری با روح شهروندی
این شهرساز گفت: اندیشه ایران‌شهر، شهر را برای شهروند و نه برای دلالان شهرفروشی، سوداگران زمین و مسکن و رانت‌جویان سیاسی- اقتصادی می‌خواهد. این اندیشه سنجش‌گرانه است و به وضع موجود شهرهای ما به دیدی انتقادی نگاه می‌کند. در این اندیشه، شهر محل آسایش و فعالیت شهروند است. جریان‌های شهروندزدایی در نظام‌های سوداگرانه، شهرنشین‌ها را انسان‌هایی مطیع، و بی‌توجه به تغییرات محیط‌های پیرامونی، تخریب فضاهای باز و طبیعی، تضییع گسترده حقوق مادی و معنوی، و خلاصه ساکت و چاکر می‌خواهد اما جریان شهروندگرایی در اندیشة ایران‌شهر حقوقی برای شهروند قائل است. حق اول در این اندیشه حق پرسشگری است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: شما به عنوان نخبگان و فعالان چنین تشکل‌هایی به نمایندگی از شهروندان، از من مسئول در خصوص کیفیت زندگی در شهرهای ایران پرسش می‌کنید؛ و من باید روشن و مستدل پاسخ دهم. خانواده وزارت راه و شهرسازی از شما درخواست می‌کند هر شهروند یک دیدبان باشد. هر شهرساز یک دیدبان باشد. بنا به دستور مستقیم مقام عالی وزارت راه و شهرسازی در سال ۱۳۹۵ در حوزه مسئولیت و اختیار بنده، پروژه بررسی مغايرت‌های طرح تفصيلی ملاك عمل و مستحدثات شهرهای استان، با محوریت کلانشهر تهران، راه‌اندازی خواهد شد.
تارانتاش از قول مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران گفت: حسب ماده ۳۵ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مسئوليت نظارت عاليه بر اجرای ضوابط و مقررات شهرسازی و مقررات ملی ساختمان در طراحی و اجراي تمامی ساختمان‌ها و طرح‌هاي شهرسازی و عمرانی شهري بر عهده وزارت راه و شهرسازی خواهد بود. به منظور اعمال اين نظارت مراجع و اشخاص موظف هستند در صورت درخواست، حسب مورد، اطلاعات و نقشه‌های فنی لازم را در اختيار این وزارتخانه قرار دهند و در صورتی كه وزارت ياد شده به تخلفی برخورد کند، با ذكر دلايل و مستندات دستور اصلاح يا جلوگيری از ادامه كار را به مرجع صدور پروانه ساختمانی ذيربط ابلاغ کند و تا رفع تخلف، موضوع قابل پيگيری است. همچنین در اجرای اين وظيفه كليه مراجع ذيربط موظف به همكاري هستند.
وی افزود: برای اجرایی کردن این تکلیف قانونی، ما به پرسشگرانی با اندوخته تجربی و نظری کافی احتیاج داریم. این پرسشگران به عنوان دیدبان‌های شهرها در مناطق و محلات شهری قدم می‌زنند، شواهد و مشکلات را بررسی و از شهروندان می‌پرسند، اسناد و مدارک را بررسی، و برای مراجع تصمیمگیری تصمیم‌سازی می‌کنند.
تارانتاش در پایان گفت: این پروژه کوشش می‌کند حقوق ناشی از توسعه را در درجه اول به شهروندان برساند و مضرات احتمالی ناشی از آن را، تا جایی که ممکن است، برای شهروندان جبران کند. این پروژه کوشش می‌کند صدای کمطنین شهروند را در مقابل مهیب تشکل‌های رانت‌جو به گوش مسئولان برساند. این پروژه می‌خواهد یک گام عینی، ولو کوچک، برای محافظت از حقوق شهروندی و تجلی قسمتی اندک از اندیشه وسیع ایران‌شهر را طی کند.»/