محسن هاشمی رفسنجانی در دومین همایش شهرسازی ریل پایه ضمن ابراز همدردی با بازماندگان حادثه ساختمان پلاسکو تهران و عرض تسلیت بابت شهدای آتش‌نشان اظهار داشت: همدردی مردم در فوت آیت‌الله هاشمی باعث تسکین درد وفات پدر در خانواده ما شد و جا دارد از از مردم تشکر و قدردانی کنم.
وی در ابتدا به تاریخچه‌ای از حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران اشاره کرد و گفت: نتایج مطالعات حمل و نقل و ترافیک تهران در سال ۵۳ منجر به سیستم خیابان-مترو توسط مشاوران فرانسوی با هدف ساخت ۱۴۶ کیلومتر خط مترو در تهران شد که ساخت ۶۴ کیلومتر آن باید تا سال ۷۰ به پایان می‌رسید.
مدیرعامل سابق شرکت مترو تهران خاطرنشان کرد: بر اساس همین طرح، شرکت راه‌آهن شهری با قانون مجلس تشکیل و تاسیس شد و اولین قرارداد در سال ۵۴ با یک شرکت فرانسوی منعقد و کلنگ آن در سال ۵۶ در بحبوحه انقلاب زده و تا سال ۶۰ که متوقف شد حدود ۲۳۰۰ تا ۲۸۰۰ متر از خطوط ۱ مترو تهران در زمین‌های بلامعارض عباس‌آباد ساخته شد و حدود ۱۵ درصد عملیات از سه ایستگاه به نتیجه رسیده بود.
هاشمی رفسنجانی با اشاره به علل توقف ساخت مترو در اوایل انقلاب بیان داشت: برخی از انقلابیون در آن زمان بر این باور بودند که برخی از پروژه‌ها مانند مترو که غربی‌ها طراحی کرده‌اند، پروژه‌هایی استعماری و برای چاپیدن مردم است؛ و این نگاه که حواشی بسیاری هم داشت باعث شد بخش عمده‌ای از پروژه‌های کشور متوقف شوند.
وی در ادامه به تاکید آیت‌الله هاشمی به مساله مترو و فاضلاب تهران و اقدام در برابر منتقدین مترو اشاره کرد و گفت: ایشان پس از تلاش‌های مکرر سر انجام مجبور به قرائت خطبه معروف به «خطبه مترو» شد که منجر به مطرح شدن موضوع در هیات دولت شد ولی وزرای اقتصادی به آن رای ندادند و پس از اقدام مجدد آیت‌الله هاشمی و تصویب آن، دولت حاضر به تامین بودجه آن نشد.
به گفته محسن هاشمی رفسنجانی مساله TOD اولین بار پس از اقدام دولت در برابر تامین بودجه مترو شکل گرفت که بر مبنای آن پول مورد نیاز ساخت مترو از منابع بانکی تامین و از قبل فعالیت‌های اقتصادی ایستگاه‌ها بازپرداخت می‌شود. که پیگیری این سیستم بانکی از مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس شورای اسلامی و با مشارکت بانک‌های تجارت، ملت، ملی و سپه انجام می‌شد.
مدیرعامل سابق مترو تهران خاطرنشان کرد: پس از آغاز فعالیت مترو در سال ۶۶ و افتتاح اولین خط مترو در دولت اصلاحات، شاهد افتتاح سالانه ۱۰ کیلومتر از خطوط مترو تهران هستیم که تاکنون حدود ۱۸۰ کیلومتر خط و صدها ایستگاه در تهران وجود دارد و اخیراً صدمین ایستگاه مترو مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
وی یادآور شد: در سال ۸۶ به دلیل گسترش تهران مجددا قراردادی میان سازمان حمل‌ونقل و ترافیک تهران با شرکت فرانسوی منعقد و طرح مترو تهران با ۱۲ خط ارائه شد که چند خط تراموا و یک خط مونوریل با توجه به علاقه زیاد به مونوریل در سال ۸۶ نیز دیده‌شد تا مدیران وقت(دولت نهم) را راضی کند. لذا اکنون باید ۴۳۰ کیلومتر به‌جای ۱۴۶ کیلومتر با ۲۵۶ ایستگاه ساخته شود و دستاورد ۱۸۰ کیلومتری فعلی نشان می‌دهد در ابتدای راه هستیم و باید بیش‌ازپیش تلاش شود.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه «مترو تهران برای اینکه بتواند از اطراف ایستگاه‌ها درآمدزایی کند طرح «تات» را معرفی کرد» گفت: این واژه اختصار «تونل، ایستگاه و تجهیزات» است و برای جلوگیری از افراط در ساخت ساختمان‌های بلند در اطراف ایستگاه‌ها به این نتیجه رسیدیم که تونل هم یک کریدور حمل‌ونقلی است و شهرداری باید در کنار بزرگراه‌ها ساخت آن را بر عهده بگیرد زیرا ساخت تونل مترو برابر با جابجایی مسافر توسط یک اتوبان ۵۲ بانده است. وقتی شهرداری حاضر است یک اتوبان شش بانده را با ۵۰ میلیارد بسازد چرا نباید حاضر باشد یک تونل ۹ متری با هزینه کمتری بسازد؟ و از شهرداری تقاضا شد تا از بودجه خود در این رابطه استفاده کند.
وی افزود: همچنین با فشار بر دولت قرار شد تامین تجهیزات با بودجه دولت انجام شود و ایستگاه‌ها نیز محل درآمدزای مترو فرض شوند و تاکید شد ایستگاه‌ها از طریق TOD ساخته شوند زیرا یک ایستگاه ۱۰ هزار یا ۱۵ هزار متری می‌تواند علاوه بر سفرها در قالب واحدهای تجاری و اداری درآمدزا باشد و از طرفی بخشی از هزینه تونل‌سازی نیز از آن تأمین خواهد شد.
معاون عمرانی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به تصویب قانونTOD در سال ۱۳۸۵ از سوی مجلس شورای اسلامی گفت: بر مبنای آن باید شرکت‌های قطار شهری از مجتمع‌های ایستگاهی استفاده کنند درحالی‌که امروز استفاده درستی از این قانون نمی‌شود. همچنین قانون دیگری در توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت نیز وجود دارد که حمل‌ونقل ریلی در شهرها باید ۳۰ درصد از حمل‌ونقل را پوشش دهد و دولت موظف است به این سمت برود. به علاوه مصوبه ساخت خطوط مترو تهران در شورای شهر مبنی بر تلفیق کاربری زمین با حمل‌ونقل عمومی به‌ویژه ریلی انبوه بر باعث بارگذاری در اطراف ایستگاه‌ها شد و در بودجه‌های غیرنقدی شهرداری به‌صورت دائم سالی ۵۰۰ میلیارد بودجه غیرنقد در اختیار قرار می‌گرفت.
مدیرعامل سابق شرکت مترو تهران یادآور شد: همچنین برای تامین تجهیزات نیز در مجلس مصوب شد تا ۲ میلیارد تومان به عنوان غرامت به مترو پرداخت شود و علاوه بر آن توانستیم چندین پروژه را با عرضه در مطبوعات واگذار کنیم که در مجموع تا سال ۹۳ درآمد ۱۵۰۰ میلیارد تومانی از مجتمع‌های ایستگاهی به دست آمد.