به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی سند نقشه راه معماری سازمانی کلان وزارت راه و شهرسازی با رویکرد فناوری اطلاعات و ارتباطات، كه در ۱۲ بهمن‌ماه ۱۳۹۵ در حضور مقام عالی وزارت راه و شهرسازی، دکتر عباس آخوندی به تصویب شورای راهبری مربوطه رسیده بود، به منظور اجرا ابلاغ گرديد. این سند خروجی پروژه‌ای است که در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۳ توسط معاونت برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی کلید خورد و تدوين آن دو سال به طول انجامید و سرانجام در تاریخ ۱۵ اسفند سال جاری با امضا وزیر راه و شهرسازی به تمام معاونت‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌های تابعه و ادارات کل استانی ابلاغ گردید.
با توجه به اهمیت موضوع مبنی بر یک اقدام و تحول بزرگ در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور با خانم مهندس زهرا هاشمی، مجری طرح و دبیر شورای راهبری معماری سازمانی در خصوص لایه‌های زیرین این طرح گفت‌وگویی ترتیب داده شد.
زهرا هاشمی دبیر شورای راهبری نقشه راه معماری سازمانی کلان وزارت راه و شهرسازی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اقدامات انجام‌شده و نحوه تعریف فرایندها برای تدوين این نقشه راه گفت: در نقشه راه معماری سازمانی، مجموعه اقدامات و پروژه‌هایی که باید در حوزه كسب و كار، سامانه‌هاي اطلاعاتي و فناوري، توسط ستاد وزارتخانه و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه در یک افق ۵ ساله دنبال شوند، مشخص گرديده است.
وی افزود: در سال‌‌هاي گذشته اقدام‌هاي قابل توجهي در زمينه فناوري اطلاعات و ارتباطات در مجموعه وزارت راه و شهرسازي، صورت گرفته، اما ضرورت وجود يك محتواي راهبردي و برنامه كلان در حوزه فناوري اطلاعات، همواره از ضرورت‌هاي اين وزارتخانه بزرگ و پيچيده بوده است. مطابق با این «نقشه راه» که برای اولین بار در این سطح و جامعیت برای وزارتخانه تدوین شده است، تکالیف و برنامه‌ها و پروژه‌هایی که باید طی سال‌های آینده توسط مجموعه دستگاه‌های متولی حمل‌ونقل و مسکن و شهرسازی کشور انجام شوند، روشن شده است.
مجري طرح معماري سازماني وزارت راه و شهرسازي با اشاره به مفهوم معماری سازمانی (Enterprise Architecture) در چارچوب معماري سازماني ايران (IEAF) بيان داشت، معماري سازماني رویکردی است یکپارچه و جامع که جنبه‌ها و عناصر مختلف سازمان را با نگاه مهندسی تفکیک و تحلیل می‌نماید و شامل مجموعه مستندات، مدل‌ها، استانداردها و اقدامات اجرایی برای تحول از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب با محوریت فناوری اطلاعات است که در قالب یک طرح مشخص اجراشده و سپس به‌صورت مداوم توسعه و به‌روزرسانی می‌شود.
هاشمي افزود: هدف معماری سازمانی، بهينه كردن سازمان با تبديل فرآيندهای سنتی اغلب مجزا، به يك فضای يكپارچه است كه پاسخگو به تغييرات بوده و پشتيبان راهبردهای كسب و كار در سازمان باشد. مديريت مؤثر و بهره‌برداری از اطلاعات از مجرای فناوری اطلاعات، عامل كليدی موفقيت كسب و كار است. معماری سازمانی اين نياز را با ارائه يك محتوای راهبردی برای توسعه سامانه‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات به منظور پاسخ به تغييرات مداوم نيازهای كسب و كار، پوشش می‌دهد.
هاشمی با تاکید بر اینکه «برای انجام معماری سازمانی، باید از یک چارچوب و الزام بالادستی استفاده کرد» گفت: در دنیا، چارچوب‌های معماری متفاوتی برگرفته از چارچوب «زکمن» ارائه گردیده که يكي از كاربردی‌ترين اين چارچوب‌ها، چارچوب TOGAF است. این چارچوب متدولوژی اختصاصی خود با عنوان روش توسعه معماری يا ADM را دارد. در اين روش مجموعه‌ای از فعاليت‌ها كه به‌صورت فازهای پياپی طراحی شده و به‌صورت روالی چرخه‌ای انجام می‌شوند، مشخص و به تفصيل معرفی شده است.
در چارچوب TOGAF، در خصوص هر يك از فازهای نشان داده شده در چرخه ADM به تفصيل مشخص شده است كه هر فاز چه اهدافی را دنبال می‌کند؟ رويكرد فنی در اجرای آن چيست؟ گام‌های اجرای آن كدام است؟ ورودی‌ها و خروجی‌های فاز چه مواردی هستند؟ و در اين فاز چه فراورده‌هايي بايد توليد شود؟
مجری طرح نقشه راه معماری سازمانی کلان وزارت راه و شهرسازی همچنین یادآور شد: ADM، اجرای فرايند معماری را به‌صورت تكرارپذير پيشنهاد می‌كند و تصميم‌گيری در خصوص اينكه در هر سازمان چه تكرارهايی برای اجرای پروژه معماری لازم است، تابع شرايط خاص آن سازمان و توان راهبری معماری آن است.
