به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی،انجمن جهانی شركت‌های طراحی و برنامه‌ریزی مدیریت شهری، در پاسخ به درخواست معاونت مسكن وزارت راه و شهرسازی برای دریافت نسخه اصلی نرم‌افزار «تحمل‌پذیر كردن ابرشهرهای امروزی»، نسبت به تحویل این برنامه جامع به دولت ایران اعلام آمادگی كرد.
این برنامه برای اوضاع وخیم و اضطراری تهران كنونی، الگوبرداری از پلان «پاریس بزرگ» را پیشنهاد می‌كند. بر اساس این الگو، مجموعه پایتخت و شهرهای واقع در حومه تهران، تحت مدیریت شهری «یكدست و واحد» قرار می‌گیرند و به لحاظ توزیع یكنواخت جمعیت هم بین پایتخت و شهرهای حومه و هم بین شهرهای حومه و همچنین جلوگیری از تمركز بخش خاصی از جمعیت _فقرا_ در یك یا چند شهر حومه‌ای، ابتدا مزیت هر شهر، شناسایی و سپس به اهرم آن شهر برای جذب جمعیت تبدیل خواهد شد. از طرفی شبكه مترو بین پایتخت و شهرهای حومه نیز كامل و كامل تر خواهد شد و در نتیجه، جمعیت سربار از كلان‌شهر تهران به‌صورت خودكار به سمت شهرهای كوچك اطراف توزیع خواهد شد.
ژرار ولف، مسوول تشكل «زندگی بهتر در شهر» و عضو هیات رئیسه جنبش كمپانی‌های فرانسه (MEDEF) در یك نشست خبری در پاریس، ضمن تشریح برنامه جامع «زندگی بهتر در شهر»، از توافق اولیه با مسوولان مسكن و شهرسازی ایران برای اصلاحات و بازسازی ٨ كلان شهر كشور به كمك این برنامه نرم‌افزاری خبر داد.
برنامه «زندگی بهتر در شهر» طی نیم قرن گذشته به تناسب نیاز كشورهای مختلف آسیایی و آفریقایی، مورد استفاده دولت‌های محلی شهرهای پرچالش قرار گرفته و اكنون محتوای این برنامه بعد از بروزرسانی برای صورت مساله مربوط به «چگونگی مواجهه با رشد جمعیت مجموعه شهری تهران»، راه حل های آزموده شده در ابرشهرهای مبتلا به این چالش مشابه را به مسوولان ایرانی پیشنهاد می كند. این برنامه، پلان «پاریس بزرگ» را برای تهران در نظر گرفته است كه در قالب آن الگوی «پاریس در ٢٠٣٥» می‌تواند برای پایتخت ایران پیاده سازی شود. این متخصص فرانسوی در امور شهری معتقد است: مدیریت «جزیره‌ای» شهرهای به‌هم پیوسته _همچون مجموعه شهری تهران كه در آن، هر شهر توسط یك شهردار با سلیقه و برنامه كاملا متفاوت و بعضا ضد برنامه شهر مجاور اداره می‌شود_ بزرگ‌ترین ضربه زیرپوستی به نظام شهرسازی ابرشهرها محسوب می‌شود و ریشه بادكنكی شدن برخی شهرها و از چشم افتادن شهرهای دیگر است.
رئیس انجمن شركت‌های برنامه‌ریزی شهری، هم‌اكنون از طرف دولت فرانسه ماموریت پیدا كرده كشورهایی را كه ابرشهرهای آنها از بابت «رشد جمعیت» و «حمل و نقل» به بن بست رسیده‌اند شناسایی و از طریق معرفی برنامه «زندگی بهتر در شهر»، یك ارتباط اقتصادی _شهری بین دولت‌های دو كشور به‌وجود بیاورد. دامنه این ارتباط از مشاوره شركت‌های فرانسوی و ارائه نسخه‌های مختلف توسعه شهری تا سرمایه‌گذاری شركت‌های با تجربه در اجرای این برنامه‌ها را شامل می‌شود. برنامه نرم‌افزاری «تحمل‌پذیری ابرشهرهای امروز» در سه لایه شامل «نحوه توسعه و بازسازی شهرهای قدیمی»، «نحوه ساخت شهرهای جدید» و همچنین «حمل و نقل عمومی و آبیاری فضای سبز» تعریف شده است كه با توجه به وضعیت اضطراری برخی شهرهای بزرگ كشور از جمله تهران، فعلا طرف فرانسوی در سه حوزه كاری با طرف ایرانی به تفاهم رسیده است.
