به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، مهندس سید محمد هاشمی عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران و مديرعامل توزيع نيروي برق تهران بزرگ از اجرایی شدن تفاهم‌نامه‌ای خبر داد که با وجود گذشت ۱۰ سال از انعقاد آن بین وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو و سازمان نظام مهندسی ساختمان، به مرحله اجرا نرسیده بود.

 این تفاهم‌نامه مبنی بر ارائه خدمات طراحی، نظارت و اجرای شبکه داخلی برق ساختمان‌ها مبادله شده بود که از اواخر خرداد ماه ۱۳۹۴ با دستور وزیر نیرو، واگذاری انشعاب منوط به رعایت شیوه‌نامه مربوط به این تفاهم‌نامه شده و هم اکنون بالغ بر ۶۰ هزار انشعاب با نظارت ناظران و پس از اطمینان از رعایت استانداردها موفق به اخذ تاییدیه از سازمان نظام مهندسی ساختمان و نصب کنتور شده‌اند.

مهندس هاشمی در این گفت‌وگو به مواردی نظیر برنامه‌های سازمان نظام مهندسی ساختمان برای تقویت و غنی‌سازی علمی و عملیاتی مهندسان برق، نقش مهندسان برق در زمینه بهبود مصرف انرژی و مدیریت مصرف برق در ساختمان، عملکرد مهندسان برق در حوزه‌های ایمنی ساختمان و ترافیک شهری و آلودگی‌های زیست محیطی، هوشمندسازی شبکه برق در تهران و ... اشاره کرده که مشروح آن در ادامه آمده است:

*  آقای هاشمی؛ به عنوان سوال نخست با توجه به اینکه سازمان نظام مهندسی ساختمان، سازمانی حرفه‌مند است، لطف کنید در ابتدا اهداف و برنامه‌های سازمان نظام مهندسی ساختمان برای تقویت و غنی‌سازی علمی و عملیاتی مهندسان برق را تشریح کنید.

انتخاب و به کارگیری نیروهای کارآمد و با پتانسیل بالا از طریق برگزاری آزمون جامع ورودی بصورت سالانه، متمرکز و همزمان در کل کشور، سپری شدن مدت زمان معین به منظور کسب تجربه کافی گذراندن دوره‌های ارتقاء، برگزاری همایش‌های تخصصی با کمک سازمان‌ها، شرکت‌های خصوصی و شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ به منظور به‌روزرسانی و افزایش سطح اطلاعات متناسب با تغییرات ایجاد شده در بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها و افزایش به‌کارگیری تکنولوژی‌های جدید از جمله اقدامات و موارد مدنظر سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران برای تقویت علمی و عملیاتی مهندسان برق عضو سازمان است.

علاوه بر این، تفاهم‌نامه همکاری با دانشگاه‌ها و موسسات علمی و پژوهشی و استفاده از ظرفیت مهندسین برق سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران به منظور افزایش روزآمد نمودن روش‌ها با استفاده از دستاوردها و تکنولوژی جدید، از جمله موارد مدنظر است.

* ضمن اشاره به نقش و اهمیت مهندسان برق در زمینه بهبود مصرف انرژی و مدیریت مصرف برق در ساختمان، آیا برآوردی از سهم تاسیسات برقی شهری و خانگی در اتلاف انرژی در تهران دارید؟

با توجه به منحصر به فرد بودن سازمان‌های نظام مهندسی به عنوان بزرگترین سازمان از منظر تعداد اعضاء مهندس و میزان اثربخشی آنان در لایه‌های مختلف جامعه، در صورت هدفگذاری صحیح آموزش کافی و مناسب مهندسین برق به عنوان سفیران انرژی در جامعه می‌توان بخش اعظمی از رسالت مدیریت و بهبود فرهنگ مصرف انرژی را به ایشان محول کرد.

