شناسهٔ خبر: 32100 - سرویس وزارتی

واكنش‌ها نسبت به انتشار اخبار دروغ از صدا و سيما؛

جزئیات اعتراض دو وزیر به تحریف اخبار در صدا و سیما/ تشریح انتقاد وزرای راه و شهرسازی و بهداشت به عملکرد صدا و سیما

ترکیبی در فاصله کمتر از ۴۸ ساعت، دو وزیر کابینه حسن روحانی به‌شدت از عملکرد صدا و سیما انتقاد کردند. عباس آخوندی وزیر راه و شهر‌سازی دیروز در نامه‌ای خطاب به رئیس سازمان صدا و سیما، از نحوه پوشش خبر گزارش کمیسیون عمران در مجلس گلایه کرد. قاضی‌زاده هاشمی هم که در برنامه زنده تلویزیونی ثریا حاضر شده بود، به سوالات جهت‌دار مجری این برنامه واکنش تندی نشان داد.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی با ارسال نامه‌ای به عبدالعلی علی‌عسکری رئیس سازمان صدا و سیما نسبت به انتشار اخبار گسترده علیه وزارت راه و شهرسازی درمورد حادثه برخورد دو قطار گلایه کرد. او در بخشی از این نامه، پخش گزارش‌هایی از این دست را موجب بی‌اعتمادی مردم به صدا و سیما توصیف کرد و گفت که «تنها انتظارم از شما خواندن صحیح گزارش بود.»

دنیای اقتصاد در همین رابطه نوشت: البته آخوندی تنها وزیری نیست که ظرف روزهای گذشته نسبت به نحوه عملکرد صداوسیما اعتراض کرده است. پیش از این نیز حسن هاشمی، وزیر بهداشت در یک برنامه زنده تلویزیونی به‌شدت از رویه تخریبی سازمان صداوسیما علیه دولت انتقاد کرده بود. اعتراض هاشمی به صدا و سیما در برنامه «ثریا» زمانی صورت گرفت که مجری برنامه چند فیش حقوقی را با عنوان فیش‌های حقوقی بالای برخی مدیران مطرح کرد که همین امر با اعتراض وزیر بهداشت رو‌به‌رو شد. هاشمی ضمن دروغ توصیف کردن فیش‌های مذکور اظهار امیدواری کرد که باقی حرف‌هایشان دروغ نباشد.

انتخاب نیز از قول وزیر بهداشت نوشت: اگر قانون را قبول ندارید و بنای شما فقط این است که بیایید جلوی دوربین و به اصطلاح خودتان افشاگری کنید که این کار را ادامه بدهید؛ فقط این شعارتان را عوض کنید. ننویسید «دیده‌بانی برای پیشرفت» ایران. این رفتار باعث پسرفت کشور می‌شود. وی در ادامه ضمن انتقاد از سکوت صداوسیما در مقابل فسادهای دولت احمدی‌نژاد گفت: شما چرا تا حالا ساکت بوده‌اید. چرا زمان دولت قبل صدایتان درنیامد. چرا در مورد آن همه تخلفات هیچ چیز نگفتید. اما ماجرای انتقاد وزیر راه از صداو‌سیما کمی متفاوت از انتقاد وزیر بهداشت است.

روز چهارشنبه هفته گذشته سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، گزارشی را در مورد حادثه برخورد دو قطار در هفت خوان دامغان ـ سمنان، در صحن علنی مجلس دهم قرائت کرد که در آن به علل برخورد دو قطار مسافربری تبریز به مشهد و سمنان به مشهد در روز جمعه ۵ آذر سال جاری پرداخته شده بود. گزارشی که نحوه بازتاب آن از صدا و سیما موجب اعتراض وزیر راه و شهرسازی شد. آنچه مورد اعتراض آخوندی شده است، پخش اخبار دروغ، تحریف شده و به تعبیر برخی برخورد رانت‌جویانه با یک حادثه ملی، جریان‌سازی علیه وزارت راه و شهرسازی با هدف تسویه حساب‌های سیاسی و تحریف آشکار اخبار براساس مناسبات زیر پوستی در صدا و سیما در مورد حادثه‌ای است که مردم را به سوگ نشانده است. عباس آخوندی در نامه اعتراضی خود به رئیس صدا و سیما به چند نکته مهم اشاره می‌کند.

اعتراض به تحریف اخبار

نکته اول: اولین نکته‌ای که آخوندی در نامه خود به عبدالعلی علی‌عسکری به آن اشاره می‌کند، پخش اخبار دروغ، تحریف شده و جریان‌سازی علیه وزارت راه و شهرسازی است. همچنانکه دراین نامه می‌نویسد:

«چهارشنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۵ شهروندان به وضوح دیدند و شنیدند که به مدت ۱۰ ساعت در تمام بسته‌های خبری صدا و سیما و در زیرنویس‌های خبری و مشخصا شبکه خبر اخبار دروغ، تحریف شده و جریان‌سازی علیه وزارت راه و شهرسازی جریان داشت. وقتی رسانه ملی یک خبر رسمی را که ناظر بر رابطه قانونی بین مجلس و دولت است این‌گونه تحریف می‌کند چگونه می‌توان انتظار داشت که مردم به سایر خبرهای شما اعتماد کنند. لطفا دستور فرمایید به موجب ماده ۳۰ اساسنامه سازمان صدا و سیما این نامه در همان شبکه‌ها با دو برابر تعداد تکرار قرائت شود.»