معاونت مسكن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در چند دور نشست مشترك با این انجمن طی دو، سه ماه گذشته، ٥ دغدغه دولت ایران در ارتباط با وضع فعلی كلان‌شهرها را برای چاره‌جویی به این انجمن منتقل كرده است. تهیه چشم‌انداز برای شهرهای آینده، ساماندهی جمعیت رو به رشد شهری، مدرن‌سازی شهرهای قدیمی، احداث شهرهای جدید و همچنین سرعت‌بخشی و شتاب در اصلاح شهرها از جمله دغدغه‌های دولت ایران در ارتباط با ابرشهرها به حساب می‌آید.
بررسی های میدانی از پاریس درباره جزئیات آنچه در قالب این برنامه به ایران پیشنهاد شده، حاكی است: دغدغه دولت نسبت به كلان‌شهرهای كشور در سه حوزه شامل «اجرای پلان پاریس بزرگ برای تهران بزرگ، ساخت شهرهای جدید در سواحل جنوب با تكیه بر الگوی جهانی و همچنین برقراری ارتباط حمل و نقلی سریع و ارزان بین شهرهای مختلف» قابل رفع خواهد بود. انجمن شركت‌های طراحی و برنامه‌ریزی شهری از بیش از ٣٠٠ شركت بزرگ تشكیل شده است كه این شركت‌ها چون تجربه احیای «مخروبه‌های فرانسه در دوره بعد از جنگ جهانی دوم» را در كارنامه خود دارند اكنون به خوبی در نقش لیدرهای جهانی قادر هستند برای هر صورت مساله شهری در هر جای جهان، نسخه موثر و بومی شده آن را طراحی و به شهرداران عرضه كنند. در حال حاضر جمعیت بیش از ١٢ میلیون نفری مجموعه شهری تهران به‌عنوان «مساله اساسی» مطرح است. از طرفی حومه پایتخت و همچنین شهرهای حومه‌ای سایر كلان‌شهرها، «حاشیه فقیرنشین» این شهرها را تشكیل داده‌اند كه این چالش به كمك پلان پاریس بزرگ، قابل اصلاح و بازسازی است.
ژرار ولف در این‌باره به خبرنگاران اعلام كرد: همكاری با ایران در قالب مشاوره و ارائه نرم‌افزار «تحمل‌پذیر كردن شهرهای امروزی برای زندگی بهتر» یك طرح یا پروژه كوتاه‌مدت نیست بلكه یك برنامه دست‌كم ١٠ ساله به حساب می‌آید. این نرم‌افزار ابتدا به آسیب‌شناسی وضعیت وخیم شهرها می‌پردازد و سپس با دریافت خواسته دولت درباره آن شهر، راه‌حل مختص به آن شهر را به ایران پیشنهاد می‌كند.
دنیای‌اقتصاد نوشت: عضو هیات رئیسه جنبش كمپانی‌های فرانسه كه همزمان مسوولیت شركت های برنامه‌ریزی شهری در این جنبش را نیز برعهده دارد با تشریح جزئیات طرح «پاریس بزرگ» اعلام كرد: در حال حاضر پایتخت فرانسه به سمت حومه و برخی شهرهای حومه‌ای نیز در جهت پاریس، در حال توسعه فیزیكی و بزرگ‌شدن هستند به‌طوری كه بی‌عملی نسبت به این پدیده مخرب، در آینده نزدیك مجموعه شهری پاریس (محدوده و حومه) را به‌صورت نامتقارن و نافرم بسط می دهد و تبعات آن بر مشكلات پاریس چندین برابر می‌افزاید. اما طبق طرح «پاریس بزرگ»، برای مقابله با این پدیده، ابتدا مزیت جغرافیایی و طبیعی و نقطه قوت و جاذبه هر شهر شناسایی می‌شود و با پررنگ سازی نقاط جاذبه جمعیتی، سعی خواهد شد جمعیت به شكل متوازن بین همه شهرهای حومه، توزیع شود. در قالب این طرح همچنین توسعه خطوط مترو وصل كننده حومه به پاریس نیز كماكان در دستور كار قرار دارد.