درباره سهم تاسیسات برقی شهری و خانگی در اتلاف انرژی در تهران نیز این نکته قابل توجه است که محاسبه تلفات انرژی در بخش خانگی ساده نیست و نیاز به اندازه‌گیری‌ها و در نظر گرفتن شرایط فنی و محیطی مختلفی دارد. با این وجود، به طور متوسط حداقل ۱۵ تا ۲۰ درصد (بسته به نوع مصرف) تلفات انرژی در بخش خانگی وجود دارد که با اصلاح الگوی مصرف و استانداردسازی تاسیسات برقی ساختمان و نیز جایگزینی مصرف‌کننده‌های پر بازده و هوشمندسازی، قابل تقلیل به میزان ۳ درصد خواهد بود.

در سال  ۹۲ تلفات شبکه‌های توزیع کل کشور ۱۴.۸۳ درصد بوده که با اجرای طرح‌های کاهش تلفات در پایان سال ۹۴ به ۱۱.۳ رسیده است. همچنین تلفات شرکت توزیع تهران بزرگ نیز با اجرای طرح‌های جهادی از ۹.۳ در سال ۹۲ به ۴.۷ در سال ۹۴ رسیده است.

* اولویت‌های فعالیت مهندسان برق در حوزه ارجاع کار نظارت در استان تهران در کدام حوزه‌ها و زمینه‌ها است و بیشترین تخلفات و کاستی‌ها در چه حوزه‌هایی وجود دارد؟

اولویت فعالیت ناظران کنترل و نظارت بر رعایت کامل مواردی است که در افزایش سطح ایمنی افراد و تجهیزات موثر هستند.

*  عملکرد مهندسان برق نه تنها در حوزه ایمنی ساختمان بلکه در حوزه‌های مختلفی نظیر  ترافیک شهری و آلودگی‌های زیست محیطی نیز تأثیرگذار است. آنچه که لازم است مهندسان برق از تاثیر خود در مسائل زیست محیطی بدانند را اشاره بفرمایید.

برآورد دقیق از میزان انرژی مورد نیاز ساختمان‌ها و کنترل و نظارت بر کیفیت اجرای صحیح تاسیسات مطابق با برآورد انجام شده سبب جلوگیری از طراحی over design، اتلاف انرژی و نیز کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی خواهد شد.

همچنین شناسایی و انتخاب تجهیزات مناسب، با کیفیت(با راندمان بالا(  و استاندارد، متناسب با مصرف مورد نیاز نقش به سزایی در مصرف بهینه انرژی و به طبع آن کاهش آلودگی‌های زیست محیطی خواهد داشت. از این رو پیشنهاد می‌شود استفاده از تجهیزات پربازده، لامپ‌های LED، لوازم سیم‌کشی استاندارد (کلید و پریز و ...( در اولویت قرار گیرد.

به کارگیری تجهیزات هوشمند در جهت استفاده بهینه از منابع انرژی در سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی و روشنایی ساختمان‌ها نیز از نکاتی است که در چارچوب جهت‌گیری به‌سوی توسعه ساختمان‌های هوشمند به عنوان جزئی از برنامه جامع توسعه شهر هوشمند مطرح است و انتظار می‌رود که مورد توجه مهندسان نیز قرار گیرد.

* در زمینه هوشمندسازی شبکه برق در تهران چه اقداماتی صورت گرفته است و آیا سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در این زمینه ظرفیت مناسب جهت اجرای طرح را دارد؟

به منظور تشویق سازندگان و مالکان و نیز ترویج هوشمندسازی در ساختمان‌ها، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در سال گذشته اقدام به برگزاری همایش و مسابقه انتخاب ساختمان‌های هوشمند در سطح تهران کرده است.

همچنین هوشمندسازی شبکه برق (توزیع) یکی از برنامه‌های مهم توانیر بوده و در حال حاضر در قالب کمیته‌هایی متشکل از اساتید برجسته دانشگاه‌های معتبر و سازندگان و تامین‌کنندگان تجهیزات هوشمندسازی در حال پیگیری است و در شرکت توزیع برق تهران بزرگ نیز پروژه پایلوتی به عنوان شهر هوشمند در دست اجرا است.

