شناسهٔ خبر: 26200 - سرویس مسکن و شهرسازی

پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی گزارش می‌دهد؛

جزئیات وضعیت موجود مسکن، سیاست‌ها و برنامه‌های مسکن و شهرسازی در دولت یازدهم/ سهم ۳۴ درصدی مسکن از کل هزینه خانوار شهری/ بازنگری و به‌روز رسانی طرح جامع مسکن به عنوان نقشه راه تا سال ۱۴۰۴

ساختمان وزارت راه مهمترین اقدامات دولت یازدهم طی ۶ ماه دوم سال ۹۲ و سال‌های ۹۳ و ۹۴ طی گزارشی جامع در دو بخش وضعیت موجود مسکن و برنامه‌ها و سیاست‌ها، تشریح شد.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، معاونت مسکن و ساختمان وزرات راه و شهرسازی با همراهی معاونت شهرسازی و معماری، بانک مسکن و سازمان ملی زمین و مسکن طی گزارشی جامع مهمترین فعالیت‌های این حوزه را در وزارت راه و شهرسازی و در بخش مسکن و ساختمان طی ۶ ماهه پایانی سال ۹۲ و سال‌های ۹۳ و ۹۴ به تفکیک فعالیت‌ها تهیه کرده است که به دو بخش وضعیت موجود بخش مسکن و سیاست‌ها و برنامه‌ها پیش‌رو تخصیص یافته است.

در بخش نخست این گزارش که شامل وضعیت موجود بخش مسکن است، جایگاه بخش مسکن در اقتصاد ملی طی یک دهه اخیر با ارایه درصدها به تفکیک ارایه شده است که  سهم ارزش افزوده ساختمان بخش خصوصی (مسکن) در تولید ناخالص داخلی را ۶ درصد، سهم ارزش افزوده خدمات مستغلات در تولید ناخالص داخلی را ۱۵ درصد، سهم ارزش افزوده ساختمان از کل تولید بخش صنایع و معادن را ۲۵ درصد، سهم تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ساختمان بخش خصوصی (مسکن) در کل تشکیل سرمایه ثابت را ۳۷ درصد و سهم هزینه مسکن در کل هزینه خانوار شهری را ۳۱ درصد عنوان کرده است. همچنین در این گزارش در ارایه وضعیت موجود بخش مسکن به پیش بینی نهایی جمعیت و خانوار نیز توجه شده که طی جدولی وضعیت سال های ۹۰ و ۹۲ را آورده و پیش بینی خود را برای سال ۱۴۰۵ در مورد جمعیت و نیاز به مسکن ارایه کرده است.

پیش‌بینی ساخت و ساز مورد نیاز واحد مسکونی جدید طرح جامع مسکن در سال‌های ۱۴۰۵-۱۳۹۴ با فرض رشد اقتصادی سالانه ۵.۲ درصد از دیگر موارد مطرح شده در این گزارش جامع است. در نهایت نیز تصویر وضعیت مسکن در سال ۱۳۹۴ به تفکیک روستایی و شهری برای خانوار، موجود مسکن (هزار واحد)، تراکم خانوار در واحد مسکونی، واحدهای نیمه کاره (هزار واحد)، کمبود مسکن (هزار واحد)، شاخص ۱۱.۶ درصدی دسترسی شهری (سال)، سهم ۳۴ درصدی مسکن از کل هزینه خانوار شهری و سهم ۵۵.۲ درصدی سهم زمین از هزینه تولید به تفکیک بیان شده است.

در بخش دوم که به سیاست‌ها و برنامه‌ها اختصاص دارد، بازنگری و به روز رسانی طرح جامع مسکن به عنوان نقشه راه بخش مسکن تا افق سال ۱۴۰۴  با نقدی به دولت نهم و دهم که تمامی سیاست‌های مسکن را به مسکن مهر معطوف کرد اشاره دارد و برنامه‌های پیشنهادی را در قالب محورهای هفت‌گانه طرح جامع با تفکیک برنامه‌های نهادسازی و عملیاتی برای مسکن خانوارهای کم درآمد، نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری و سکونتگاه های نابسامان شهری، برنامه اصلاحات در سیاست زمین با تاکید بر نظام برنامه ریزی شهری و منطقه ای، تقویت کارآمدی صنعت ساختمان، بهبود و توسعه نظام تامین مالی مسکن، مسکن روستایی و بازار استیجار ارایه کرده است.

توسعه مالی بخش مسکن با ارایه ۱۳ روش و تاکید بر تبدیل بانک مسکن به بانک توسعه ای، تدوین برنامه مشترک مسکن اجتماعی بین وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی و وزارت راه و شهرسازی، نوسازی و بهسازی مسکن روستایی با اعطای سالانه ۲۰۰ هزار فقره تسهیلات ارزان قیمت در مناطق روستایی تا سقف ۱۵۰ میلیون ریال و تا پایان برنامه ششم توسعه، تدوین برنامه ششم، ساماندهی مشاورین املاک و توسعه سامانه های الکترونیک به منظور شفاف سازی بازار خرید و اجاره مسکن که علاوه بر اطلاعات شهر تهران، اطلاعات شهرهای مشهد، رشت، زنجان، شیراز، یزد و اصفهان نیز بر روی آن سامانه به نشانی hmi.mruf.ir قرار گرفته است اقداماتی است که در دولت یازدهم برای بخش مسکن و شهرسازی به سرانجام رسیده و یا در حال پیگیری جدی قرار دارد.