طرح پاریس بزرگ، سال ٢٠١٥ در فرانسه آغاز شد و اجرای آن ٢٠ سال (تا ٢٠٣٥) به طول می‌انجامد. براساس این طرح جمعیت كل پاریس بزرگ _جمعیت شهر پاریس به اضافه شهرهای حومه_ از ١١ میلیون نفر فعلی به ٢٠ میلیون خواهد رسید و تعداد شهرهای واقع در حریم نیز از ١٠٠ شهر به ٣٠٠ شهر افزایش پیدا می‌كند. بدون آنکه مشکلات فعلی پاریس تشدید شود.
اجرای این طرح در تهران می‌تواند «سكان» رشد جمعیت ساكن در پایتخت یا برخی شهرهای حومه را از تسلط كامل جمعیت جدید خارج كند و آن را «تحت كنترل شهرداران» دربیاورد به این معنا كه برنامه‌ریز شهری با تشخیص نسبت به ظرفیت خالی یك یا چند شهر حومه‌ای برای رشد جمعیت، از طریق فعال‌سازی محرك‌های سكونتی این شهرها، «هدایت» جمعیت جدید به سمت شهرهای حومه ای خالی را رقم بزند. الگوی پاریس بزرگ، جمعیت شهرهای حومه‌ای تهران و همچنین پایتخت را براساس ارقام و نسبت های از قبل پیش‌بینی شده، تنظیم می‌كند و از «غافلگیر شدن شهرها و شهرداران» در برابر رشد پیش‌بینی نشده جمعیت در برخی شهرهای خاص جلوگیری می كند. ژرار ولف تاكید می كند: اقدام محوری در طرح پاریس بزرگ، تمركز بر حمل و نقل عمومی سبك، كم هزینه و سریع بین حومه و شهر اصلی است.
این برنامه‌ریز شهری در فرانسه، درباره برداشت‌های اولیه خود از چالش‌های تهران و همچنین پیشنهادهای كارگشایی كه می‌تواند فعلا و تا قبل از اجرای قرارداد رسمی همكاری دولت ایران و فرانسه برای «تحمل‌پذیری شهر تهران»، به‌صورت موقت مورد استفاده ضربتی قرار بگیرد، گفت: در این ارتباط دو توصیه می توان به مدیریت شهری تهران ارائه كرد.
توصیه اول پرهیز از اداره جزیره‌ای مجموعه شهری تهران است به این معنا كه مدیریت شهری تهران با شهرهای حومه، باید یكدست، هماهنگ باشد تا برنامه‌های یك شهر بر سیاست‌های شهرداری شهر مجاور، اثر سوء نگذارد و هم جهت با یكدیگر و مكمل هم عمل كند.
وی همچنین درباره توصیه دوم خود به مدیریت شهری تهران، تصریح كرد: خدمات و سرانه های مورد نیاز تهران از جمله ظرفیت‌های حمل و نقل عمومی، باید با نگاه «دست بالا» و فراتر از «افق جمعیتی شهر» تنظیم شود طوری كه ظرفیت توسعه شهر به مراتب بیشتر از افق جمعیت شهر تعریف شود تا جا برای «قدرت مانور دولت محلی» برای تنظیم امكانات شهر با نیاز شهروندانش همواره وجود داشته باشد.
در حال حاضر ظرفیت خدمات پیش‌بینی شده برای شهر تهران فقط ٤ درصد بیشتر از افق جمعیت ١٤٠٤ تهران تعیین شده است كه این فاصله اندك دست مدیریت شهری را بسته است. این پیش‌بینی البته هرگز به معنای اجرای تمام پروژه‌های خدماتی در شهر در ابتدای كار نیست بلكه به معنای آن است كه مدیریت شهری تهران در گذر زمان چنانچه تشخیص داد خدمات در حال فعالیت جوابگوی جمعیت اضافه شده نیست، بتواند از بستر از قبل فراهم شده بهره‌برداری و در كمترین زمان ممكن، نسبت به تامین خدمات اقدام کند.
ژرار ولف معتقد است: شتاب رشد جمعیت شهری نه تنها در ایران كه در خیلی از كشورها با شیب تند رو به افزایش است و باید برای جمعیت جدید، به‌عنوان چالش روز دنیا، بستر تامین زیرساخت‌ها و خدمات شهری از قبل و با تدبیر زودهنگام دولت‌های ملی و محلی فراهم شود./