* جهت آگاه شهروندان و آموزش مهندسان در زمینه بهبود عملکرد در حوزه تاسیسات برقی ساختمان‌ها چه اقداماتی انجام شده و چه اقداماتی باید صورت گیرد؟

به نظر می‌رسد فرهنگ‌سازی برای شهروندان و مشترکان برق با استفاده از ابزارهای تولید و پخش برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، طراحی و نصب بنر در معابر بزرگراهی و پر تردد و اطلاع‌رسانی میزان اثر استفاده از منابع انرژی در قبوض برق مشترکین در کلیه دوره‌ها (حداقل ۶ بار در سال برای بالغ بر ۴ میلیون مشترک) می‌تواند از اقدامات مفید باشد.

برگزاری دوره‌های آموزشی و ارتقاء پایه، برگزاری سمینارهای آموزشی و آشنایی با روش‌های نوین و تکنولوژی‌های جدید، حضور فعال در کنفرانس‌ها و همایش‌های علمی و برگزاری تورهای نمایشگاهی داخلی و خارجی از جمله اقدامات انجام شده برای ارتقای مهندسان برق است.

* آیا سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در زمینه بهبود و گسترش فعالیت مهندسان برق، تفاهم‌نامه همکاری برای آموزش و اجرای طرح‌های مشترک توزیع برق با سایر شرکت‌ها و سازمان‌های مرتبط دارد؟

تفاهم‌نامه سه‌جانبه فی‌مابین وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو و سازمان نظام مهندسی ساختمان در تاریخ اول مرداد ماه ۱۳۸۴ مبنی بر ارائه خدمات طراحی، نظارت و اجرای شبکه داخلی برق ساختمان‌ها مبادله و متعاقب آن شیوه‌نامه مربوطه در ۱۴ ماده و ۵ تبصره و ۶ پیوست جهت حصول اطمینان از اجرای مباحث مقررات ملی ساختمان در نیمه دوم سال ۱۳۹۱ تدوین و ابلاغ شد که اجرای آن به دلیل عدم وجود بسترهای لازم تا سال ۹۴ به تعوبق افتاد.

از اواخر خرداد ماه ۱۳۹۴ با دستور اکید مقام عالی وزارت نیرو، واگذاری انشعاب منوط به رعایت شیوه‌نامه در تمامی اماکن شده و هم اکنون بالغ بر ۶۰ هزار انشعاب با نظارت ناظران و پس از اطمینان از رعایت استانداردها و الزامات مندرج در شیوه‌نامه موفق به اخذ تاییدیه از سازمان نظام مهندسی و نصب کنتور شده‌اند.

*  به عنوان آخرین سوال اقداماتی که برای بهبود وضعیت موجود سیما منظر شهری در حوزه تاسیسات برقی صورت گرفته است را تشریح بفرمایید.

• شبکه توزیع هوایی به کابلیا)نتقال شبکه زیر زمین)
• پست‌های کیوسک که ابعاد کمتر و شکیل‌تر و از دید جانمایی و نصب منعطف‌تر در مقایسه با پست‌های ساختمانی رو زمینی هستند. )۲*۳ به جای حداقل ۶*۸(
• پست‌های پدمانتد در برخی پروژه‌ها )مانند مل‌های جنوبی مناطق شمالی تهران(
• پست‌های فنی در مراکز پر تردد تهران )محدوده بازار(
• پست‌های زیرزمینی در جاهایی که امکان احداث پست‌های نامبرده قبلی نباشد(به دلیل بالا بودن حجم و تعداد تجهیزات و از طرفی فقدان فضای احداث پست ساختمانی روزمینی(
• کایل خود نگهدار جایگزین شبکه فرسوده سیمی
• و اصلاح آرایش کابل‌های سرویس مشترکین و نصب تابلو ترمینال جایگزین انشعابات سیمی قدیمی
• ‌آمیزی درب پست‌ها و بدنه تابلوها و شالترها
• و ترویج استفاده از لامپ‌ها و چراغ‌های پر بازده CFL ،   LED جایگزین لامپ‌های رشته‌ای و گازی.

منبع: ماهنامه پیام نظام مهندسی ساختمان