وی بابیان اینکه «پروژه معماری سازمانی وزارت راه و شهرسازی، یك پروژه معماری كلان محسوب می‌شود» خاطرنشان کرد: در پروژه معماری سازمانی وزارت راه و شهرسازی از رويكرد سلسله مراتبی و تركيب آن با شيوه تکرارپذیر TOGAF استفاده گردیده است. در اين شيوه يك پروژه معماری كلان انجام‌شده و در برنامه‌ريزی گذار اين پروژه كلان، پروژه‌های معماری سازمانی زيرمجموعه‌ها شامل ستاد، سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه و وابسته تعريف شده و هر یك از زیرمجموعه‌ها خود اقدام به اجرای پروژه‌های معماری سازمانی تفصیلی می‌کنند.
هاشمی یادآور شد: چارچوب راهبری اجرای معماری سازمانی به‌صورت یکپارچه در کل مجموعه وزارت راه و شهرسازی تعریف و مدیریت می‌شود و همان‌گونه كه در ابتدا نیز اشاره گردید مهم‌ترین دستاورد پروژه معماری سازمانی كلان، در وزارت راه و شهرسازی، تدوین نقشه راه برای توسعه و به‌کارگیری سامانه‌های اطلاعاتی و بهبود فرایندهای کسب‌وکار ستاد وزارتخانه و همچنین سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه و وابسته است.
مجری طرح نقشه راه معماری سازمانی کلان وزارت راه و شهرسازی به اهداف قابل تحقق و تحولات بنیادی از قبل اجرای این طرح کلان در وزارت راه و شهرسازی اشاره کرد و گفت: همان‌گونه كه در ابتدا نيز اشاره گرديد مهم‌ترين دستاورد پروژه معماری سازمانی كلان در وزارت راه و شهرسازی، تدوین نقشه راه برای توسعه و به‌کارگیری سامانه‌های اطلاعاتی و بهبود فرایندهای کسب‌وکار ستاد وزارتخانه و همچنين سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه و وابسته است. انتظار می‌رود با اجرای برنامه‌های نقشه راه، یک تحول اساسی و بنیادی در کل مجموعه ایجادشده و درنهایت اهداف زير در مجموعه بزرگ وزارت راه و شهرسازي تحقق یابد:
- دسترسی به‌موقع به اطلاعات جامع و یکپارچه در کل مجموعه وزارتخانه، از طریق ایجاد بسترهای مناسب برای تولید، تبادل، نگهداری و به‌روزآوری اطلاعات از عملیاتی‌ترین لایه‌ها تا عالی‌ترین سطوح راهبردی؛
- افزایش کارآمدی و قابلیت‌های فرایندهای کسب‌وکاری و درنهایت خروجی‌های این فرایندها در کل مجموعه؛
- ایجاد قابلیت ارائه خدمات یکپارچه به عموم شهروندان، صاحبان حِرَف و بازیگران فعال در حوزه راه و شهرسازی؛
- ایجاد ابزارهای پیشرفته برای پشتیبانی از تصمیمات اتخاذشده در سطوح مختلف و به‌ویژه سطوح عالی مدیریتی؛
- ایجاد و توسعه ابزارها و سامانه‌ها و زیرساخت‌های لازم برای ساماندهی و نظارت بر عملکرد انواع بازیگران فعال در حوزه راه و شهرسازي؛
- توسعه متوازن و متعالی سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه و وابسته به سمت سازمان‌های نوین؛
وی با توجه به اهمیت تشکیل شورای راهبری نقشه راه معماری سازمانی کلان وزارت راه و شهرسازی اظهار کرد: در حال حاضر، با اعمال سیاست راهبردی این وزارتخانه، در زمینه درگیر نمودن مدیران ارشد سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه در قالب شورای راهبری این پروژه، برای کسب حمایت و اعتقاد سازمان‌ها جهت پیگیری و انجام نتایج و خروجی‌های پروژه، یک هم‌گرایی و مشاركت درخور و مناسبی برای پیگیری و به نتیجه رساندن نتایج طرح در کل وزارتخانه شکل‌گرفته است که امید می‌رود اين مشاركت در مراحل بعدی، که عملیاتی‌سازی برنامه‌های نقشه راه است، کمک قابل‌توجهی به ثمر رساندن طرح بنماید.
زهرا هاشمی در پایان خاطرنشان کرد: رسیدن به این دستاورد، مرهون همکاری و تلاش مدیران و کارشناسان معاونت‌های ستادي، سازمان‌ها و شرکت‌ها و ادارات كل تابعه و وابسته وزارت راه و شهرسازي در کنار تلاش‌ها و اقدامات مشاور و گروه پروژه بوده و امید می‌رود با یاری خداوند، این همکاری در اجرای نقشه راه كه مسيری طولانی‌تر و سخت‌تر از مسیر طی شده است، ادامه یابد.