جایگاه بخش مسکن در اقتصاد ملی طی یک دهه اخیر (درصد)

سهم ارزش افزوده ساختمان بخش خصوصي (مسكن) در تولید ناخالص داخلی به قيمت ثابت۱۰۰=۱۳۸۳

۶

سهم ارزش افزوده خدمات مستغلات در توليد نا خالص داخلي به قيمت ثابت۱۰۰=۱۳۸۳

۱۵

سهم ارزش افزوده ساختمان از کل تولید بخش صنایع و معادن به قيمت ثابت۱۰۰=۱۳۸۳

۲۵

سهم تشكيل سرمايه ثابت ناخالص ساختمان بخش خصوصي (مسكن) در کل تشکیل سرمایه ثابت به قيمت ثابت۱۰۰=۱۳۸۳

۳۷

سهم هزینه مسکن در کل هزینه خانوار شهری

۳۱

پیش بینی نهایی جمعیت و خانوار

شرح

۱۳۹۰

۱۳۹۲

۱۴۰۵

جمعیت (میلیون نفر)

خانوار

(میلیون خانوار)

بعد خانوار

(نفر)

جمعیت (میلیون نفر)

خانوار

(میلیون خانوار)

بعد خانوار

(نفر)

جمعیت (میلیون نفر)

خانوار

(میلیون خانوار)

بعد خانوار

(نفر)

کل

۱۴/۷۵

۱۸/۲۱

۵۴/۳

۴/۷۷

۱/۲۲

۵/۳

۱/۸۷

۹۳/۲۷

۱۲/۳

پيش بينی ساخت و ساز مورد نیاز  واحد مسکونی جدید طرح جامع مسكن- سال‌های  ۱۴۰۵-۱۳۹۴  (با فرض رشداقتصادي سالانه ۵.۲ درصد)

شرح

ساخت و ساز جدید

نیاز به نوسازی

کل نياز به  ساخت‌وساز

کل

۶۸۵۰

۳۸۳۵

۱۰۶۸۵

شهری

۵۹۹۰

۲۲۰۰

۸۱۹۰

روستایی

۸۶۰

۱۶۳۵

۲۴۹۵

تصویر وضعیت مسکن در سال ۱۳۹۴

۱۷۲۸۴

شهری

خانوار(هزار خانوار)

۵۹۵۰

روستایی

۱۶۸۷۴

شهری

موجودی مسکن(هزار واحد)

۵۳۳۸

روستایی

۰۴/۱

شهري

تراكم خانوار در واحد مسكوني

۱۱/۱

روستايي

۱۱۳۴

شهری

واحدهای نیمه کاره(هزار واحد)

۲۳۰

روستایی

۴۴۰

شهری

کمبود مسکن(هزار واحد)

۵۵۷

روستایی

۶/۱۱

شاخص دسترسي شهری(سال)

۳۴

سهم مسکن از کل هزینه خانوار شهری (درصد)

۲/۵۵

سهم زمین از هزینه تولید (درصد)


در ادامه گزارش ارایه شده در بخش سیاست‌ها و برنامه‌ها آمده است؛

‌۱. بازنگری و به روز رسانی طرح جامع مسکن به عنوان نقشه راه بخش مسکن تا افق سال ۱۴۰۴

در دوران هشت ساله دولت نهم و دهم، سیاست­های بخش مسکن به برنامه واگذاری حق بهره برداری از زمین در قالب طرح مسکن مهر محدود شد. تحولاتی که بازنگری و به روزآوری طرح جامع مسکن را به امری گریزناپذیر تبدیل کرد، عبارت­ند از:

  • گذشت ۱۰ سال از زمان تهیه آن طرح و عدم اجرای بخش­های عمده­ای از آن.
  • تغییرات اساسی در رشد اقتصادی و چشم انداز میان ­مدت آن.
  • تحولات محسوس در نحوه توزیع درآمد و ثروت طی ۱۰ سال گذشته.
  • تحولات اساسی در نظام بانکی کشور و شرایط تنگنای اعتباری جاری.
  • چند برابرشدن حجم نقدینگی در اقتصاد کشور.
  • بروز محدودیت مالی در بودجه های عمومی دولت.
  • تحول ساختاری در نظام توزیع جمعیت، خانوارها و تغییر تعداد خانوارهای کم‌­درآمد.

