به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی عباس آخوندی وزیر و راه و شهرسازی در جلسه امضای قرارداد کارخانه ریسباف اصفهان گفت: به عقیده من این نوع اقدامات (خرید کارخانه ریسباف) یک انتخاب تاریخی بوده و بیشتر از بحث یک پروژه است، اگر بخواهیم به آن پروژه محور نگاه کنیم می‌توانیم یک بررسی اقتصادی و بازرگانی کرده و سود و ضرر را اعلام و راجع به آن به عنوان یک ملک نگاه کنیم.
وزیر راه وشهرسازی در این‌باره اعلام کرد: اما می‌توان به آن به عنوان یک بازگشت تاریخی نگاه کرد، اگر به این شکل بنگریم موضوع را بسیار فراتر از یک پروژه خواهیم دید. ایران در یک منطقه کم‌آب استقرار یافته و بحث سازگاری با طبیعت نکته کلیدی توسعه ایران به شمار می‌رود. یکی از بحث‌هایی که ما همواره از تمدن ایران‌شهری داشته و از آن صحبت می‌کنیم این است که این تمدن در طول تاریخ، خشکسالی‌ها، جنگ‌ها و غارت‌های بسیار زیادی دیده است ولی مردمان آن با هوشمندی توانستند قانون طبیعت را خیلی خوب متوجه شوند و با آن ایران را آباد کنند.
آخوندی در ادامه با بیان این مطلب که ایرانیان کهن با تکیه بر فهم و فرهنگی که داشتند موفق به چیرگی فرهنگی در برابر غارتگران نیز شده‌اند گفت: این دو ویژگی بسیار مهمی است که ما در تمدن و فرهنگ ایران‌شهری خود داشته‌ایم، نکته بسیار مهم و قابل تأمل در این بخش آن است که پس از آمدن دنیای مدرن، ماشین و قدرت آن یک ابهام و سردرگمی بسیار گسترده‌ای در ایران ایجاد شده و اینکه قدرت ماشین به ما امکان انتقال آب به هرجای ایران را می‌دهد باعث شد تا ما دچار یک توهم عمرانی در این بخش شویم.
ضرروت توجه به ظرفیت‌های زیست‌محیطی و طبیعی سرزمین‌های خود
عضو کابینه تدبیر و امید در این خصوص افزود: این توهم باعث شد ما ظرفیت‌های زیست‌محیطی و طبیعی سرزمین‌های خود را درک نکنیم و همواره تصور کنیم خشک بودن و یا پراکندگی چشمه‌های آب در یک سرزمین اهمیتی ندارد و ما می‌توانیم با انتقال آب کانون‌های جمعیتی بسیار بزرگی ایجاد کرده و برای جاری شدن زندگی در آن، آب را به آن منتقل کنیم نه اینکه خود را با طبیعت سازگار کنیم.
این مقام مسئول با اشاره به این مطلب که این برداشت اشتباه از فناوری مدرن باعث شکل‌گیری کانون‌های جمعیتی بسیار بزرگ و فراتر از توان طبیعی شهرها شده است گفت: در واقع مگر توان طبیعی تهران چقدر است که بتواند از ظرفیت منابع اصلی زیست (آب و هوا) استفاده کند. آنقدر در این شهر بارگذاری شده است که در حال حاضر مردم از هر دو مشکل آب و هوا رنج می‌برند.
آخوندی در این‌باره اضافه کرد: مشابه این مسئله هم‌اکنون در سایر کلانشهرها مانند مشهد و اصفهان نیز مشاهده می‌شود. اما آیا این مسئله قابل باور است که در اهواز، منطقه‌ای که منبع اصلی آب ایران به شمار می‌رود زندگی کنید و اصلی‌ترین مشکل شما آب باشد؟ این آن نکته کلیدی است که ما یک فهم اشتباه در ۱۰۰ سال گذشته از فناوری پیدا کرده‌ایم. ما تصور می‌کنیم که فناوری می‌تواند تمام مشکلات موجود در بخش‌های مختلف را حل کند که بدون شک این باور، باور اشتباهی محسوب می‌شود.
وی در اشاره به بی توجهی‌های صورت گرفته نسبت به ظرفیت بارگذاری در کلانشهر مشهد نیز گفت: مشهد دارای یک ظرفیت طبیعی بوده و اساسا بارگذاری انجام شده بر روی آن وارونه است، این بدان معناست که هر اندازه که این روند ادامه پیدا کند نه تنها شرایط رو به بهبود نمی‌رود بلکه بحران موجود عمیق‌تر خواهد شد.
آخوندی در ادامه ضمن اشاره به وجود بحران آب و هوا در اصفهان نیز خاطرنشان کرد: تملک کارخانه ریسباف، ارزیابی جدیدی از تمدن جدید، مدرنیته و فناوری است. من در تملک کارخانه ریسباف تنها به دنبال ساخت موزه هنری در اصفهان نیستم بلکه قصد دارم بگویم که مردم اصفهان و دولت ایران بیایید بار دیگر به این استان به عنوان یک شهر ایران‌شهری و کانون تمدن ایرانی نگاه کنیم.
وی اضافه کرد: این کانون تمدن ایرانی دارای ظرفیتی بوده که نمی‌شود هراندازه که می‌توانیم در آن بارگذاری نامحدود کنیم و همچنان آن را ادامه دهیم و تنها به فکر منافع کوتاه‌مدت باشیم. این شهر ظرفیتی محدود دارد بنابراین ما در مقطع یک انتخاب تاریخی هستیم که از اهمیت بسزایی برخوردار است.