در همین راستا وزیر راه و شهرسازی به آن بخش از گزارش کمیسیون عمران مجلس اشاره می‌کند که در آن آمده است: «وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی به‌دلیل مسوولیتی که در اداره کلان و کنترل و هدایت سیستم به سمت اهداف عالی حمل‌و‌‌نقل داشته و در کنترل لحظه‌ای رفتارهای انسانی و سیستمی پایین‌دست و عوامل نهایی منجر به سانحه، نقش آفرین نبوده و عوامل ناشی از اشکالات ساختاری و نتیجه چندین دوره مدیریتی و عملکرد سال‌های متمادی ساختار، زمینه‌ساز بروز سانحه بوده است.» این در حالی‌است که به گفته آخوندی در این نامه، خبر صدا و سیما انگشت اتهام را به‌سوی وزارتخانه اشاره می‌رود و ضعف مدیریتی در وزارت راه و شهرسازی را عامل حادثه اعلام می‌کند.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه نامه خود به پخش برخی اظهارنظرها از سوی نمایندگان مجلس و علی مطهری رئیس جلسه آن روز مجلس (چهارشنبه ۲۴ آذر) از سوی صدا و سیما در بخش‌های مختلف خود اشاره می‌کند که براساس آنها وزارت و راه و شهرسازی مقصر اصلی حادثه برخورد دو قطار معرفی می‌شود. اشاره آخوندی به آن بخش از سخنان علی مطهری، نایب رئیس دوم مجلس شورای اسلامی است که آن روز ریاست جلسه را در غیاب علی لاریجانی رئیس مجلس برعهده داشت و پس از قرائت گزارش کمیسیون عمران در مورد حادثه قطار، ضعف مدیریت وزارت راه و شهرسازی را در حادثه برخورد قطارها دخیل دانسته بود. از همین رو آخوندی در نامه‌اش به رئیس سازمان صداوسیما با اشاره به سانسور برخی اظهارات و تکرار سخنان برخی نمایندگان و رئیس جلسه، نسبت به وارونه جلوه دادن و قلب حقیقت ماجرا اعتراض کرد و نوشت: «وقتی حادثه‌ای تلخ در کشور رخ می‌دهد، مردمی به سوگ می‌نشینند و احساسات و عواطف عمومی جریحه‌دار می‌شود، آیا رسانه ملی جز ایجاد آرامش، حفظ وحدت ملی و در عین حال موشکافی حادثه از طریق پرداختن به مسائل فنی و قانونی و از طریق مجاری تخصصی و کارشناسی وظیفه‌ دیگری دارد؟ مگر به حکم قانون، کمیسیون عالی سوانح مرجع رسمی و قانونی این اظهارنظر نیست؟

او همچنین در ادامه نامه خود نوشت: «تنظیم‌کنندگان از این موضوع مطلع بودند و می‌دانستند که مرجع قانونی اظهارنظر کمیسیون مذکور است و اعلام نظر به‌نام مجلس شورای اسلامی نیازمند رای‌گیری از نمایندگان محترم است و آنچه از سوی رئیس جلسه اعلام شد صرفا یک اظهارنظر شخصی بود. این نحوه اطلاع‌رسانی که مسائل اصلی را کنار می‌گذارد و صرفا مسائل حاشیه‌ای را در کانون خبری قرار می‌دهد، در عرف رسانه کاری غیر‌حرفه‌ای و غیر‌اخلاقی است. این روش، چه کمکی به فهم حقیقت، شناخت اشکالات و تنگناهای ساختاری و رفتاری یا درس‌آموزی از حوادث برای جلوگیری از تکرار آنها می‌کند؟

آخوندی در ادامه نامه خود همچنین نوشت: خبر ۱۴ شبکه ۱ با این شروع ‌شد که اظهارنظر مشاور رئیس‌جمهور و اعلام علت سانحه یک اظهارنظر شخصی بوده‌ است. آقای مهندس ترکان پیش از این، به‌عنوان سرپرست تیم بررسی‌کننده سانحه از سوی معاون اول رئیس‌جمهوری صحت عملکرد سیستم را براساس بررسی‌هایی که این تیم انجام داده بودند، اعلام کرده بود. خبر با برجسته‌سازی این موضوع می‌خواهد این قضاوت را سست کند. غافل از آنکه همین گزارش نیز صحت کارکرد سیستم را تایید می‌کند.»