برنامه­های پیشنهادی در قالب محورهای ۷ گانة طرح جامع عمدتاً به دو بخش برنامه­‌های نهادسازی و برنامه­‌های عملیاتی تقسیم شد تا نقشه راه بخش مسكن را تدوين نمايد:

۱. برنامه مسكن خانوارهاي كم درآمد

۲.نوسازي و بهسازي بافتهاي فرسوده و سكونتگاه هاي نا بسامان شهري

۳. برنامه اصلاحات درسياست زمين با تاكيد بر نظام برنامه ريزي شهري و منطقه اي

۴. تقويت كارآمدي صنعت ساختمان

۵.بهبود و توسعه نظام تامين مالي مسكن

۶. مسكن روستايي

۷.بازار استيجار

۲- توسعه مالي بخش مسكن از طريق:

  • توسعه ای نمودن بانك مسكن
  • افزایش سقف وام خرید مسکن از محل اوراق گواهي حق تقدم
  • راه اندازي شركت تامين سرمايه مسكن
  • راه اندازي صندوق پس انداز يكم با هدف تامين مالي خريد و ساخت مسكن
  • راه اندازي صندوق سرمايه گذاري زمين و ساختمان
  • راه اندازي حساب هاي اماني جهت تقويت بازار پيش فروش مسکن
  • راه اندازی طرح تضمين  معاملات فروش اقساطی مسکن
  • نحوه انتشار اوراق رهني در بازار رهن ثانويه
  • صندوق پس انداز مسکن منطقه ای به منظور کمک به احیاء بافت فرسوده تهران، توسعه شهرهای جدید و اجرای برنامه های حوزه مسکن سواحل مکران
  • تدوين آئين نامه ماده ۱۴ قانون ساماندهي و حمايت از توليد و عرضه مسکن
  • استفاده شرکت های لیزینگ در بخش مسکن
  • تدوين بسته بهينه مالياتي
  • راه اندازی صندوق های املاک و مستغلات

۳. تدوين برنامه مشترك (مسكن اجتماعي)، في مابين وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي و وزارت راه و شهرسازي

برنامه مسكن اجتماعي در قالب يك برنامه مشترك ميان وزارت راه و شهرسازي و وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي تدوين گرديده است. با توجه به وجود پراكندگي منابع حمايتي مسكن در دستگاه‌ها، سازمان‌ها و نهادهاي حمايتي مانند كميته امداد امام خميني، بهزيستي، سازمان تامين اجتماعي، صندوق بازنشستگي و بنياد مسكن انقلاب اسلامي، اهتمام بر تجميع منابع آنها و ظرفيت حمايتي خيرين در اين حوزه و جهت‌دهي هدفمند و برنامه‌ريزي شده حمايت‌ها از خانوارهاي تحت پوشش سازمان‌ها، نهادهاي حمايتي و ساير خانوارهايي كه توان تأمين هزينه مسكن خود را بدون حمايت‌ها و كمك‌هاي دولت نخواهند داشت و همچنين تحت پوشش نهادهاي حمايتي فوق الذكر قرار ندارند، از طريق برنامه مشترك مذكور كه متكي بر نتايج مطالعات طرح جامع مسكن است، پيش بيني گرديده است.

۴.نوسازي و بهسازي مسكن روستايي:

به منظور بهسازي و نوسازي مسكن روستايي و ارتقاء كيفيت زندگي در مناطق روستايي، اعطاي سالانه ۲۰۰ هزار فقره تسهيلات ارزان قيمت در مناطق روستايي تا سقف ۱۵۰ ميليون ريال و تا پايان برنامه ششم توسعه مصوب گرديده است و طي سال ۹۴تعداد۸۲۶۹۲  واحد تكميل و به بهره برداري رسيده است. طي اين دوره نيز تعداد۲۰۳۳قرارداد تهيه طرح هادي  صورت پذيرفته وتعداد ۹۱۲۵۸ سند اماكن روستايي صادر و تحويل متقاضيان داده شده است.

۵. تدوين برنامه ششم:

تدين برنامه ششم توسعه بخش مسكن از سال ۱۳۹۳ در دستور كار قرار گرفت و بسته مربوط به بخش نيز تهيه و به همراه احكام مربوط در اختيار سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور قرار گرفته است.

۶.ساماندهي مشاوران املاك:

نظر به اهميت و نقش تأثير گذار مشاوران املاك و واسطه گران در بازار مسكن و ضرورت آسيب شناسي اين اصناف، به منظور شفاف سازي و تدقيق قوانين و مقررات موجود حاكم بر فعاليت هاي اين اصناف و در صورت نياز تصحيح آن ها جهت بهبود عملكرد بازار مسكن، قرارداد طرح تحقيقاتي با موضوع " ساماندهي مشاورين املاك" منعقد گرديد که بر اساس نتایج این طرح، پيشنهادات و راهكارهاي قانوني جهت ساماندهی مشاورین املاک تدوین می گردد.

۷.توسعه سامانه هاي الكترونيكي:

سامانه بازار مسكن ايران به منظور شفاف‌سازی بازار خريد و فروش و اجاره مسكن طراحي و توليد شده است. در حال حاضر  علاوه بر اطلاعات شهر تهران، اطلاعات شهرهای مشهد، رشت، زنجان، يزد، شيراز و اصفهان نيز بر روي سامانه به آدرس hmi.mrud.ir قرار گرفته است./