یک مقطع تاریخی برای ادامه روند سوداگری یا انتخاب توسعه مسئولانه
آخوندی با تأکید براین نکته که ما باید در این زمان تصمیم بگیریم که آیا می‌خواهیم به روند سوداگری شهری ادامه داده و همچنان تمام ظرفیت‌های زیستی شهر اعم از خاک، هوا و آب را بفروشیم و تمام امکانات زندگی نسل‌های آینده را از دست دهیم یا می‌خواهیم کیفیت زندگی در شهرهای ایران را ارتقا داده و آن‌ها را به نسل بعدی انتقال دهیم گفت: به تصور من ما در زمان یک انتخاب تاریخی هستیم و کارخانه ریسباف یک نماد برای این کار محسوب می‌شود که نشان می‌دهد می‌توانیم از این روش به صورتی آگاهانه بازگشته و به ظرفیت طبیعی شهر توجه کنیم. این اصلی است که باید در تمامی شهرهای ایران به آن توجه کنیم.
عضو کابینه دولت یازدهم با تأکید براینکه این نماد نشان‌دهنده سیاست بازگشت از ادامه تخریب ظرفیت‌های زیستی و محیطی در کشور به شمار می‌رود گفت: این موضوع نکته خیلی مهمی محسوب می‌شود، چراکه مسئولیت اجتماعی همه ما را در این زمینه نشان می‌دهد. همه ما در این مکان هستیم تا امکان زندگی بهتری را برای مردم فراهم کنیم، ما نباید تنها پروژه‌ای ایجاد کنیم که نتیجه آن هم کاهش کیفیت زندگی مردم باشد.
وی مسئولیت اجتماعی را وظیفه‌ای برای همه نهادها دانست و افزود: بر اساس مفهوم مسئولیت اجتماعی همه ما باید ببینیم پیامد اقدامی که انجام می‌دهیم در نهایت برای جامعه چه خواهد بود؟ درست است که فعالیت‌های ما باید قانونی، عقلایی و اقتصادی باشد ولی قطعا جزو این موارد مسئولیت اجتماعی نیز به چشم می‌خورد.
وزیر راه و شهرسازی با تأکید براینکه من در مرحله اول به مسئله کارخانه ریسباف بیشتر از یک پروژه نگاه کرده و آن را انتخابی تاریخی، علامتی برای بازگشت از سیاست‌های توسعه سوداگرانه شهری و همچنین بازگشت به توسعه مسئولانه و متعهدانه شهرها براساس ظرفیت‌های زیستی و طبیعی شهری می‌بینم گفت: در مرحله بعدی به بحث پروژه می‌پردازیم. ما قطعا به دنبال آن هستیم که پروژه ایجاد شده ارزشی داشته و متعلق به دوران معاصر باشد.
اهمیت توجه به معاصر بودن معماری در پروژه‌ها
آخوندی در ادامه سخنان خود ضمن اشاره به معماری و شهر ایرانی، معاصر بودن معماری را یکی از ویژگی‌های قابل توجه معماری ایرانی دانست و افزود: به یاد دارم در پروژه توسعه حرم حضرت معصومه (س) قصد داشتیم معماری و کاشی‌کاری شبستان جدید حرم، از معماری خاصی برخوردار و نمادی از معماری معاصر ایرانی و همچنین مربوط به این دوره از تاریخ باشد. نکته خیلی مهم در این مسئله آن است که اثر خلق شده جدید علاوه بر برخورداری از حال و هوای ایرانی، دارای عنصر معاصر نیز باشد و نشان دهد که مربوط به دوره تاریخی مشخص جمهوری اسلامی ایران است. به همین دلیل در طراحی این شبستان از هیچ گنبد بزرگ و کاشی‌کاری مشابه زمان صفوی و قاجاری استفاده نشده و تنها دیوار بتنی ساده‌ای (که بیان‌گر معصومیت حضرت معصومه (س) بوده است) همراه یک محراب ساده مرمری ایجاد شد که سادگی دوران مدرن را کاملا برجسته می‌کند.
این مقام مسئول در ادامه خاطرنشان کرد: شما وقتی وارد این شبستان می‌شوید کاملا با محیطی خودی، مذهبی و آشنا مواجه خواهید شد، محیطی که تمامی عناصر آن امروزی و مدرن هستند. این نکته کلیدی است که ما به آن نیاز داریم، این ویژگی در حقیقت تفاوت توسعه حرم حضرت معصومه (س) و حرم امام رضا (ع) را نشان می‌دهد.
وزیر راه و شهرسازی با تأکید براینکه ما باید اثری در اصفهان ایجاد کنیم که علاوه بر رقابت با نقش جهان، نشان دهد که این اقدام در دوره تاریخی دیگری غیر از دوره صفویه و قاجاریه انجام شده است گفت: برای این هدف باید در مرمت و احیای کارخانه از تمامی عناصر معاصر استفاده کنیم تا پس از بهره‌بردرای دارای حال و هوایی ایرانی بوده و همه در آن احساس انس و الفت با محیط را داشته باشند.
آخوندی در پایان خاطرنشان کرد: امیدوارم با توجه به اجماعی که در استان اصفهان و تهران ایجاد شده است، در روزهای آتی چه ما بر سر کار باشیم و یا نباشیم این موضوع و این سیاست پی گرفته و اثری بنا شود که همواره یادمان بازگشت تمدن و فرهنگ ایران‌شهری و حرکت به سمت زندگی به سبک ایرانی باشد.
وی افزود: امید است بدآموزی که تا کنون از فناوری وجود داشته و آن را تنها راه‌حل تمام کمبودها می‌دانسته هر چه زودتر از بین برود و انتخاب‌هایی آگاهانه انجام شود./