به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی از استان سیستان و بلوچستان، نبود مسکن یا نداشتن امنیت در سکونت بهویژه در شرایط اقتصادی فعلی مشکلات گستردهای برای افراد و خانوادهها ایجاد میکند که تنها محدود به چالشهای مالی نمیشود بلکه به ابعاد اجتماعی و روانی نیز سرایت میکند.
یکی از مشکلات اصلی اجارهبهای بالاست که بسیاری از خانوادهها با آن دست و پنجه نرم میکنند، وقتی هزینه اجاره بخش زیادی از درآمد ماهانه افراد را در بر میگیرد دیگر هیچ فضایی برای پسانداز، سرمایهگذاری یا حتی تامین نیازهای ضروری خانواده باقی نمیماند.
این فشار مالی به ویژه برای خانوادههای جوان و کمدرآمد میتواند منجر به مشکلات فراوان شود بطوریکه در چنین شرایطی خانوادهها مجبور میشوند از کیفیت زندگی خود بکاهند و از فرزندآوری و داشتن تعداد بیشتر فرزند امتناع کنند.
همچنن خانهبدوشی یکی دیگر از پیامدهای فقدان مسکن پایدار است، افرادیکه برای تامین مسکن خود ناچار به جابهجایی مداوم میشوند در شرایطی دچار ناامنی و بیثباتی میشوند که نهتنها بر کیفیت زندگی آنها تاثیر منفی میگذارد بلکه به روابط خانوادگی و اجتماعیشان نیز آسیب میزند بطوریکه هزینههای اضافی برای بستهبندی، حمل و نقل، تغییر محل زندگی و حتی هزینههای مربوط به تنظیم قراردادهای جدید به دوش آنها اضافه میشود.
در این رهگذر واگذاری زمین در قالب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت یکی از مهمترین ابزارهای سیاستگذاری جمعیتی کشور در حال حاضر محسوب میشود، سیاستی که تلاش دارد با رفع یکی از بزرگترین موانع ازدواج و فرزندآور یعنی هزینه سنگین مسکن امکان تشکیل خانواده پایدار و افزایش جمعیت جوان را تقویت کند.
مسکن رکن اصلی تشکیل خانواده
در این میان سیستان و بلوچستان به عنوان جوانترین استان کشور و یکی از مناطقی که بیشترین ظرفیت جمعیتی و توسعهای را داراست، بهطور ویژه در اجرای این سیاست نقشآفرینی کرده است بطوریکه اجرای گسترده واگذاری زمین در این استان نه تنها پاسخی به نیازهای واقعی خانوارهاست بلکه اقدامی راهبردی برای تثبیت جمعیت، تقویت بافت اجتماعی و محرک قدرتمندی برای توسعه اقتصادی منطقه بشمار میرود.
از آغاز اجرای طرح نهضت ملی مسکن تاکنون، یکهزار و ۷۲۵ قطعه زمین در این استان در قالب قانون جوانی جمعیت به خانوادههای دارای شرایط واگذار شده، تقاضای بالا برای بهرهمندی از این طرح نیز بیانگر استقبال مردمی و نیاز گسترده منطقه به حمایتهای مسکن است.
تا امروز حدود ۱۵ هزار و ۹۵۳ نفر در این طرح ثبتنام کردهاند که پس از بررسیهای تخصصی ۲ هزار و ۷۴۴ نفر دارای شرایط شناخته شدهاند و برای بقیه متقاضیان دارای شرایط نیز زمین تامین شده و بزودی روند واگذاری آن انجام خواهد شد.
این حجم از مشارکت مردم، علاوهبر بیان واقعیت نیازهای مسکنی سیستان و بلوچستان نشاندهنده اعتماد و امیدی است که اجرای این طرح در میان خانوادهها ایجاد کرده است.
واگذاری زمین به خانوادههایی که از تاریخ تصویب قانون ۲۴ مهرماه ۱۴۰۰ دارای فرزند سوم یا بیشتر شدهاند، بهعنوان مشوقی ملموس و کاربردی در نظر گرفته شده است، این سیاست با دادن یک دارایی ارزشمند و ماندگار یعنی زمین امنیت اقتصادی و روانی خانواده را افزایش میدهد.
سیستان و بلوچستان به دلیل وسعت جغرافیایی، ظرفیت بالای اراضی قابل توسعه و نرخ بالای جمعیت جوان یکی از بهترین بسترهای اجرای چنین سیاستی است بطوریکه شهرهای زابل، هامون، نیمروز، میرجاوه، قصرقند و فنوج که مشمول اجرای این طرح شدهاند، نهتنها از مراکز جمعیتی استان هستند بلکه بخش قابل توجهی از جمعیت جوان و خانوادههای تازهتشکیلیافته را در خود جای دادهاند.
انتخاب این مناطق نشان میدهد که طرح جوانی جمعیت تنها محدود به مراکز استان نیست و توجه ویژهای به مناطق کمبرخوردارتر و توسعهنیافتهتر نیز صورت گرفته است امری که میتواند باعث توزیع عادلانهتر منابع و کاهش شکافهای منطقهای شود.
واگذاری زمین در این استان پرظرفیت افزون بر آثار جمعیتی، پیامدهای اقتصادی مهمی نیز به همراه دارد چرا که رونق ساختوساز که بهطور طبیعی پس از تخصیص زمین آغاز میشود میتواند صدها فرصت شغلی ایجاد کند و صنایع وابسته مانند حملونقل، مصالح ساختمانی و خدمات فنی را به حرکت درآورد.
