شناسهٔ خبر: 20969 - سرویس مسکن و شهرسازی

در نخستین نشست «بازخوانی مفهوم بازآفرینی شهری» مطرح شد؛

بازآفرینی شهری؛ رویکردی برای ارتقای دائمی کیفیت زندگی/ ضرورت توسعه شهرها با رویکرد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی

نشست نخستین نشست از سلسله نشست‌های شرکت عمران و بهسازی شهری ایران با موضوع «بازخوانی مفهوم بازآفرینی شهری» با هدف یافتن ادبیات و مفهومی مشترک با حضور معاونان وزیر راه و شهرسازی، مشاور وزیر، شهرسازان، مهندسان، معماران برگزار شد.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، اولین نشست از دفتر هشتم سلسله نشست‌های موضوعی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، عصر روز گذشته ۳۰ فروردین ماه با حضور محمدسعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران به عنوان دبیر علمی نشست، محسن حبیبی و سمانه خبیری سخنرانان، سیدرضا هاشمی مشاور معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی، حامد مظاهریان معاون امور مسکن و ساختمان، منا عرفانیان مشاور امور بانوان، زهره داوودپور مدیرکل دفتر طرح‌های کالبدی وزارت راه و شهرسازی، معماران، شهرسازان، مهندسان مشاور و اعضای انجمن‌های تخصصی مهندسی و شهرسازی و معماری در شرکت عمران و بهسازی شهری ایران برگزار شد.

در این نشست که در ابتدا با توضیحاتی در مورد مفهوم و واژه‌شناسی بازآفرینی شهری از سوی محسن حبیبی و سمانه خبیری آغاز شد درباره مفهوم این واژه و سیر تحول و کاربرد آن در اقصی نقاط دنیا تحلیلی ارایه شد. بر اساس بررسی‌های انجام شده، واژه و مفهوم «بازسازی شهری» تا سال ۱۹۵۰ مرسوم بود. نوسازی شهری و باززنده‌سازی نیز از جمله واژگان، مفاهیم و رویکردهایی بود که از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ غالب بود و به کار می‌رفت و بازآفرینی شهری نیز مفهومی است که از سال ۱۹۸۰ تاکنون مورد کاربرد جوامع دنیاست.

به گفته سخنرانان این نشست بازآفرینی شهری (Urban Regeneration) از سال ۱۹۸۰ دچار تحول شد. بدین معنا که این واژه و مفهوم، با نگاهی به گذشته، بدون پاک‌سازی هویت تاریخی به بهبود وضعیت نواحی محروم از جنبه‌های اقتصادی، کالبدی، اجتماعی و فرهنگی تمایل دارد. بر همین اساس نیز تغییر رویه کاربری زمین و ضرورت تمرکز‌زدایی از این دوره شکل و قوت گرفت.

همچنین در این نشست توجه به محیط زیست، برنامه‌های راهبردی جامع و یک‌پارچه، توسعه و حفاظت توامان، چارچوب منعطف با توجه به تنوع داخلی، چشم‌انداز راهبردی یک‌پارچه و بلندمدت، مشخص بودن اهداف عملیاتی به عنوان بخشی از اصول بازآفرینی متاخر عنوان شدند. همچنین بر اساس تحلیل ارائه شده، بازآفرینی شهری به دنبال پاسخگویی مثبت و پایدار نیروها و عوامل ایجاد کننده انحطاط شهری در جهت ارتقای دائمی کیفیت زندگی شهری است.

به گفته سخنرانان این نشست، اولویت‌های معاصر در دستور کار بازآفرینی شهری، محیط کالبدی، کیفیت زندگی، رفاه اجتماعی، رونق اقتصادی و حکمروایی با تصمیم سازی و مشارکت اجتماع محلی است.

جهان به دنبال تعمیم اندیشه بازآفرینی به سمت طرح‌های توسعه است

محمدسعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران در این نشست به ارائه توضیحاتی درباره اهداف این نشست‌ها و اهمیت بازآفرینی شهری پرداخت و گفت: سعی شده مقایسه‌ای بر رویدادهایی که در دنیا رخ داده با آنچه که در ایران محقق شد داشته باشیم. پیش‌تر، روند سیاست توسعه شهری در ایران با نگاه کمّی، بالا به پایین و در حوزه مواضعی که دچار مساله بودند به صورت برخورد کالبدی بود.

معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: ما در این دوره و در دولت یازدهم تلاش کردیم مواضعی را که تحت عنوان بافت تاریخی، سکونتگاه غیررسمی و بافت ناکارآمد می‌شناسیم به سمت رویکردهای اجتماعی و توامان اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعی ببریم. بدین مفهوم تلاش کردیم رویکردها مردم محور باشند و به نظر می‌رسد که دنیا نیز به سمت تعمیم اندیشه بازآفرینی شهری به طرح‌های توسعه شهری با این رویکردهاست.

لزوم اجرایی شدن مفهوم بازآفرینی شهری در واقعیت

حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی نیز که در این نشست حاضر شده بود درباره مفهوم بازآفرینی شهری گفت: بازآفرینی شهری اگرچه مفهومی است که نیاز به بررسی موشکافانه دارد اما باید این توان را نیز داشته باشد که در واقعیت نیز اجرایی شود. در واقع با این تصور که بازآفرینی شهری می‌تواند به تمامی مباحث پاسخ روشنی بدهد آن را دست نیافتنی نشان خواهد داد.

مصرف بهینه؛ راهکار اصلی تحقق بازآفرینی شهری

سپیده شفائی شهرساز و استاد دانشگاه نیز که در این نشست حاضر شده بود بر اهمیت ملموس کردن مفاهیمی چون بازآفرینی شهری با زندگی واقعی تاکید کرد و گفت: تا به امروز نگاه ما نسبت به شهرسازی و بازآفرینی شهرها بسیار کوچک و محلی بود ولی با تحلیلی که ارائه شد به نظر می‌رسد نگاه‌ها بسیار کلی شده‌اند که شاید در این مرحله این نحوه نگاه نتواند پاسخگو باشد.

این شهرساز لزوم تحقق بازآفرینی شهری را مصرف بهینه به صورت واقعی عنوان کرد و افزود: در ایران در حالی از خشکسالی صحبت و به مصرف بهینه نیز تاکید می‌شود که در حوزه آب، شاهد هستیم بسیاری از تاسیسات دچار اشکالات عمده‌ای هستند و تا زمانی که این مشکلات حل نشود نمی‌توان انتظار مصرف بهینه داشت. همچنین ما از کمبود آب صحبت می‌کنیم و شاهد هستیم که تب ساختن دریاچه در شهرهای بزرگ کشور فراگیر شده است.

شفائی خواستار شد تا هرچه سریعتر، مفاهیم بازآفرینی شهری از سوی دست اندرکاران و اندیشمندان به هم نزدیک شود.

بسترهای مناسب پیاده کردن بازآفرینی شهری

مهرداد هاشم‌زاده همایونی عضو هیات دبیران جامعه معماران ایران نیز که در این نشست حاضر بود گفت: مشکلی که در حال حاضر با آن مواجهیم نداشتن ادبیات مشترک است. هم اکنون فرصت خوبی است تا مفاهیم را موشکافانه به هم نزدیک کنیم.

این شهرساز ادامه داد: در حال حاضر، در مسایل شهرسازی مشکلات بسیار فراوانی داریم که نیازمند اندیشیدن راهکارهای عملیاتی است زیرا هیچ نوع حرکت مثبتی را در شهرسازی شاهد نیستیم.

هاشم‌زاده همایونی افزود: امیدوارم بسترهای مناسب پیاده کردن بازآفرینی شهری در ایران فراهم شود زیرا تا زمانیکه بسترهای آن ایجاد نشود این مفهوم ارزشمند قابلیت اجرایی شدن در جامعه نخواهد یافت.

محسن حبیبی سخنران نشست نیز در پایان نشست با اشاره به اینکه این نشست درباره مفهوم بازآفرینی شهری و موشکافی درباره این مفهوم و واژه اختصاص دارد و عملیاتی‌ شدن آن که باید به تئوری تکیه داشته باشد در مراحل بعد مورد توجه قرار خواهد گرفت گفت: در همه جای دنیا، بین عمل و نظر شکاف وجود دارد اما در ایران بین عمل و نظر شاهد پرتگاه و نه شکاف هستیم. به همین خاطر برای دستیابی به ادبیات مشترک نیازمند آن هستیم که بکوشیم نقطه نظرات ارایه‌شده را به موضوع نزدیک کنیم تا از نشست‌هایی که برگزار می‌کنیم نتایج مثبتی حاصل شود.

وی ادامه داد: این واقعیتی است که دنیا دگرگون و دچار تحول شده است و ما برای موفق شدن در این دنیا چاره‌ای نداریم جز آنکه جهانی بیندیشیم. جزیره‌ای عمل کردن ما نتیجه‌ای نخواهد داد و باعث خواهد شد تا دیرتر به مقصود خود در بازآفرینی شهری دست یابیم. /