آخوندی در ادامه نامه خود در بخش تحریف اخبار این ماجرا از سوی صداوسیما می‌نویسد: «خبر اشاره به بیش از ۲۰۰۰ بار خرابی ATC داشت. عدد ۲۰۰۰ را از کجا آورده‌اند؟ و در کجای گزارش به آن اشاره شده ‌است؟ همچنین در خبر آمد که «بسیاری از انتصاب‌های کلیدی و مناصب حرفه‌ای راه‌آهن یا مغایر با قانون و تخلف بوده یا...». این عبارت در کجای گزارش آمده بود؟»

اشاره آخوندی به آن بخش از گزارش کمیسیون عمران مجلس است که در آن آمده بود: «به‌رغم اینکه مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان معاون وزیر، مقام سیاسی و مستثنی از انتخاب حرفه‌ای شناخته می‌شود، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد تعدادی از انتصابات حرفه‌ای راه‌آهن براساس تجربه، تخصص مرتبط و رعایت ارتقای سلسله مراتبی نبوده و این مهم موجب کاهش تعلق سازمانی، تبعیض اداری و کاهش انگیزه و عملکرد شده است. از طرفی مشاغلی مانند متصدیان ترافیک که مجری و کنترل‌کننده نحوه اجرای مقررات بوده و نتیجه عملکرد آنها منجر به تامین امنیت جانی مسافران می‌شود و به‌عنوان مشاغل حساس مورد توجه قرار نگرفته و از این نظر نیازمند رسیدگی و برخورد با متخلفان است.»

اعتراض به جریان سازی

نکته دوم: نکته دومی که آخوندی در ادامه نامه خود به رئیس سازمان صدا و سیما به آن پرداخته است، جریان‌سازی علیه وزارت راه و شهرسازی با هدف تسویه حساب‌های سیاسی است. در این بخش از نامه، وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم نوشته است: «آیا بی‌اعتماد ساختن میلیون‌ها ایرانی و ۲۵ میلیون مسافری که سالانه با استفاده از قطار به مقاصد خود سفر می‌کنند، ناظر بر منافع ملی است؟ آن هم سیستمی که در مقایسه با تمام شقوق حمل‌ونقلی ایمن‌ترین آنها است؟ آیا این نوع خبررسانی جفا به جان‌باختگان و ملت ایران نیست؟ آیا آنان که صدا و سیما را ابزار کرده‌اند و خون جان‌باختگان را دستاویز تصفیه حساب سیاسی خود قرار داده‌اند نمی‌دانند که گزارشگری گزینش‌گرانه و برجسته‌سازی امور حاشیه‌ای یا دروغین و بازی با افکار عمومی برای مطامع گروهی تا چه حد خطرناک است؟ در این میانه یکی به فکر فروش کالای روسی است و دومی به فکر فروش ریل است و در این آشفته‌بازار سیاست‌بازان مقصر تعیین می‌کنند.»

مناسبات پشت پرده

نکته سوم: آخوندی در بخش دیگری از نامه خود به‌نوعی به تحریف آشکار اخبار براساس مناسبات زیر پوستی در صدا و سیما اشاره می‌کند و می‌نویسد: «من چهارشنبه به محض اطلاع از انتشار وارونه خبر سه بار با شما تماس گرفتم. اولین آنها حدود ساعت ۳ بعدازظهر بود و از شما درخواست کردم که خبر را مطابق آنچه مخبر کمیسیون قرائت کرده‌است تصحیح فرمایید. من به شما گفتم که از شما هیچ انتظار خاصی ندارم جز خواندن صحیح گزارش. مطمئن هستم که شما هم دستور داده‌اید و این را در جریان پیگیری موضوع دریافت کردم. لیکن تا ساعت ۹ شب هیچ‌گونه تصحیحی صورت نگرفت. به گمانم شما هم به گفتمان‌سازی‌های صداوسیما گرفتار آمده‌اید. تحریف آشکارا و به‌وضوح در موضوعی با این درجه حساسیت در افکار عمومی و بی‌توجهی به دستور شما چه معنایی می‌تواند داشته ‌باشد؟ آیا این جز جریان‌سازی رسانه‌ای، آن هم به‌صورت بسیار ابتدایی و مبتذل معنی دیگری دارد؟

در شرکت راه‌آهن بیش از ۲۲ هزار نفر زحمت می‌کشند و روزانه صدها سیر و حرکت را سامان می‌دهند. شوربختانه حجم خدمات عظیمی که در این شرکت صورت گرفته و می‌گیرد همه تحت‌الشعاع این حادثه غمبار قرار گرفته است. آنان که این‌گونه فضا می‌سازند آیا نمی‌دانند چگونه با روحیه این خیل عظیم خدمتگزاران بازی می‌کنند و هر لحظه امکان وقوع حوادث سخت‌تر و فاجعه‌آمیزتری را فراهم می‌کنند؟ البته من تمام مسوولیت دفاع از همکاران را شخصا بر عهده می‌گیرم و به آنان روحیه خواهم داد. لیکن شایسته است رسانه نیز به این مهم واقف باشد. من منتظر قرائت این نامه و تصحیح و جبران خبر اعلامی از سوی شما خواهم ماند.»/