در این خطه که به دلیل تعداد اندک کارخانجات و واحدهای بزرگ تولیدی نرخ بیکاری یکی از چالشهای دیرینه آن است، این اثر اقتصادی به خودی خود اقدامی توسعهساز محسوب میشود.
همچنین تثبیت جمعیت در محل زندگی و کاهش مهاجرتهای ناخواسته از سیستان و بلوچستان پیامد مهم دیگری است که در نتیجه واگذاری زمین و ایجاد امید به توسعه و آینده بهتر بروز خواهد کرد.
نقش مسکن در سیاستهای جمعیتی
از منظر کارشناسان امکان مالکیت مسکن و امنیت سکونت یکی از پنج عامل اصلی تاثیرگذار بر تصمیم فرزندآوری است، خانوادهای که به آینده مسکن خود مطمئن باشد با ذهنیت مثبتتری برای داشتن فرزندان بیشتر برنامهریزی میکند.
همچنین نکته مهم در موفقیت این طرح نگاه همزمان به زمین بهعنوان یک دارایی مادی و بهعنوان یک ابزار سیاستگذاری جمعیتی است به گونهای که خانوادهای که زمین دریافت میکند علاوه بر برخورداری از فرصت ساخت مسکن احساس تعلق بیشتری نسبت به محل زندگی پیدا میکند و از نظر روانی و اقتصادی در موقعیتی قرار میگیرد که تصمیم به فرزندآوری آسانتر و منطقیتر میشود.
در مجموع، واگذاری زمین در سیستان و بلوچستان اقدامی فراتر از یک پروژه عمرانی است، این طرح در حقیقت یک سیاست اجتماعی و اقتصادی عمیق برای تضمین آینده جمعیتی است چرا که نه تنها شرایط زندگی خانوادهها را بهبود میبخشد، بلکه میتواند بهعنوان الگوی ملی در تقویت ساختار خانواده، کنترل مهاجرت، توسعه منطقهای و پایداری جمعیتی مورد توجه قرار گیرد.
تداوم این روند و تقویت آن نقشی مهم در تضمین پویایی اجتماعی، افزایش امنیت روانی خانوادهها و ساخت آیندهای با ثباتتر برای نسلهای فردا خواهد داشت.
تحویل ۱۷۲۵ قطعه زمین جوانی جمعیت در استان سیستان و بلوچستان
دبیر شورای مسکن سیستان و بلوچستان گفت: یکهزار و ۷۲۵ قطعه زمین از ابتدای اجرای طرح نهضت ملی مسکن تاکنون در سراسر این استان در قالب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت واگذار شده و این روند همچنان با قوت ادامه دارد.
مهدی پارسی افزود: این اراضی در راستای اجرای سیاستهای وزارت راه و شهرسازی در جهت حمایت از خانوادهها و تقویت جمعیت جوان کشور به منظور ساخت مسکن برای متقاضیان دارای شرایط تخصیص یافته است.
وی ادامه داد: در این راستا تاکنون ۱۵ هزار و ۹۵۳ نفردر این طرح نامنویسی کردند که از این تعداد ۲ هزار و ۷۴۴ نفر پس از بررسیهای نهایی و تایید شرایط، دارای صلاحیت دریافت زمین شناخته شدهاند که زمین برای بقیه افراد دارای شرایط تامین شده که بزودی واگذاری آغاز خواهد شد.
دبیر شورای مسکن سیستان و بلوچستان با بیان اینکه شهرهای زابل، هامون، نیمروز، میرجاوه، قصرقند و فنوج در استان مشمول طرح جوانی جمعیت میشوند، گفت: با توجه به اینکه در این طرح علاوهبر افزایش جمعیت و تقویت بنیه جوان کشور حمایت از خانوادههای جوان و فراهم کردن شرایط زندگی بهتر برای آنان مدنظر است ادارات کل راه و شهرسازی شمال و جنوب این استان نیز همسو با سیاستهای وزارت راه و شهرسازی طرحها و پروژههای مسکن حمایتی را در اولویت قرار داده و تمام تلاش خود را برای تسهیل فرآیند ثبتنام و تخصیص اراضی بکار بستهاند.
وی با اشاره به شرایط تخصیص زمین در قالب طرح جوانی جمعیت بیان کرد: طبق آییننامه ماده ۴ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، به خانوادههایی که از تاریخ ۲۴ مهرماه ۱۴۰۰ (تاریخ تصویب قانون) به بعد، فرزند سوم یا بیشترشان متولد شده و شرایط لازم را دارند، زمین یا واحد مسکونی تعلق خواهد گرفت.
پارسی ادامه داد: متقاضیان برای ثبتنام و دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط و نحوه تخصیص اراضی میتوانند به سامانه جامع طرحهای حمایتی مسکن به نشانی saman.mrud.ir مراجعه کنند.
وی بیان کرد: در راستای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت تکلیف وزارت راه و شهرسازی تخصیص زمین رایگان به مشمولان طرح بوده که برای تسریع در اجرای این طرح تاکنون زمین برای ساخت پنج هزار و ۴۸ واحد در سراسر استان تامین شده است.